Γιατί οι μετριοπαθείς υποστηρίζουν εξτρεμιστικές ομάδες

Τα άτομα δεν χρειάζεται να πιστεύουν σε μια ριζοσπαστική ερμηνεία του Ισλάμ για να υποστηρίξουν μια εξτρεμιστική ομάδα. Αυτό έχει σημαντικές συνέπειες για την στρατηγική της αντιτρομοκρατίας των ΗΠΑ. Το να αποθαρρυνθούν οι αληθινοί πιστοί από το να ενωθούν με αυτά τα κινήματα είναι εξαιρετικά δύσκολο, αλλά το να πεισθούν οι μετριοπαθείς για να αποστατήσουν, ίσως να μην είναι.

Ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί η υποστήριξη των μετριοπαθών προς οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα και το ISIS [6] είναι να ενθαρρυνθούν οι πολιτικές διευθετήσεις [7] στους εμφύλιους πολέμους που στηρίζουν και φιλοξενούν αυτές τις ομάδες. Οι πολιτικές διευθετήσεις είναι ο «κρυπτονίτης» του σαλαφιτικού τζιχαντισμού. Οι συμφωνίες επιμερισμού της εξουσίας τερματίζουν τις βίαιες πολιτικές αμφισβητήσεις. Για τους μετριοπαθείς, αυτό σημαίνει ότι η επιλογή δεν είναι πλέον το ποια ομάδα θα υποστηρίξουν, αλλά το εάν θα αποδεχθούν έναν ρόλο στην διακυβέρνηση ή θα συνεχίσουν να μάχονται. Η καλύτερη επιλογή είναι προφανής. Και όταν οι μετριοπαθείς κερδίσουν πολιτική αντιπροσώπευση, η βάση της στήριξης για τις εξτρεμιστικές ομάδες μειώνεται. Αυτό ακριβώς συνέβη με τις πολλές παραστρατιωτικές ομάδες στην Βόρειο Ιρλανδία μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής του 1998. Σήμερα, οι περισσότερες από τις ριζοσπαστικές ομάδες της Βόρειας Ιρλανδίας έχουν αφοπλιστεί και η βία έχει μειωθεί δραματικά. Δεν πρέπει λοιπόν να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο ISIS προειδοποίησε τους Ιρακινούς Σουνίτες να παραμείνουν μακριά από τις κάλπες τον Μάιο του 2018, δηλώνοντας ότι «τα εκλογικά κέντρα και εκείνοι που βρίσκονται μέσα σε αυτά είναι οι στόχοι των σπαθιών μας». Η ομάδα δεν φοβόταν μήπως χάσει τους αληθινούς πιστούς της. Φοβόταν μήπως χάσει τους μετριοπαθείς.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις στις ζώνες των συγκρούσεων να αναπτύξουν ισχυρότερους περιορισμούς στην εκτελεστική εξουσία. Η έλλειψη ελέγχων στους Άραβες ηγέτες και η εξαιρετική διαφθορά που χαρακτηρίζει αυτά τα καθεστώτα εδώ και δεκαετίες, σημαίνουν ότι οι περισσότεροι Σουνίτες απλά δεν πιστεύουν ότι οι μετριοπαθείς ηγέτες δεν θα τους ξεπουλήσουν μόλις βρεθούν στην εξουσία. Δεν είναι τυχαίο ότι μια ιδεολογία που δίνει έμφαση στην ηθική και την δικαιοσύνη έχει προκύψει σε μια περιοχή που κυριαρχείται από καταπιεστικές και συγκλονιστικά κακές κυβερνήσεις. Οι επενδύσεις στο κράτος δικαίου και οι ισχυρότεροι «έλεγχοι και ισορροπίες» (checks and balances) θα αναιρούσαν την ανάγκη για ένα δευτερεύον σύστημα δικαιοσύνης και θα περιόριζαν έναν από τους λόγους που οι μετριοπαθείς υποστηρίζουν εξτρεμιστικές ομάδες. Φυσικά, αυτό είναι πιο εύκολο να το λέγεται παρά να γίνεται. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ιστορικά κάποια επιτυχία στην ενθάρρυνση συμμάχων όπως η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν για να κάνουν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Όσο ισχυρότερο είναι το κράτος δικαίου, τόσο λιγότερο ελκυστικός είναι ο εξτρεμισμός.

Ένας άλλος τρόπος να υποσκαφθούν οι εξτρεμιστικές ομάδες είναι να αντιμετωπιστεί η προπαγάνδα τους [8]. Οι Σαλαφίτες τζιχαντιστές έχουν πείσει τουλάχιστον κάποιους μετριοπαθείς ότι είναι πιο πιθανό να δημιουργήσουν ένα δίκαιο πολιτικό σύστημα από όσο οι αντίπαλοί τους. Ένας τρόπος να καταπολεμηθεί αυτό το αφήγημα είναι να δημοσιοποιηθούν οι πολλές περιπτώσεις στις οποίες οι ηγέτες έχουν πιαστεί να αποκλίνουν από τους κανόνες και τις αρχές που κηρύσσουν. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι το βίντεο του ηγέτη του ISIS, Abu Bakr al-Baghdadi, τον Ιούλιο του 2014, με ένα ρολόι Rolex στο χέρι ενώ καλούσε τους πιστούς να εξαπολύσουν τζιχάντ στο Ιράκ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν τις μετριοπαθείς θρησκευτικές Αρχές (συχνά φυλετικούς ηγέτες) να αμφισβητούν τη νομιμότητα των ριζοσπαστών ηγετών που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την θρησκευτικότητά τους προς όφελός τους. Αυτό ακριβώς συνέβη κατά την διάρκεια της Αφύπνισης της Anbar, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάστηκαν με φυλετικούς ηγέτες εναντίον της Αλ Κάιντα στο Ιράκ.

Μια εξτρεμιστική ιδεολογία θα προσελκύει πάντα ορισμένους αληθινούς πιστούς, αλλά σε περιόδους αβεβαιότητας και ανασφάλειας θα προσελκύσει επίσης μετριοπαθείς. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να αλλάξουν τις συνθήκες που καθιστούν την υποστήριξη αυτών των ομάδων μια λογική επιλογή για τους μέσους πολίτες, θα είναι πολύ πιο δύσκολο για τον εξτρεμισμό να ευδοκιμήσει.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-06-18/why-moderates-support...