Γιατί κέρδισε ο Όρμπαν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί κέρδισε ο Όρμπαν

Εξηγώντας την κυριαρχία του Fidesz στην Ουγγαρία

Αν και οι έρευνες δείχνουν ότι οι Ούγγροι γνωρίζουν κάποια από τα μειονεκτήματα της διακυβέρνησης Orban -μια δημοσκόπηση από την Ipsos MORI δείχνει ότι το 72% των Ούγγρων είναι δυσαρεστημένο [8] με το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας και σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς της Transparency International [9] η Ουγγαρία βρίσκεται στην δεύτερη θέση από το τέλος στην ΕΕ όσον αφορά την διαφθορά- για πολλούς ο φόβος των μεταναστών υπερισχύει των άλλων ανησυχιών. Από το 2015, ο Orban έχει τοποθετήσει τη μετανάστευση στην κορυφή της ατζέντας του, εκμεταλλευόμενος επιδέξια την τεράστια αυτοκρατορία των μέσων ενημέρωσης του κόμματός του, στην διαδικασία. (Αυτή η αυτοκρατορία περιλαμβάνει όλα τα δημόσια μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας, τα οποία ουσιαστικά λειτουργούν ως επέκταση του τμήματος επικοινωνιών του κυβερνώντος κόμματος). Ο Orban έχει δαπανήσει εκατομμύρια ευρώ από το δημόσιο χρήμα για την διάδοση της προπαγάνδας του χρησιμοποιώντας τις αποκαλούμενες εθνικές διαβουλεύσεις –αποτελεσματικές, δαπανηρές, χρηματοδοτούμενες από χρήματα των φορολογουμένων προωθητικές δημοσκοπήσεις, στις οποίες τα ερωτηματολόγια με τις χειραγωγικές ερωτήσεις απεστάλησαν σε κάθε νοικοκυριό στην Ουγγαρία, συνοδευόμενα από εκστρατείες ενημέρωσης (στην πραγματικότητα, προπαγάνδα) στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι αυτές οι εθνικές διαβουλεύσεις είχαν μεγάλο αντίκτυπο στον δημόσιο διάλογο και στις συμπεριφορές [10]. Μια ξεκάθαρη επίδραση είναι ότι το 48% των ψηφοφόρων της Ουγγαρίας την Κυριακή προφανώς φοβούνταν τη μετανάστευση περισσότερο από ότι τους ένοιαζαν τα σκάνδαλα διαφθοράς και τα άλλα προβλήματα στην καθημερινότητά τους. Και δεδομένου ότι οι επιχειρηματίες κοντά στον πρωθυπουργό έχουν αποκτήσει μεγάλα μερίδια των ουγγρικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, το Fidesz έχει σχεδόν μονοπωλήσει την ροή των πληροφοριών προς τους [πολιτικά] αδέσμευτους και τους απληροφόρητους. Σήμερα, οι φωνές της αντιπολίτευσης έχουν πολύ μικρή δυνατότητα να προσεγγίσουν εκείνους τους ψηφοφόρους της υπαίθρου που δεν χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Αυτό συμβάλλει επίσης στο διευρυνόμενο ρήγμα μεταξύ της αστικής και της αγροτικής Ουγγαρίας και συνεπώς στην τεράστια επιτυχία της κυβερνητικής προπαγάνδας κατά της μετανάστευσης στην ύπαιθρο.

