Τέσσερα χρόνια Modinomics

Όταν ο πρωθυπουργός Narendra Modi [1] ανέλαβε καθήκοντα τον Μάιο του 2014, η Ινδία αντιμετώπιζε σημαντικές οικονομικές προκλήσεις. Η ανάπτυξη είχε βουτήξει στο 5,9% τα τελευταία δύο χρόνια της εξερχόμενης κυβέρνησης, σε σύγκριση με τον μέσο όρο των εννέα ετών στο 8,2%. Κατά τα δύο αυτά έτη, ο πληθωρισμός ήταν κατά μέσο όρο στο 9,7%. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση βρέθηκε σε κατάσταση παράλυσης, αδυνατώντας να κυριαρχήσει στην διαφθορά ή να ολοκληρώσει μεγάλα έργα και με ανάγκη για βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, η κυβέρνηση Modi [2] κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα. Κατά μέσο όρο, ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 4,3% και η ανάπτυξη έχει ανέβει στο 7,3% τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Τα τολμηρά βήματα, όπως το πρόγραμμα απονομισματοποίησης (demonetization) τον Νοέμβριο του 2016, ήταν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Και η κυβέρνηση έχει εισαγάγει πολλές πρωτοβουλίες που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα, όπως η αντικατάσταση ενός σύνθετου συνόλου φόρων από έναν κεντρικό και σταθερό σε ολόκληρη την επικράτεια ενιαίο φόρο αγαθών και υπηρεσιών (goods and services tax, GST). Συνολικά, αυτές οι πολιτικές έθεσαν την Ινδία στην πορεία προς τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία.

ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ένα από τα κυριότερα σημεία εστίασης του Modi από την ανάληψη των καθηκόντων του ήταν η βελτίωση της διακυβέρνησης και της αποτελεσματικότητας. Τα τελευταία δύο χρόνια της απερχόμενης κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Manmohan Singh χαρακτηρίστηκαν από βαθιά παράλυση. Μεγάλα έργα είχαν σταματήσει λόγω έλλειψης συντονισμού μεταξύ των διαφόρων Υπουργείων, και των υπερβολικών καθυστερήσεων στις περιβαλλοντικές άδειες. Κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Modi παρενέβη άμεσα για να επιταχύνει τις αδειοδοτήσεις και την λήψη αποφάσεων. Εισήγαγε μια διαδικασία με την οποία ο ίδιος προήδρευε τακτικά σε συνεδριάσεις ανώτερων στελεχών των Υπουργείων σχετικές με την λήψη αποφάσεων για συγκεκριμένα έργα και ζητήματα πολιτικής.

Ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Νάρεντρα Μόντι, απευθύνεται σε προεκλογική συγκέντρωση στην Καρνάτακα, στο Μπαγκαλούρου, στην Ινδία, τον Μάιο του 2018. ABISHEK N. CHINNAPPA / REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Στις αρχές της θητείας της, η κυβέρνηση κατέβαλε επίσης σημαντική προσπάθεια στο επίπεδο των κρατιδίων ώστε να απλουστεύσουν και να ψηφιοποιήσουν διάφορες αδειοδοτήσεις για τις επιχειρήσεις. Αυτή η προσπάθεια οδήγησε στο πρωτοφανές άλμα της θέσης της Ινδίας στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη ευκολία της επιχειρηματικής δραστηριότητας (Ease of Doing Business ) από την 140η θέση στην 100η μεταξύ 2014 και 2018. Παράλληλα, η κυβέρνηση έλαβε επίσης μέτρα για την απλούστευση της ζωής των πολιτών. Στο παρελθόν, οι υποψήφιοι για θέσεις εργασίας και για θέσεις δασκάλων χρειαζόταν να περάσουν από μια δυσκίνητη διαδικασία απόκτησης αντιγράφων διπλωμάτων πιστοποιημένων από ανώτερους υπαλλήλους ή δικαστές. Η κυβέρνηση έχει αντικαταστήσει αυτή την επί δεκαετίες πρακτική με μια πολιτική αυτοπιστοποίησης που προσφέρει ανακούφιση σε όλους, ειδικά στους κατοίκους της υπαίθρου. Οι πολίτες μπορούν επίσης να αποθηκεύουν ψηφιακά αντίγραφα των διπλωμάτων τους χρησιμοποιώντας μια δωρεάν υπηρεσία που παρέχεται από το κράτος και πολλές κυβερνητικές υπηρεσίες μπορούν τώρα να έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Η κυβέρνηση έχει παράσχει επίσης σε 40 εκατομμύρια φτωχά αγροτικά νοικοκυριά κουζίνες που χρησιμοποιούν υγραέριο (liquid petroleum gas, LPG) αντί για τον μαύρο άνθρακα που παράγεται από τις στόφες καύσης ξύλου και άνθρακα.

Η Ινδία υπό τον Modi προχώρησε επίσης στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Το πιο τολμηρό μέτρο σ’ αυτό το μέτωπο ήταν η απονομισματοποίηση, η οποία κατήργησε τα χαρτονομίσματα των 500 και 1.000 ρουπιών τη νύχτα της 8ης Νοεμβρίου 2016. Η κίνηση αυτή διέγραψε προσωρινά το 86% του κυκλοφορούντος χρήματος του έθνους. Οι κάτοχοι αυτών των χαρτονομισμάτων ήταν υποχρεωμένοι να τα καταθέσουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς για να λάβουν σε αντάλλαγμα νέα νόμιμα χαρτονομίσματα. Η κυβέρνηση ήλπιζε ότι όσοι κρατούσαν κρυφό πλούτο σε τέτοια χαρτονομίσματα δεν θα τα κατέθεταν υπό τον φόβο ότι θα συλληφθούν. Αυτό αποδείχθηκε ότι δεν συνέβη, με τους περισσότερους κατόχους να έχουν βρει τρόπους να παρακάμψουν το πρόγραμμα. Πολλοί από αυτούς πώλησαν τα χαρτονομίσματα με έκπτωση σε εκείνους που μπορούσαν να διαχειριστούν το σύστημα για να αποκομίσουν μεγαλύτερο πλούτο από ό, τι πραγματικά είχαν. Παρ’ όλα αυτά, η μεταγενέστερη ανάλυση των τραπεζικών λογαριασμών οδήγησε στην ανίχνευση και στο κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων-κελύφη και στην απαγόρευση ενός ομοίως μεγάλου αριθμού διευθυντικών στελεχών στο να υπηρετήσουν ως διευθυντές στο μέλλον. Η απονομισματοποίηση οδήγησε επίσης σε μείωση κατά 25% της αξίας των ακινήτων, με αποτέλεσμα να διαβρωθεί ένα σημαντικό ποσό «μαύρου» πλούτου που διατηρείτο σε κτίρια και κατασκευές. Τέλος, η απονομισματοποίηση έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα της βούλησης της κυβέρνησης να καταπολεμήσει την διαφθορά, οδηγώντας σε άνοδο του αριθμού των πληρωτών φόρου εισοδήματος και στην προειδοποίηση εκείνων που κάνουν παράνομες συναλλαγές.