Μεταξύ Trump και δανειστών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μεταξύ Trump και δανειστών

Η Ελλάδα μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ

Η κεντροαριστερά είναι πιο κατακερματισμένη. Το πρώην κραταιό Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) εξέδωσε δήλωση μετά την νίκη του Trump προειδοποιώντας για την «άνοδο των βαθιά συντηρητικών, αναχρονιστικών, και λαϊκιστικών κομμάτων». Αλλά το ΠΑΣΟΚ είναι συρρικνωμένο και υπήρξε αναποτελεσματικό στις προσπάθειές του να ηγηθεί ενός συνασπισμού της κεντροαριστεράς. Το Ποτάμι, ένα νέο κόμμα που ισχυρίζεται ότι βρίσκεται έξω από τον ιδεολογικό άξονα αριστεράς-δεξιάς, επίσης έχει θορυβηθεί από τη νίκη του Trump, αλλά φαίνεται ανίκανο να εξασφαλίσει κάτι περισσότερο από μονοψήφια εκλογικά ποσοστά ή να συνεργαστεί αποτελεσματικά με το ΠΑΣΟΚ. Ομοίως, το κόμμα που εισήλθε πιο πρόσφατα στην Ελληνική Βουλή, η Ένωση Κεντρώων, η οποία εξέφρασε με τη δήλωσή της την ελπίδα ότι ο Trump θα αποδείξει ότι έχουν λάθος όλοι εκείνοι που τον παρουσίασαν ως αναξιόπιστο, συμπιέζεται πολιτικά από τον ανταγωνισμό μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

Πιο δεξιά, ο κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα των ΑΝΕΛ -του οποίου ο ηγέτης ήταν ο πρώτος που καλωσόρισε θερμά την εκλογή του Trump στο Twitter- έχει δεχθεί πλήγματα στις δημοσκοπήσεις, ως αποτέλεσμα της κακής απόδοσης της κυβέρνησης. Ωστόσο, η εκλογική αντοχή του στις πρόσφατες εκλογές και η ισχυρότερη παρουσία του στο κυβερνητικό σχήμα μετά τον τελευταίο ανασχηματισμό του Τσίπρα [15] επιτρέπουν αισιοδοξία. Εν τω μεταξύ, η ακροδεξιά Χρυσή Αυγή, η οποία καλωσόρισε την εκλογή του Trump ως μια νίκη «των δυνάμεων που αντιμάχονται την παγκοσμιοποίηση, αντιμάχονται την λαθρομετανάστευση, και είναι υπέρ των καθαρών εθνικών κρατών, υπέρ της αυτάρκειας στην εθνική οικονομία», πάει καλά στις δημοσκοπήσεις. Η εκλογή του Trump ενδέχεται να της δώσει μια ώθηση.

Στα αριστερά, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος (ΚΚΕ), το οποίο ήταν πάντα επικριτικό έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και έχει περιγράψει την επιλογή στις πρόσφατες εκλογές [στις ΗΠΑ] ως ψήφο μεταξύ «Σκύλλας και Χάρυβδης», θα κερδίσει σίγουρα την υποστήριξη ορισμένων απογοητευμένων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά το ΚΚΕ δεν θα είναι το μόνο που θα επωφεληθεί. Υπάρχοντα κόμματα της αριστεράς, όπως η Λαϊκή Ενότητα (ΛΑΕ) και η Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή (ΑΝΤΑΡΣΥΑ), και ακόμα περισσότερο το νέο κόμμα Πλεύση Ελευθερίας, έχουν να κερδίσουν από την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ.

18112016-5.jpg

Ανεβάζοντας μια σημαία στην Αθήνα, τον Απρίλιο του 2012. YANNIS BEHRAKIS / REUTERS
---------------------------------------------

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ TRUMP

Δεδομένης όλης αυτής της αναταραχής στο ελληνικό κομματικό σύστημα, αξίζει να αναρωτηθούμε αν η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Κανονικά, οι επόμενες βουλευτικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για το 2019. Ο πρόσφατος ανασχηματισμός του υπουργικού συμβουλίου από τον Τσίπρα [15] αποσκοπούσε στην επιβράδυνση της κυβερνητικής φθοράς και την αποτροπή διενέργειας πρόωρων εκλογών. Καινούρια και νεαρότερα πρόσωπα εισήλθαν στην κυβέρνηση και ο ξένος Τύπος χαιρέτισε τον ανασχηματισμό ως ένα σημάδι «ευθυγράμμισης με το πρόγραμμα». Έτσι, οι εκλογές δεν φαίνεται να είναι επικείμενες.

Παρά ταύτα, θα μπορούσαν να συμβούν, και κατά πάσα πιθανότητα η ΝΔ θα τερμάτιζε πρώτη. Το ερώτημα είναι αν θα μπορούσε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Και αυτό δεν θα ήταν εύκολο. Επιπλέον, αν κερδίσει την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος απορροφώντας μια κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων από κόμματα όπως το Ποτάμι και τα ωθήσει κάτω από το όριο του 3% -που είναι απαραίτητο για να μπουν στο κοινοβούλιο- αυτό θα αφήσει τη ΝΔ με λιγότερες επιλογές στην προσπάθειά της να σχηματίσει έναν κυβερνητικό συνασπισμό. Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορεί να μην είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση και η χώρα να οδηγηθεί σε νέες εκλογές. Μόνο που αυτή την φορά, αυτές θα διεξαχθούν βάση ενός νέου εκλογικού νόμου [16] που καθιστά τον σχηματισμό μονοκομματικών κυβερνήσεων σχεδόν αδύνατο.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η εκλογική επιτυχία του Trump δημιουργεί νέα δεδομένα. Στην Ελλάδα, η εκλογή του Trump έχει προκαλέσει ένα επιπλέον ρήγμα στη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ: Ο ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε να είναι απογοητευμένος με τα αποτελέσματα, ενώ οι ΑΝΕΛ ήταν περιχαρείς. Ήταν μια ακόμη υπενθύμιση των θεμελιωδών ιδεολογικών διαφορών μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων. Ταυτόχρονα, η εκλογή Trump έχει γενικότερες επιπτώσεις στη διαδικασία σχηματισμού κυβερνητικών συνασπισμών. Για παράδειγμα, αν ο Trump δεν αλλάξει τη στάση του στο θέμα του ελληνικού χρέους, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να βρεθούν στην ίδια πλευρά. Ωστόσο, πολλοί στην Ελλάδα -συμπεριλαμβανομένου του Τσίπρα [17]- είναι αισιόδοξοι ότι ο Trump θα είναι διαφορετικός πρόεδρος απ’ ότι υποψήφιος. Αυτό μένει να το δούμε.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2016-11-16/between-trump-and-troika