Πώς να επιλυθεί η παγκόσμια κρίση νερού

Οι περισσότερες τεχνικές λύσεις στα προβλήματα ύδρευσης του πλανήτη εξαρτώνται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από το να πεισθούν οι άνθρωποι να πληρώνουν περισσότερα για το νερό που χρησιμοποιούν. Οι περισσότερες πόλεις απλά δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις τεράστιες επενδύσεις κεφαλαίου σε υποδομές για διαδικασίες όπως η αφαλάτωση, χωρίς να αυξήσουν τις τιμές του νερού για τους καταναλωτές. Μετά την κατασκευή του εργοστασίου αφαλάτωσης Carlsbad το 2015, για παράδειγμα, το Σαν Ντιέγκο προειδοποίησε τους κατοίκους ότι μπορεί να χρειαστεί να αυξήσει τις τιμές του νερού κατά έως και 7% ετησίως μέχρι το 2019. Η παροχή καθαρού νερού είναι επίσης εξαιρετικά δαπανηρή –το να επιτευχθούν οι στόχοι των Ηνωμένων Εθνών να υλοποιηθεί η καθολική πρόσβαση σε καθαρό νερό και η επαρκής αποχέτευση, εκτιμάται ότι κοστίζει τουλάχιστον 114 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως [12]. Επιπλέον, οι λύσεις σε ορισμένες πτυχές της παγκόσμιας κρίσης των υδάτων, όπως η μείωση της κατανάλωσης νερού στην γεωργία, θα απαιτήσουν αλλαγή συμπεριφοράς -κάτι που οι υψηλότερες τιμές είναι εξαιρετικά καλές στο να παρακινήσουν [13]. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από τους πιο αποτελεσματικούς χρήστες νερού στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ και της Σιγκαπούρης, παρουσιάζουν επίσης μερικές από τις υψηλότερες τιμές νερού [14]. Αλλά αν και η οικονομική υπόθεση για την αύξηση των τιμών του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ισχυρή, τα πολιτικά και δεοντολογικά ζητήματα που συνδέονται με αυτό είναι πολύ πιο ενοχλητικά.

Σε πολλές κοινωνίες, η παροχή νερού τόσο για πόση όσο και για γεωργία θεωρείται ως βασική λειτουργία του κράτους και πρέπει να παρέχεται είτε δωρεάν είτε με υψηλά επιδοτούμενη τιμή. Ακόμα και σήμερα, το αστικό πόσιμο νερό και η άρδευση επιχορηγούνται σχεδόν σε κάθε χώρα, συνήθως με τη μορφή μαζικών κρατικών επιδοτήσεων [15] για την κατασκευή καναλιών, δεξαμενών και αντλιοστασίων. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι πολιτικοί είναι απρόθυμοι να καταργήσουν αυτές τις επιδοτήσεις για ομάδες όπως οι αγρότες που εκπροσωπούν ζωτικής σημασίας εκλογικά σώματα σε πολλές χώρες. Η ηθική υπόθεση εναντίον της αύξησης των τιμών του νερού ενισχύθηκε επίσης με μια εκστρατεία για να αναγνωριστεί ο αναπόσπαστος ρόλος που διαδραματίζει το νερό στην διατήρηση της ανθρώπινης υγείας και της ευημερίας, διακηρύσσοντας ένα «ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό» [16], το οποίο έχει κερδίσει την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών και περιλαμβάνονται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής [17]. Είναι τόσο ηθικά όσο και πολιτικά δύσκολο στους πολιτικούς να υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι πρέπει να χρεώνονται για την άσκηση ενός ανθρώπινου δικαιώματος. Η τιμολόγηση του νερού εγείρει και άλλα ζητήματα, όπως ο τρόπος με τον οποίο θα αξιολογηθούν τα περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και αισθητικά οφέλη που παρέχει το νερό. Το νερό του Γάγγη ή του Νείλου, για παράδειγμα, έχει μια αξία που είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί.

Επιπλέον, ακόμη και αν οι πολιτικοί ηγέτες όντως αποφάσιζαν ξαφνικά να αρχίσουν να αυξάνουν τις τιμές του νερού σε όλο τον κόσμο, δεν είναι ξεκάθαρο πόσοι θα μπορούσαν να πληρώνουν. Είναι ένα θέμα για τις σχετικά πλούσιες πόλεις να αυξήσουν τις τιμές το νερού, αλλά είναι αρκετά διαφορετικό θέμα το να ζητηθεί από μέρη όπως το Κέιπ Τάουν, όπου πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού ζει σε συνθήκες φτώχειας [18], για να πληρώνει περισσότερα για αναμφισβήτητα την πιο σημαντική δημόσια υπηρεσία απ’ όλες. Οι γεωργοί, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία της χρήσης νερού σε όλο τον κόσμο, συνήθως συντηρούνται με πολύ χαμηλά εισοδήματα και η αύξηση των τιμών του νερού θα μπορούσε να αυξήσει την ανεργία στην ύπαιθρο και τη μετανάστευση στις πόλεις, ενώ ενδεχομένως να απειλήσει την επισιτιστική ασφάλεια. Το πρόβλημα είναι ακόμη χειρότερο για τις χώρες που αντιμετωπίζουν έναν συνδυασμό έντονης λειψυδρίας, φτώχειας και αστάθειας. Για την διαλυμένη από τον πόλεμο Υεμένη, της οποίας η ξηρή πρωτεύουσα Sanaa βρίσκεται σε υψόμετρο άνω των 2.200 μέτρων πάνω από την στάθμη της θάλασσας, το κόστος παροχής επαρκούς καθαρού νερού είναι απολύτως απαγορευτικό [19]. Αυτή η ομάδα χωρών, η οποία περιλαμβάνει επίσης τις χώρες της [περιοχής] Σαχέλ, την Συρία και την Ιορδανία, ενσαρκώνει ίσως το πιο αγνό παράδειγμα της κρίσης των υδάτων και παρουσιάζει την πιο έντονη πρόκληση για τους διαμορφωτές της εξωτερικής πολιτικής. Πράγματι, τα δεινά των υδάτων του Κέιπ Τάουν ενδέχεται να κρατήσουν τους αξιωματούχους της πόλης απασχολημένους για αρκετό καιρό, αλλά οι Υεμενίτες απασχολούν την σκέψη μέχρι και στην Ουάσινγκτον.

Φίλτρα αντίστροφης όσμωσης λειτουργούν καθώς η κατασκευή συνεχίζεται στο μεγαλύτερο εργοστάσιο αφαλάτωσης θαλασσινού νερού στο δυτικό ημισφαίριο, στο Carlsbad της Καλιφόρνια, τον Απρίλιο του 2015. MIKE BLAKE / REUTERS
----------------------------------------------------------------------------

ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΟΔΟΙ ΕΝΟΨΕΙ