Ο ανθρωπιστικός εφιάλτης της Υεμένης

Ως αποτέλεσμα, όταν ο Χαντί ζήτησε βοήθεια από την Σαουδική Αραβία, το Ριάντ ήταν πολύ ευχαριστημένο να ανταποκριθεί [9]. Τον Μάρτιο του 2015, η Σαουδική Αραβία και ένας συνασπισμός αραβικών εθνών από το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council, GCC) ξεκίνησε μια στρατιωτική εκστρατεία [10] για να απωθήσει τους Χούτι και να αποκαταστήσει την κυβέρνηση. Η Σαουδική Αραβία παρουσίασε την παρέμβαση ως απάντηση στην απειλή του ιρανικού επεκτατισμού, υποστηρίζοντας ότι οι Χούτι ήταν στην πραγματικότητα πληρεξούσιοι των Ιρανών. Αυτό κέρδισε την υποστήριξη άλλων αραβικών χωρών και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, η σαουδαραβική ρητορεία έχει διαστρεβλώσει κατά πολύ τον ρόλο του Ιράν στην σύγκρουση [5]. Παρόλο που ορισμένα ελαφρά όπλα και χρήματα έρευσαν από το Ιράν στους Χούτι, τα ποσά δεν είναι μεγάλα και δεν υπάρχει πραγματική συμμαχία Χούτι-Ιράν. Οι βόρειες φυλές δεν μοιράζονται την επιθυμία του Ιράν να αμφισβητήσει το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και άρχισαν να τοποθετούνται ως εναλλακτική λύση στην κεντρική κυβέρνηση της Υεμένης πολύ πριν λάβουν οποιαδήποτε ιρανική βοήθεια. Ο πραγματικός στόχος της εκστρατείας της Σαουδικής Αραβίας δεν ήταν το Ιράν, αλλά οι ίδιοι οι Χούτι.

Η παρέμβαση, η οποία ξεκίνησε ως μια σειρά αεροπορικών επιθέσεων εναντίον των στρατιωτικών στόχων των Houthi, μεταμορφώθηκε σε μια προσπάθεια να καταστραφεί η οικονομική υποδομή της Υεμένης [11] προκειμένου να απομακρυνθεί η κοινή γνώμη από το κίνημα Houthi και την αντι-σαουδική του στάση. Νοσοκομεία, εργοστάσια, δίκτυα ύδρευσης, εγκαταστάσεις αποχέτευσης, γέφυρες και δρόμοι έχουν καταστραφεί σε βομβιστικές επιδρομές. Ο συνασπισμός της Σαουδικής Αραβίας, με την βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών, απέκλεισε τα λιμάνια της Υεμένης και καθιστούσε επικίνδυνο για τα πολιτικά αεροσκάφη να πετάξουν στην χώρα, κάνοντας δύσκολο στις υπηρεσίες βοήθειας ή επιχειρήσεις να φέρουν αγαθά στο αεροδρόμιο της Sanaa, και στους τραυματίες από την Υεμένη να πάνε στο εξωτερικό για θεραπεία.

Η οικονομία της Υεμένης, ήδη αδύναμη, έχει καταρρεύσει υπό την πίεση. Για πολλούς Υεμενίτες, η αγορά τροφίμων ή φαρμάκων είναι πλέον δύσκολη ή αδύνατη. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τα δύο τρίτα των 28 εκατομμυρίων ανθρώπων της Υεμένης αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε τρόφιμα και δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Επτά εκατομμύρια από αυτούς ζουν σε περιοχές που βρίσκονται στο χείλος του λιμού και σχεδόν δύο εκατομμύρια παιδιά της Υεμένης είναι έντονα υποσιτισμένα. Χωρίς λειτουργικές δημόσιες υπηρεσίες, τα σκουπίδια και τα λύματα συσσωρεύθηκαν στους δρόμους και ξεχύθηκαν σε πηγάδια. Από τον Απρίλιο, η χολέρα, η οποία εξαπλώνεται με το μολυσμένο νερό, έχει προσβάλλει πάνω από 600.000 ανθρώπους, σκοτώνοντας πάνω από 2.000.

Άνδρας μεταφέρει ένα τραυματισμένο κορίτσι που διασώθηκε από τον τόπο ενός αεροπορικού χτυπήματος στην Σαναά, στην Υεμένη, τον Αύγουστο του 2017. KHALED ABDULLAH / REUTERS
-------------------------------------------------------------------------------

Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η Διεθνής Αμνηστία και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν καταδικάσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη. Ο Adama Dieng, ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ για την πρόληψη γενοκτονιών, κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να διερευνήσει πιθανά εγκλήματα της Σαουδικής Αραβίας κατά της ανθρωπότητας. Ωστόσο, απεικονίζοντας την παρέμβασή της ως μια σύγκρουση με το Ιράν, η Σαουδική Αραβία φαίνεται να έχει πείσει μεγάλο μέρος του κόσμου, ιδιαίτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες, να αγνοήσουν την σκόπιμη στόχευση των πολιτών της Υεμένης.

Η πρακτική αντιμετώπιση της κρίσης από διεθνείς οργανισμούς βοήθειας ήταν αναποτελεσματική. Τον Ιούλιο του 2017, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι αναστέλλει επ’ αόριστον το πρόγραμμα εμβολίων για την χολέρα στην Υεμένη. Αναφέρθηκε στις δυσκολίες παράδοσης των φαρμάκων και στο γεγονός ότι η εκστρατεία εμβολιασμού θα είχε περιορισμένη επίδραση καθώς η νόσος είχε ήδη μολύνει περισσότερους από 300.000 ανθρώπους. Ο ΠΟΥ μπορεί κάλλιστα να έχει δίκιο, αλλά αυτός και άλλοι διεθνείς οργανισμοί έχουν χάσει τις ευκαιρίες να βοηθήσουν στην επίλυση της ευρύτερης σύγκρουσης.

Επειδή η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει επισήμως μόνο την εξόριστη κυβέρνηση της Υεμένης και δεδομένης της περιορισμένης διπλωματικής προσοχής της κυβέρνησης Χούτι, οι ουδέτερες ανθρωπιστικές οργανώσεις συγκαταλέγονται στις ελάχιστες ομάδες που μπορούν να διαμεσολαβήσουν στην σύγκρουση χωρίς πολιτικούς περιορισμούς. Αυτός είναι ένας ρόλος που έχουν παίξει στην Υεμένη και παλαιότερα. Στην δεκαετία του 1960, η κυβέρνηση της νέας Αραβικής Δημοκρατίας της Υεμένης πολέμησε έναν εξαετή εμφύλιο πόλεμο με βόρειες φυλές πιστές στον παυθέντα ηγέτη Badr. Τότε, όπως και σήμερα, οι βόρειες φυλές δεν αναγνωρίστηκαν επίσημα από ξένες κυβερνήσεις, οπότε η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και ο ΟΗΕ ήταν οι μόνες ομάδες που είχαν πρόσβαση σε αυτές. Τα Ηνωμένα Έθνη άνοιξαν μια άμεση γραμμή επικοινωνίας με τους ηγέτες τους, νομιμοποιώντας την θέση τους στην σύγκρουση και ενθαρρύνοντάς τους να συμμετάσχουν σε μια εθνική ειρηνευτική διάσκεψη. Και ο Ερυθρός Σταυρός διευκόλυνε πολλές ανταλλαγές κρατουμένων, εισάγοντας πτυχές της Σύμβασης της Γενεύης σε μια περιοχή του κόσμου όπου οι πολεμιστές παραδοσιακά αποκεφάλιζαν τους αιχμαλώτους αντί να τους ανταλλάσσουν.