Το κόμμα του Macron κέρδισε την πλειοψηφία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το κόμμα του Macron κέρδισε την πλειοψηφία

Μια αίσθηση αισιοδοξίας επικρατεί στην Γαλλία

Τον περασμένο Οκτώβριο, στην αρχή μιας φαινομενικά δονκιχοτικής επιδίωξης του Emmanuel Macron για την γαλλική Προεδρία, η εφημερίδα Le Monde ανέφερε [1] ότι οι Γάλλοι, αν και πάντα απαισιόδοξοι, ήταν σε μια φοβερή κατάθλιψη. Λίγοι είχαν οποιαδήποτε εμπιστοσύνη στις λύσεις που προωθούσαν οι πολιτικοί υποψήφιοι στην προεκλογική εκστρατεία και πολλοί φοβούνταν ότι η Γαλλία επρόκειτο να υποκύψει στους ίδιους θυμούς που οδήγησαν τους Βρετανούς πολίτες να γυρίσουν την πλάτη τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους Αμερικανούς ψηφοφόρους να εκλέξουν τον Ντόναλντ Τραμπ. Αγωνιούσαν για το ενδεχόμενο η Marine Le Pen, η ηγέτις του ακροδεξιού λαϊκιστικού Εθνικού Μετώπου, να γίνει Πρόεδρος της Πέμπτης Δημοκρατίας -ή, τουλάχιστον, να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή από ποτέ.

19062017-2.jpg

Οκτώ μήνες αργότερα, η διάθεση της χώρας έχει μεταμορφωθεί εντελώς. Αφότου ο Macron κέρδισε την προεδρία, νικώντας την Le Pen, το εκκολαπτόμενο πολιτικό κίνημά του, En Marche !, που μετονομάστηκε σε La République en Marche, προχώρησε για να εξασφαλίζει μια πρωτοφανή σαρωτική νίκη στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών την περασμένη εβδομάδα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις [2] από τον δεύτερο και τελικό γύρο των εκλογών την Κυριακή, το République en Marche και ο σύμμαχός του, το κεντρώο κόμμα Δημοκρατικό Κίνημα, κέρδισαν 361 από τις συνολικά 577 έδρες -ελαφρώς χαμηλότερα από την συντριπτική πλειοψηφία των άνω των 400 εδρών που φαινόταν ότι θα κερδίσουν. Αλλά και πάλι ήταν μια μεγάλη επιτυχία για ένα κόμμα που δεν υπήρχε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν. Εν τω μεταξύ, τα δύο κόμματα που κυριάρχησαν στην γαλλική πολιτική σκηνή για τον περασμένο μισό αιώνα, οι Σοσιαλιστές και οι Ρεπουμπλικάνοι, μαζί με τους συνασπισμούς τους, συρρικνώθηκαν κι έγιναν οι σκιές των ισχυρών πολιτικών μηχανών που εκπροσωπούσαν κάποτε, με τους Ρεπουμπλικάνους να κατέχουν 126 έδρες και τους σοσιαλιστές μόλις 46. Μια πτέρυγα με επικεφαλής το κόμμα La France Insoumise, το ακροαριστερό αντάρτικο υπό την ηγεσία του Jean-Luc Mélenchon, κέρδισε μόνο 26 έδρες, πολύ λίγες για να θέσουν κάποιο εμπόδιο στη νέα κυβέρνηση. Και το Εθνικό Μέτωπο, το οποίο είχε παρηγορηθεί για την απώλειά του στις προεδρικές εκλογές με τις ελπίδες να γίνει το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, έλαβε οκτώ έδρες.

Αυτό το κορυφούμενο κύμα ενθουσιασμού για τον νεαρό πρόεδρο έδωσε στην Πέμπτη Δημοκρατία, την οποία πολλοί πίστευαν ότι ήταν στους επιθανάτιους ρόγχους, μια νέα παράταση ζωής. Τα θεσμικά όργανα του καθεστώτος, προσαρμοσμένα από τον ιδρυτή του, τον Charles de Gaulle, σχεδιάστηκαν έχοντας στο μυαλό έναν ισχυρό πρόεδρο. Όταν καθοδηγείται από το πολιτικό κόμμα του προέδρου, το νομοθετικό σώμα στην πραγματικότητα επαφίεται στον πρόεδρο για να λειτουργήσει, επικυρώνοντας το όραμά του, αντί να ελέγχει και να εξισορροπεί τις εκτενείς εξουσίες του. Παρ’ όλο που οι Γάλλοι εκφράζουν συχνά την δυσφορία τους για τα μοναρχικά και βοναπαρτιστικά απομεινάρια της Προεδρίας, ενοχλούνται επίσης όταν ο ηγέτης τους δεν κατορθώνει να αναλάβει πλήρως στις εξουσίες που του προσφέρονται. Ο προκάτοχος του Macron, ο François Hollande, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα: Επικρινόταν συνήθως για την ανικανότητά του να ασκήσει την εξουσία που του δόθηκε.

Έχοντας επίγνωση των ελλείψεων του προκατόχου του, ο Macron, με εκπληκτικά σίγουρα βήματα για αρχάριο πολιτικό, έχει μέχρι στιγμής επωφεληθεί από κάθε ευκαιρία να προβάλει εικόνες ισχύος -από την σφικτή χειραψία του με τον Trump μέχρι την αυστηρή συνέντευξη Τύπου του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο παλάτι του Λουδοβίκου του 14ου. Αντέδρασε επίσης γρήγορα στην απόρριψη της κλιματικής συμφωνίας του Παρισιού από τον Αμερικανό πρόεδρο, και σηματοδότησε την σταθερή δέσμευσή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην γαλλογερμανική εταιρική σχέση

Εξίσου σημαντικό, κινήθηκε γρήγορα για να δείξει ότι δεν θα παραιτηθεί από την υπόσχεσή του να μεταρρυθμίσει τον εργατικό κώδικα, ένα αμφιλεγόμενο έργο στο οποίο οι προηγούμενοι πρόεδροι δεν ήταν σε θέση να προχωρήσουν. Ένας πιο προσεκτικός ηγέτης ίσως καθυστερούσε να προχωρήσει σε αυτό το ναρκοπέδιο για μετά τις βουλευτικές εκλογές, αλλά τον περασμένο μήνα ο Macron κάλεσε μια αρχική συνάντηση [3] με συνδικαλιστές και ηγέτες των επιχειρήσεων που ήταν επιφυλακτικοί για την πρόθεσή του να δώσει στις επιχειρήσεις μεγαλύτερη ευελιξία στο να θέσουν τους δικούς τους κανόνες εργασίας. Η ετοιμότητά του να ορμήσει στην μάχη προφανώς ευχαριστεί τους ψηφοφόρους, παρ’όλο που οι λεπτομέρειες της στρατηγικής του παραμένουν ασαφείς.

Οι ψηφοφόροι που δεν είναι βέβαιοι για τις προθέσεις του προέδρου, παρ’ όλα αυτά, του πιστώνουν την ομαλή ανάληψη της εξουσίας του. Σχολιαστές προσπάθησαν να μειώσουν το μέγεθος της νίκης του La République en Marche, σημειώνοντας ότι η προσέλευση στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών ήταν χαμηλή, πέφτοντας κάτω από το 50% για πρώτη φορά στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας. Το κόμμα του Macron έλαβε μόνο το 32% των ψήφων στον πρώτο γύρο, πράγμα που σημαίνει ότι λιγότερο από το 15% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων της Γαλλίας ενέκριναν την πλατφόρμα του La République en Marche ως πρώτη τους επιλογή. Αλλά μια τέτοια αρνητικότητα χάνει την πραγματική σημασία των βουλευτικών εκλογών, που δεν είναι τόσο μια νέα κατεύθυνση στην πολιτική όσο μια αλλαγή στην πολιτική ψυχολογία. Οι Γάλλοι πολίτες είχαν εξοικειωθεί με την ιδέα ότι η μεταρρύθμιση ήταν αδύνατη. Τώρα, ακόμη και αν δεν τους αρέσει η αλλαγή που αντιπροσωπεύει ο Macron, βλέπουν ευκαιρίες μπροστά τους. Φυσικά, η πολύ απογοητευτική προσέλευση στον δεύτερο γύρο, ακόμη χαμηλότερη από τον πρώτο, σε συνδυασμό με το κόμμα του Macron που κέρδισε μια κάπως λιγότερο συντριπτική πλειοψηφία από ό, τι προβλεπόταν, υποδηλώνει ότι ο νέος πρόεδρος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κάποιες δυσάρεστες αναταράξεις καθώς κινείται για να εφαρμόσει το πρόγραμμά του.

Αν όχι τίποτα άλλο, οι ρόλοι των πολιτικών χαρακτήρων στις νυχτερινές ειδήσεις άλλαξαν σ’ ένα βράδυ. Οι εκλογές έχουν εκκαθαρίσει το Palais Bourbon, όπου συναθροίζεται η εθνοσυνέλευση της Γαλλίας. Οι Σοσιαλιστές καταστράφηκαν [4]. Ακόμα και πρώην υπουργοί έχασαν την έδρα τους. Ως νέο κόμμα, το La République en Marche! στρατολόγησε πολλούς από τους υποψηφίους της έξω από το πολιτικό οικοδόμημα. Ως εκ τούτου, η εισερχόμενη ομάδα των βουλευτών του περιλαμβάνει πολλούς που ποτέ δεν κατείχαν εκλεγμένο αξίωμα. Σε πολλές περιπτώσεις οι ψηφοφόροι δεν γνώριζαν τίποτα για τον υποψήφιο του La République en Marche για τον οποίο έδωσαν την ψήφο τους, μόνο ότι υποστήριζε τον πρόεδρο.

Όμως, η φαινομενική ομοφωνία της μαζικής νίκης του La République en Marche είναι σε μεγάλο βαθμό απατηλή. Ο Μακρόν κατέκτησε με το να διχάζει [5]. Έχει θέσει την Δεξιά ως υπεύθυνη για την οικονομική πολιτική, την Αριστερά υπεύθυνη για την εσωτερική ασφάλεια και τις εξωτερικές υποθέσεις, το Κέντρο υπεύθυνο για την Δικαιοσύνη, τις ευρωπαϊκές υποθέσεις και τον στρατό. Αυτός ο επιδέξιος διαχωρισμός των υποθέσεων θα συγκρατήσει τους υπουργούς διαφορετικών πλευρών από το να εμπλακούν ο ένας στα θέματα του άλλου.

Ωστόσο, δύο δυνητικά σημαντικές ρωγμές έχουν ήδη αναπτυχθεί στο υπουργικό συμβούλιο. Ο Richard Ferrand, πρώην Σοσιαλιστής που έφυγε νωρίς για να υποστηρίξει τον Macron και βοήθησε στην οργάνωση του κόμματος, έχει στιγματιστεί από ένα σκάνδαλο νεποτισμού [6] παρόμοιο με εκείνο που κατέστρεψε την προεδρική υποψηφιότητα του Φρανσουά Φιγιόν των Ρεπουμπλικανών. Παρά την υπόσχεσή του να τερματίσει τέτοιες πρακτικές, ο Macron δεν εγκατέλειψε το δεξί του χέρι, και ο πρωθυπουργός Edouard Philippe αποδείχθηκε επίσης επιεικής, ενώ κατέστησε σαφές ότι ο Ferrand θα έπρεπε να φύγει αν κατηγορηθεί επισήμως. (Δεν έχει γίνει μέχρι τώρα).

Για να περιπλέξει τα πράγματα περαιτέρω, ο François Bayrou, ο οποίος ως πρόεδρος του κόμματος Δημοκρατικό Κίνημα στήριξε τον Macron και επιβραβεύθηκε με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, είχε επιμείνει να υιοθετήσει ο Macron έναν νέο ηθικό κώδικα για τους κυβερνητικούς αξιωματούχους -και στην συνέχεια πιάστηκε να παραβιάζει ο ίδιος αυτόν τον κώδικα. Την περασμένη εβδομάδα, ο Bayrou τηλεφώνησε σε δημοσιογράφο του Radio France, ένα κρατικό ραδιόφωνο, και διαμαρτυρήθηκε για την κάλυψή του σχετικά με μια έρευνα για καταχρηστική χρήση κεφαλαίων από μέλη του κόμματός του που υπηρετούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο πρωθυπουργός κατηγόρησε τον Bayrou [7] ότι δεν τήρησε τα πρότυπα που είχε θέσει ως προϋπόθεση για την υποστήριξή του προς τον Macron -δηλαδή, ότι οι υπουργοί θα πρέπει να αποφεύγουν ακόμη και την εμφάνιση αντικανονικότητας και να μην επικρίνουν τον Τύπο. Ως αποτέλεσμα, η θέση του Bayrou μπορεί επίσης να κινδυνεύει, και μαζί της, η προσπάθεια του Macron να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην πολιτική τάξη στο σύνολό της.

Η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει τώρα την μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας ως την ύψιστη προτεραιότητά της, ξεκινώντας σκληρές διαπραγματεύσεις με μεγάλη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Παρά την συνεχή αντίσταση στις προτάσεις του Macron, ιδιαίτερα από την Αριστερά και από κάποια συνδικάτα, υπάρχει όλο και μεγαλύτερη αίσθηση ότι ο νέος πρόεδρος θα βρει τον τρόπο. Το έδαφος έχει προετοιμαστεί εδώ και πολύ καιρό, μεταξύ άλλων και λόγω των περιορισμένων μεταρρυθμίσεων του Hollande που επέτρεψαν στον Macron να εφορμήσει. Ο γαλλικός λαός έχει ταλαιπωρηθεί από τον παρατεταμένο αγώνα κατά της μεταρρύθμισης της εργασίας ή από ό, τι επιχείρησε να πωλήσει ο Macron ως μια γκωλική εκδοχή της σκανδιναβικής flexicurity (ευελιξίας με ασφάλεια): Μειώνοντας κάπως την προστασία της εργασίας για τους νυν εργαζομένους, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις να προσλαμβάνουν περισσότερους νέους και άνεργους. Ακόμα και οι αντίπαλοι φαίνονται έτοιμοι να παραχωρήσουν κάποιο έδαφος όσον αφορά το επίπεδο της βιομηχανίας στο οποίο διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις για την διαχείριση του εργατικού δυναμικού και τα κατώτατα όρια απασχόλησης στα οποία οι επιχειρήσεις καλούνται να διευθετήσουν διαφορετικούς βαθμούς συνδικαλιστικής δραστηριότητας.

Ωστόσο, αυτή η έκρηξη καλής αίσθησης είναι απίθανο να κρατήσει για πολύ. Οι Macron και Philippe το γνωρίζουν και ως εκ τούτου προσπαθούν να κινηθούν γρήγορα σε άλλους τομείς. Δεδομένου ότι η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας θα είναι αργή στην επίτευξη αποτελεσμάτων, εάν είναι αποτελεσματική, ο Macron θα προχωρήσει σε άλλα θέματα που κάνουν πρωτοσέλιδα. Η σχολική μεταρρύθμιση και η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού είναι οι πιθανότεροι επόμενοι στόχοι. Εν τω μεταξύ, ο Macron επέκτεινε την αντιτρομοκρατική κατάσταση έκτακτης ανάγκης [8] για άλλη μια φορά. Στον απόηχο των δυο θανατηφόρων τρομοκρατικών επιθέσεων στο Μάντσεστερ και το Λονδίνο, αυτό πιθανόν ήταν αναπόφευκτο, ακόμη και αν το Συνταγματικό Συμβούλιο άρχισε να γίνεται επιφυλακτικό [9] για την συνεχιζόμενη επέκταση των αστυνομικών εξουσιών χωρίς δικαστική εποπτεία. Επιπλέον, το σχέδιο του Macron για να τερματιστεί τελικά η κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι να ενσωματωθούν [10] ορισμένες από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές της (όπως οι έρευνες χωρίς ένταλμα) στο κοινό Δίκαιο. Μέτρα όπως αυτά δίχασαν βαθιά το Σοσιαλιστικό κόμμα και συνέβαλαν στην πτώση του. Παρ’ όλο που οι Σοσιαλιστές είναι τώρα ετοιμοθάνατοι, ορισμένοι από τους βουλευτές που εκλέχτηκαν πρόσφατα με το La République en Marche ενδέχεται να συμμερίζονται τις ανησυχίες για την κανονικοποίηση των εξουσιών έκτακτης ανάγκης.

Παρ’ όλα αυτά, ο Macron απολαμβάνει την επιτυχία σε μια κλίμακα που ούτε καν τολμούσε να ονειρευτεί πριν από ένα χρόνο. Οι Γάλλοι φαίνεται να έχουν τελικά αποκτήσει έναν ηγέτη ο οποίος τους έχει απαλλάξει από τους εξηντάρηδες και εβδομηντάρηδες πολιτικούς που κυριαρχούσαν στην πολιτική σκηνή τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Δεν είναι ακόμα σίγουροι τι ακριβώς θα πάρουν στην θέση της παλιάς γενιάς που μόλις έχουν αποφασίσει να απορρίψουν, αλλά προς το παρόν, οι περισσότεροι δείχνουν χαρούμενοι που δεν είναι η Le Pen. Η απο-κινητοποίηση των ψηφοφόρων του Εθνικού Μετώπου στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών ήταν ίσως το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της ψηφοφορίας της 11ης Ιουνίου: Περίπου το 61% αυτών που είχαν καταλήξει να ψηφίσουν την Le Pen στις προεδρικές εκλογές αρνήθηκαν να την κάνουν ηγέτιδα της αντιπολίτευσης. Αν μη τι άλλο, η μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων που δεν ήθελαν να την δουν εκλεγμένη πρόεδρο, χαίρονται από το γεγονός ότι ο Macron τους απελευθέρωσε για την ώρα από αυτό το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα. Και η κάπως ισχυρότερη από την αναμενόμενη πορεία των κομμάτων της αντιπολίτευσης στον δεύτερο γύρο μπορεί να αποδειχθεί μια μεταμφιεσμένη ευλογία για τον νέο πρόεδρο, ο οποίος διαφορετικά θα μπορούσε να υποφέρει από την ύβρη ενός στρατηγού του οποίου οι νίκες έρχονται πολύ εύκολα, ώστε παράτησε την φρουρά του πρόωρα.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/france/2017-06-18/macrons-party-...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.lemonde.fr/idees/article/2016/10/12/les-francais-sont-d-inson...
[2] http://www.lemonde.fr/politique/article/2017/06/18/resultats-des-legisla...
[3] https://www.lesechos.fr/politique-societe/emmanuel-macron-president/0303...
[4] http://abonnes.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2017/06/11/legislatives-...
[5] https://www.theatlantic.com/international/archive/2017/06/macron-france-...
[6] http://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2017/05/31/l-affaire-richard...
[7] http://www.euronews.com/2017/06/13/french-pm-rebukes-minister-bayrou-for...
[8] http://www.liberation.fr/france/2017/05/24/en-france-rallonge-pour-l-eta...
[9] http://www.huffingtonpost.fr/2017/06/09/le-conseil-constitutionnel-censu...
[10] http://www.huffingtonpost.fr/2017/06/09/etat-durgence-quand-macron-refus...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition