Η γεωπολιτική της κινεζικής βοήθειας

Το τρίτο και ίσως το πιο ανησυχητικό συμπέρασμα είναι ότι τα ευνοϊκά δάνεια έχουν γίνει ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό της κινεζικής βοήθειας προς τις περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού. Πριν από το 2006, η Κίνα δεν είχε παράσχει δάνεια με ευνοϊκούς όρους στην περιοχή, επιλέγοντας αντ’ αυτού επιδοτήσεις και άτοκα δάνεια που τελικά παραγράφονταν και χρηματοδοτούσαν μικρότερα προγράμματα βιτρίνα με σκοπό να ανταγωνιστεί με την Ταϊβάν για την περιφερειακή αναγνώριση. Αυτό το είδος δανείων είναι πολύ πιο κατάλληλο για χώρες με ΑΕΠ που κυμαίνεται εντός εκατομμυρίων κι όχι δισεκατομμυρίων, καθώς τα μεγάλα δάνεια μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό ποσοστό των εθνικών προϋπολογισμών της περιοχής. Από το 2006, ωστόσο, σχεδόν το 80% της κινεζικής βοήθειας στην περιοχή έγινε υπό την μορφή δανείων με ευνοϊκούς όρους. Με τις διαπραγματεύσεις να βρίσκονται σε εξέλιξη για πολλά νέα έργα που χρηματοδοτούνται από δάνεια, όπως το σχέδιο λυμάτων της πόλης Kokopo στην Παπούα Νέα Γουινέα και την κατασκευή δρόμων στην Tanna, στο Βανουάτου, αυτό θα παραμείνει ένα βασικό χαρακτηριστικό της κινεζικής βοήθειας στην περιοχή κατά τα προσεχή χρόνια.

Πολλές κυβερνήσεις του Ειρηνικού έχουν υποθέσει λανθασμένα πως τα ευνοϊκά δάνεια θα παραγραφούν τελικά, καθώς δεν έχουν όλες οι χώρες της περιοχής την ικανότητα να τα εξοφλήσουν. Μεγαλύτερες οικονομίες όπως τα Φίτζι και η Παπούα Νέα Γουινέα μπορούν πιθανότατα να διαχειριστούν την αποπληρωμή, αν κι εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με το υπέρογκο κόστος των έργων που χρηματοδοτούνται από δάνεια ακόμα και σ’ αυτές τις πιο αναπτυγμένες χώρες.

Σε μικρότερες οικονομίες, όπως η Σαμόα, τα Τόνγκα και το Βανουάτου, ωστόσο, τα μεγάλα κινεζικά δάνεια μπορεί να επιβαρύνουν σημαντικά τους ζορισμένους προϋπολογισμούς. Το εξωτερικό χρέος των Τόνγκα, για παράδειγμα, βρίσκεται στο 44% του ΑΕΠ. Τα δάνεια με ευνοϊκούς όρους από την Κίνα αντιπροσωπεύουν το 65% του χρέους της χώρας, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο για τα Τόνγκα να εξυπηρετήσεων αυτές τις δανειακές υποχρεώσεις. Παρά την υψηλού επιπέδου προσέγγιση προς το Πεκίνο, ο πρώην πρωθυπουργός των Τόγκα, Λορντ Tu'ivakano, δεν κατάφερε να μετατρέψει αυτά τα δάνεια σε επιχορηγήσεις. Η αποπληρωμή ενός δανείου που προβλέπεται να αρχίσει το 2013-14 θα αντιπροσώπευε πάνω από το 17% των κρατικών εσόδων. Η Κίνα συμφώνησε πρόσφατα να αναβάλει την αποπληρωμή για πέντε χρόνια, αλλά η αρχική 20ετής διάρκεια του δανείου δεν αλλάζει, πράγμα που σημαίνει ότι οι ετήσιες αποπληρωμές θα είναι μεγαλύτερες όταν αρχίσουν το 2018-19. Οι κοινότητες των νησιών του Ειρηνικού αναρωτιούνται τί θα συμβεί αν δεν καταφέρουν να αποπληρώσουν.

Η χρηματοδότηση της Κίνας, ωστόσο, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως τελείως κακό πράγμα. Η κινέζικη ενίσχυση βοηθά τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού στην κατασκευή σχολείων και δρόμων. Η Κίνα στέλνει επίσης γιατρούς και γεωργικούς εμπειρογνώμονες στην περιοχή. Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους η Κίνα μπορεί να βελτιώσει την προσέγγισή της με σκοπό να βοηθήσει τις περιοχές του Ειρηνικού και υπάρχουν ενδείξεις πως κάτι τέτοιο έχει αρχίσει να συμβαίνει: Η Κίνα παρίσταται σε περισσότερες συνεδριάσεις αναπτυξιακών εταίρων και απασχολεί περισσότερους ντόπιους εργάτες σε ορισμένα εργοτάξια. Στις νήσους Κουκ, για παράδειγμα, η Κίνα συμμετέχει στις συνεδριάσεις αναπτυξιακών εταίρων και έχει εγκρίνει ενισχύσεις για έργα που αποτελούν προτεραιότητα, ενώ οι χρηματοδότησή τους προσμετράται στον κρατικό προϋπολογισμό. Και στα Φίτζι, τοπικοί εργάτες προσλαμβάνονται σε οδικά έργα, δίνοντας μια ώθηση στην τοπική απασχόληση.

Η Κίνα πρέπει να είναι πιο ξεκάθαρη για το πόσα δίνει, σε ποιον και με ποια μορφή. Ας ελπίσουμε ότι, η σαφήνεια θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις των νησιών του Ειρηνικού και άλλους αναπτυξιακούς εταίρους να αποφασίσουν σχετικά με το πού και πώς να εμπλακούν καλύτερα με την Κίνα στην περιοχή και αυτό είναι ακριβώς που σκοπεύει να επιτύχει το Mapping Chinese Aid in the Pacific.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/143224/philippa-brant/the-geopoli...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.lowyinstitute.org/chinese-aid-map/

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr