Πέντε μύθοι για τους Σύριους πρόσφυγες

Ως αποτέλεσμα αυτής της αύξησης τιμών, αμέτρητοι άποροι πρόσφυγες τώρα διαμαρτύρονται για το ότι κόλλησαν στα συνοριακά σημεία διέλευσης κατά μήκος της μεταναστευτικής διαδρομής. Η έλλειψη χρημάτων είναι σχεδόν πάντα το μοναδικό εμπόδιο για τους πρόσφυγες που επιθυμούν να εισέλθουν στην Δυτική Ευρώπη. Και παρά την ενίσχυση της ασφάλειας της ΕΕ, οι λαθρέμποροι εξακολουθούν να αφθονούν για εκείνους που μπορούν να τους αντέξουν οικονομικά. Η ομάδα μας παρατήρησε ακμάζουσες επιχειρήσεις λαθραίας διακίνησης ανθρώπων σε μεγάλες πόλεις στην Αυστρία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Σερβία και την Τουρκία. Στο Basmane, ένα κομβικό σημείο του λαθρεμπορίου στην Σμύρνη στην Τουρκία, μια 20χρονη Σύρια πρόσφυγας γέλασε όταν ρωτήθηκε αν είχε γίνει δύσκολο να βρει λαθρέμπορους. «Υπάρχουν εκατοντάδες», είπε. «Αν πάτε να φάτε σε οποιοδήποτε εστιατόριο, [οι λαθρέμποροι] έρχονται σε σας [και ρωτούν], ‘Θέλεις να πας στην Ευρώπη;’».

Με την υποστήριξη από ένοπλες ομάδες που χρηματοδοτούνται από τα κράτη του Κόλπου, οι τρομοκράτες επηρεάζονται λιγότερο από την ραγδαία αύξηση του κόστους του λαθρεμπορίου. Ένας πρώην μαχητής της Nusra με έδρα του την Σμύρνη υπερηφανευόταν για την διέλευση των συριακών συνόρων ατιμωρητί, κάνοντας μια ανάπαυλα στην Τουρκία πριν επιστρέψει στην πρώτη γραμμή. Εργαζόμενοι στην βοήθεια σε παραμεθόριες πόλεις επιβεβαίωσαν τους ισχυρισμούς αυτούς, περιγράφοντας μαχητές να ταξιδεύουν χωρίς περιορισμούς σε όλα τα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Οι λαθρέμποροι έχουν ακόμη παραδεχθεί [28] ότι επιβίβασαν τρομοκράτες σε πλοία με προορισμό την Ευρώπη, ένα σημείο υπερηφάνειας στην προπαγάνδα του Ισλαμικού Κράτους [29].

Μια γυναίκα διαμαρτύρεται για την απαγόρευση προς τους Μουσουλμάνους από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, στο Λονδίνο, τον Φεβρουάριο του 2017. NEIL HALL / REUTERS
---------------------------------------------

ΠΕΜΠΤΟΣ ΜΥΘΟΣ: ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ

Ένας τελευταίος μύθος είναι ότι οι πρόσφυγες από την Συρία δεν μπορούν να ενταχθούν στην Ευρώπη, λόγω των πολιτισμικών διαφορών τους. Η κατηγορία, από τώρα γνωστή, είναι ότι ο κυρίως μουσουλμανικός πληθυσμός προσφύγων έχει ανελεύθερες, ακόμη και επικίνδυνες πολιτιστικές αξίες, οι οποίες θα οδηγήσουν σε αύξηση των ποσοστών εγκληματικότητας και σε απειλή τρομοκρατίας και σεξουαλικής βίας στην Ευρώπη. Πολιτικοί της Δεξιάς [30] έχουν παίξει με αυτόν τον φόβο [31], προειδοποιώντας ότι η εισροή των Μουσουλμάνων στην Ευρώπη αναπόφευκτα [32] θα οδηγήσει σε σύγκρουση πολιτισμών [33]. Ο Marc Vallendar, του γερμανικού δεξιού κόμματος Alternative für Deutschland, δημοσίευσε [34] στο Facebook στις αρχές του 2017 σχετικά με την τρέλα του να υποδέχεται κάποιος πρόσφυγες. «Υπάρχουν ξεκάθαρες και απλές θεμελιώδεις πολιτιστικές διαφορές μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής», έγραψε. «Δεν είναι για το τίποτα που οι χώρες αυτές είναι όλες τυλιγμένες στις φλόγες». Και η Marine Le Pen, η Γαλλίδα ηγέτις του αντι-μεταναστευτικού Εθνικού Μετώπου, έχει παρομοιάσει την εισροή προσφύγων από την Συρία με τις βαρβαρικές επιδρομές [32] που κατέστρεψαν την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Δεδομένου ότι οι πρόσφυγες όντως ήρθαν από έναν άλλο πολιτισμό, αναμένεται από αυτούς να εκφράσουν έντονες επιφυλάξεις για την Ευρώπη και τον πολιτισμό της. Τα δύο τρίτα των προσφύγων στο δείγμα μας όντως εξέφρασαν ξεκάθαρη δυσαρέσκεια για την χώρα υποδοχής τους, αλλά συνήθως όχι για πολιτιστικούς λόγους. Οι πρόσφυγες κλήθηκαν να περιγράψουν τις κύριες δυσκολίες τους στην προσαρμογή στην ζωή εκτός της Συρίας. Πιο συγκεκριμένα, τους ζητήθηκε να εξηγήσουν πώς πήγαινε η μετάβασή τους και ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδιά τους. Μόνο το 27% κατηύθυνε την απογοήτευσή του προς τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, σε σύγκριση με το 38% των οποίων οι καταγγελίες επικεντρώνονται στην κακομεταχείριση από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ή αλλιώς στις αποτυχίες της πολιτικής των πολυεθνικών θεσμών, όπως είναι η ανεπαρκής κατανομή των ενισχύσεων αρωγής του ΟΗΕ.

Πολλοί πρόσφυγες από την Συρία ήταν εμφατικοί στο ότι το πρόβλημά τους με την Ευρώπη δεν είναι η κουλτούρα. Ένας 31χρονος πρόσφυγας στην γειτονιά Dogantepe της Άγκυρας περιγράφει ότι οι περισσότεροι Σύριοι είναι πραγματικά αρκετά συνηθισμένοι στην πολυμορφία: «Ο συριακός λαός είναι πολύ, πολύ, πολύ ανοιχτοί άνθρωποι. Μπορούν πραγματικά να ζήσουν με οποιαδήποτε αίρεση, με οποιαδήποτε θρησκεία, με τους Χριστιανούς ή οποιουσδήποτε άλλους». Στην πραγματικότητα, η ομάδα μας διαπίστωσε ότι κάποιοι πρόσφυγες ήταν πιο αναστατωμένοι με τους εθνικά Τούρκους, Πακιστανούς και Μαροκινούς Μουσουλμάνους αξιωματούχους που λειτουργούν τα ευρωπαϊκά στρατόπεδα, γιατί η ανάγνωσή τους περί το Ισλάμ θεωρήθηκε ως υπερβολικά ριζοσπαστική. Ένας 25χρονος πρόσφυγας στο Mainz, στην Γερμανία, μας είπε ότι το θέμα δεν είναι ο «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής», αφού ακόμα και οι Χριστιανοί πρόσφυγες φίλοι του είναι [επίσης] ταλαίπωροι.

Οι πρόσφυγες παρουσιάζουν μια εξελιγμένη κατανόηση του πού να κατευθύνουν την ευθύνη για τις δυσκολίες τους. Για παράδειγμα, ένας μεσήλικας πρόσφυγας κρατήθηκε κακώς ως λαθρέμπορος από το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα, αλλά επιτέθηκε ήρεμα στις πολιτικές της ΕΕ -όχι στους Έλληνες γενικότερα- για το λάθος. Ένας 25χρονος πρόσφυγας θρήνησε την εμπειρία του στα ελληνικά και στα σκοπιανά στρατόπεδα. Δεν κατηγόρησε για τους μήνες των παθών του ούτε την Ελλάδα ούτε την πΓΔΜ αλλά τις Βρυξέλλες και την Γενεύη για την ανεπαρκή υποστήριξη των προσπαθειών των φτωχών χωρών των Βαλκανίων.