ΜΙΑ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ

Ο τρίτος σημαντικός παράγοντας πίσω από τη νίκη του Όρμπαν είναι η δική του επιτυχία στην ένωση της δεξιάς, σε μια εποχή όπου η αντιπολίτευση είναι αδύναμη και διχασμένη. Ο Orban κράτησε το στρατόπεδό του ενωμένο για περισσότερα από 15 χρόνια, χρησιμοποιώντας τόσο τον οικονομικό όσο και τον πολιτιστικό εθνικισμό για να ενισχύσει την υποστήριξη από τα περισσότερα από δύο εκατομμύρια ψηφοφόρους που αποτελούν την βάση του Fidesz. Το 2009, ο Orban έθεσε ένα όραμα στο οποίο το Fidesz θα μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία για 15 έως 20 χρόνια αν ήταν ικανό να εδραιωθεί ως «κεντρική πολιτική δύναμη», με την αντιπολίτευση διχασμένη σε αριστερούς και ακροδεξιούς συνασπισμούς. Μετά την κατάρρευση του Σοσιαλιστικού Κόμματος και την άνοδο του ακροδεξιού Jobbik κατά την διάρκεια της θητείας του την περίοδο 2006-10, η προφητεία του Orban έγινε πραγματικότητα και το Fidesz έγινε το μόνο σημαντικό κόμμα στο ουγγρικό πολιτικό τοπίο.

Όχι μόνο η αντιπολίτευση της χώρας χωρίζεται μεταξύ της αριστεράς και της ακροδεξιάς, αλλά η ίδια η αριστερά είναι ιδιαιτέρως κατακερματισμένη, δηλαδή δεν υπάρχει ούτε ένα κεντροαριστερό κόμμα συγκρίσιμο με την θέση του Fidesz στην κεντροδεξιά. Τα αριστερά και φιλελεύθερα αντιπολιτευόμενα κόμματα της Ουγγαρίας δεν έμαθαν τίποτα από το φιάσκο τους το 2014, όταν η αποτυχία τους να συντονιστούν επέτρεψε στο Fidesz να κερδίσει μια άλλη υπερ-πλειοψηφία, και φέτος συνεργάστηκαν ακόμη λιγότερο από ό, τι στις τελευταίες εκλογές. Στο μεγαλύτερο μέρος της [προεκλογικής] εκστρατείας του 2018 -και παρά τις τεράστιες πιέσεις από την πλειονότητα των Ούγγρων πολιτών που ήθελαν αλλαγή- τα αριστερά και τα φιλελεύθερα κόμματα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποιος θα κυριαρχεί στην αριστερά στο μέλλον, αντί να εργάζονται μαζί για να αντικαταστήσουν το Fidesz.

11042018-2.jpg

Ένας άνδρας βγαίνει από έναν θάλαμο ψηφοφορίας στην Βουδαπέστη, τον Απρίλιο του 2018. LEONHARD FOEGER / REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Μια ξεκάθαρη ένδειξη αυτού του διχασμού ήταν η έλλειψη μιας γενικής εκλογικής λίστας που θα περιελάμβανε όλα τα αριστερά και τα φιλελεύθερα κόμματα. Αυτά τα κόμματα θα έπρεπε να επικεντρώσουν όλες τις ενέργειές τους στην προσφορά μιας κοινής εναλλακτικής λύσης έναντι του αντι-φιλελεύθερου καθεστώτος του Orban. Αντίθετα, υπήρξε ένας έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των Σοσιαλιστών, του αριστερού φιλελεύθερου Δημοκρατικού Συνασπισμού και των Πρασίνων, για την ηγετική θέση στην αριστερά. Αυτά τα κόμματα ένωσαν τις δυνάμεις τους μόνο σε μια μικρή μειοψηφία των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι σε πολλές περιοχές όπου μια ενωμένη αντιπολίτευση θα είχε την ευκαιρία να κερδίσει, η ψήφος της αντιπολίτευσης χωρίστηκε μεταξύ πολλών υποψηφίων. Αν και η πλειοψηφία του Fidesz δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, η ικανότητα του κόμματος να κερδίσει μια άλλη υπερ-πλειοψηφία εξαρτήθηκε πράγματι από την έλλειψη εκλογικού συντονισμού της αριστεράς. Ως εκ τούτου, το Fidesz κατάφερε να κερδίσει τα δύο τρίτα των εδρών στο κοινοβούλιο παρά το γεγονός ότι έλαβε λιγότερο από το 50% των ψήφων.

ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΤΙ;