Το αβέβαιο μέλλον της Κεντρικής Ευρώπης

Ο Donald Trump σε μια προεκλογική εκδήλωση στην Βόρεια Καρολίνα, τον Νοέμβριο του 2016. CARLO ALLEGRI / REUTERS
----------------------------------

Ο Trump κατά πάσα πιθανότητα θα προτείνει την δική του «επαναφορά» με τον Πούτιν, μια «επαναφορά» που μπορεί να συνεπάγεται ακόμη και την άρση των κυρώσεων. Αυτή η χειρονομία δεν θα είναι ενοχλητική από μόνη της –και πάλι, ο Μπους και ο Ομπάμα έκαναν παρόμοια ανοίγματα. Αλλά το ποσό των ρητορικών επαίνων του Trump που έχει συσσωρευτεί στις πλάτες του Πούτιν μέχρι στιγμής δείχνει ότι το επόμενο reset ίσως να μην είναι μόνο ένα μικρό προοίμιο για μια ακόμα αφύπνιση, αλλά μάλλον θα μπορούσε να έρθει να καθορίσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ για όλη την θητεία του Trump στην προεδρία. Σκεφτείτε τον Τραμπ να αναφέρεται στην Ουκρανία ως «χάος» και να αμφισβητεί ανοιχτά τις αμερικανικές δεσμεύσεις στο ΝΑΤΟ [8]. Σκεφτείτε, επίσης, τις αναφορές του συμβούλου του, Νιουτ Γκίνγκριτς, για την Εσθονία ως «προάστιο της Αγίας Πετρούπολης» [9] και την αμφισβήτηση της ανάγκης του ΝΑΤΟ να την υπερασπιστεί από εισβολή˙ τους δεσμούς του πρώην σύμβουλου του, Carter Page, με τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom, και τους δεσμούς του πρώην επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του, Paul Manafort, με τον Βίκτορ Γιανουκόβιτς [10], τον έκπτωτο φιλο-Ρώσο πρόεδρο της Ουκρανίας. Όλα αυτά αφήνουν πολλούς Κεντροευρωπαίους να ανησυχούν ότι ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ θα τους πουλήσει στην Ρωσία.

Το περίεργο παράδοξο είναι ότι ήταν παραδοσιακά οι Ρεπουμπλικάνοι που έβλεπαν την επαναπροσέγγιση με την Ρωσία με σκεπτικισμό και επεδείκνυαν ισχυρότερη προθυμία να υποστηρίξουν τους Κεντροευρωπαίους συμμάχους τους. Με αυτόν τον τρόπο, ο Trump θα πρέπει να αντιπαλέψει με τις θέσεις των Ρεπουμπλικάνων του Κογκρέσου (για παράδειγμα, τον γερουσιαστή Τζον Μακέιν, Ρεπουμπλικανό της Αριζόνα), όπου θα αντιμετωπίζει κάποια αντιπολίτευση.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ

Εκτός από τον αυταρχικό και θαυμαστή του Πούτιν, Ούγγρο Viktor Orbán [11], ο οποίος υποστήριξε τον Trump από νωρίς με την ελπίδα να σταματήσει το άνευ προηγουμένου επίπεδο της σκληρής κριτικής που κατευθυνόταν στο καθεστώς του από την Ουάσινγκτον υπό τον Ομπάμα, πολύ λίγοι από τους ηγέτες της Κεντρικής Ευρώπης φαίνεται να κατανόησαν την σοβαρότητα της εκλογής του Τραμπ. Το γεγονός ότι υπήρξε εντελώς ασυνάρτητος σχεδόν σε κάθε ζήτημα εξωτερικής πολιτικής σημαίνει ότι κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς θα κάνει μόλις αναλάβει την εξουσία. Ο Trump είναι το ίδιο πιθανό να οδηγήσει στο τέλος του ΝΑΤΟ, όπως και να είναι ο πιο επιθετικός πρόεδρος των ΗΠΑ του 21ου αιώνα μέχρι σήμερα. Έχοντας στο μυαλό αυτή την έλλειψη προβλεψιμότητας, η κεντρική Ευρώπη και η ήπειρος γενικότερα καλά θα κάνει να προετοιμαστεί για να χειριστεί όλο και περισσότερη από την δική της ασφάλεια, και να προβλέψει την προοπτική να ζει σύντομα σε έναν μετα-αμερικανικό κόσμο, ακολουθώντας την λαϊκή ρήση: Ήλπιζε για το καλύτερο και προετοιμάσου για το χειρότερο. Η νίκη του Trump θα πρέπει ως εκ τούτου να επιταχύνει τα σχέδια για την αμυντική εναρμόνιση της ΕΕ και για την ενίσχυση της βοήθειας της ΕΕ προς την Ουκρανία.

Με δεδομένη την άγνοια του Τραμπ για το τι συμβαίνει στον κόσμο, είναι σημαντικό για τους Κεντροευρωπαίους να αγωνιστούν για την προσοχή του και να του υπενθυμίσουν ότι ο απομονωτισμός ποτέ δεν έχει τελειώσει καλά είτε για τις Ηνωμένες Πολιτείες είτε για τον κόσμο γενικότερα. Θα πρέπει επίσης να καταστήσουν σαφές ότι η Εσθονία και η Πολωνία έχουν ηγηθεί στον δρόμο για να δείξουν στα μέλη του ΝΑΤΟ ότι πρέπει να ανταποκριθούν στους στόχους των αμυντικών δαπανών, με την Τσεχική Δημοκρατία και την Σλοβακία να σχεδιάζουν να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες το επόμενο έτος.

Επί του παρόντος, οι σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της κεντρικής Ευρώπης είναι ισχυρές: Η υποστήριξη για τις Ηνωμένες Πολιτείες στην περιοχή έχει διατηρήσει το παραδοσιακά υψηλό επίπεδό της, με την Πολωνία (74%) ως κορυφή σήμερα. Έχοντας αυτό κατά νου, οι Κεντροευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να δώσουν έμφαση στο ότι η αξιοπιστία των ΗΠΑ διακυβεύεται. Αν ο Trump επιλέξει τον ρόλο του καταλύτη του Πούτιν, αυτό θα βλάψει την εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών στις χώρες αυτές για δεκαετίες.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2016-11-21/central-europe...