Πόλεμοι για το νερό στον Νείλο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πόλεμοι για το νερό στον Νείλο

Πώς η λειψυδρία και η επιρροή της Μέσης Ανατολής ανασχηματίζουν την βορειοανατολική Αφρική

Ένα τέτοιο αποτέλεσμα, ωστόσο, απέχει πολύ από το να είναι προκαθορισμένο. Εν τη απουσία συντονισμού ή διαβεβαιώσεων μεταξύ των εξωτερικών παικτών, ο κίνδυνος των διλημμάτων ασφάλειας παραμένει, πιέζοντας άλλους δρώντες να ανταγωνιστούν. Η Αίγυπτος, για παράδειγμα, επιτάχυνε τις προσπάθειες ναυτικού εκσυγχρονισμού της και διεύρυνε τις στρατιωτικές προμήθειές της, ακόμη και καθώς διεξάγει μια έντονη στρατιωτική εκστρατεία κατά των ανταρτών στο Σινά και επιβάλλει μέτρα λιτότητας που βασίζονται στο ΔΝΤ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η συσσώρευση αποσκοπεί εν μέρει στην εδραίωση της ισχύος της Αιγύπτου στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου πρόσφατα δημιούργησε μια Διοίκηση Νότιου Στόλου [18], όπου είναι αγκυροβολημένο ένα από τα γαλλικής κατασκευής αμφίβια επιθετικά πλοία της. Θα χρειαστεί συνεχής προσέγγιση και διαβεβαίωση για να διασφαλιστεί ότι οι αξιωματούχοι της Αιθιοπίας δεν θα ερμηνεύουν τέτοιου είδους βήματα ως την πραγματοποίηση των μακροχρόνιων φόβων τους για μια περικύκλωση από Άραβες.

13082018-2.jpg

Ένας εργάτης στο φράγμα Grand Renaissance της Αιθιοπίας, τον Μάρτιο του 2015. REUTERS/TIKSA NEGERI
-------------------------------------------------------------------------

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΣΗ;

Καθώς οι δυνάμεις της Μέσης Ανατολής έχουν εντείνει την παρουσία τους σε ολόκληρη την περιοχή, οι Δυτικές δυνάμεις και οι διεθνείς οργανισμοί δεν έχουν μέχρι στιγμής αφήσει το σημάδι τους στην διαμάχη για το φράγμα. Τα τελευταία χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθέτησαν μια προσέγγιση τύπου “μη εγγίζετε” για το θέμα, με την πολιτική τους για τη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική να έχει εκπαιδευτεί αντ’ αυτού σε επαναστάσεις, σε εμφύλιους πολέμους και στο ISIS. Αυτές τις μέρες, το περιθώριο για εμπλοκή των ΗΠΑ περιορίζεται επίσης από την χαοτική διαδικασία της διοίκησης του Trump και το περιορισμένο εύρος της. Σε τεχνικό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε διάφορες λύσεις και η Παγκόσμια Τράπεζα παραμένει ανοικτή για να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών. Μέχρι πρόσφατα, οι προσπάθειες αυτές χτύπησαν σε έναν τοίχο δυσπιστίας, εθνικισμού, περιφερειακών αντιπαλοτήτων και έλλειψης προσοχής των ΗΠΑ σε υψηλό επίπεδο. Όμως, καθώς το φράγμα αρχίζει να γεμίζει, μια αφηρημένη μελλοντική απειλή γίνεται η καθημερινή πραγματικότητα που χρειάζεται διαχείριση, και μια περίοδος διπλωματικών αντιδικιών βρίσκεται ενόψει.

Για τους αξιωματούχους των ΗΠΑ, η πτήση κάτω από το ραντάρ και η δουλειά σε τεχνοκρατικό επίπεδο μπορεί να έχει πλεονεκτήματα. Αλλά μπορεί να έρθει με το κόστος της έλλειψης αξιωματούχων υψηλού επιπέδου που να θέσουν εποικοδομητικές λύσεις στους ξένους ηγέτες. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ασχοληθούν πιο βαθιά, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις μακροχρόνιες σχέσεις με την Αίγυπτο, να αυξήσουν την μόχλευση στο Σουδάν χάρη στα πρόσφατα διπλωματικά ανοίγματα και την σημαντική [οικονομική] βοήθεια και την βοήθεια ασφαλείας των ΗΠΑ προς την Αιθιοπία. Οι εσωτερικές προκλήσεις της διοίκησης Trump περιπλέκουν τα πράγματα, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν και πρέπει να προωθήσουν ήσυχα και εποικοδομητικά την προληπτική διπλωματία μεταξύ των παραποτάμιων κρατών.

Για [κάποιους] αξιωματούχους των ΗΠΑ, η πτήση κάτω από το ραντάρ και η εργασία σε τεχνοκρατικό επίπεδο μπορεί να είναι επωφελής. Αλλά μπορεί να έρθει με το κόστος της έλλειψης αξιωματούχων υψηλού επιπέδου που θα θέσουν εποικοδομητικές λύσεις σε ξένους ηγέτες. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ασχοληθούν πιο βαθιά, θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις μακροχρόνιες σχέσεις με την Αίγυπτο, αυξάνοντας τη μόχλευση για το Σουδάν χάρη στα πρόσφατα διπλωματικά ανοίγματα και τη σημαντική βοήθεια και βοήθεια ασφαλείας της Αιθιοπίας στις ΗΠΑ. Οι εσωτερικές προκλήσεις της διοίκησης του Trump περιπλέκουν τα πράγματα, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν και πρέπει να προωθήσουν ήσυχα και εποικοδομητικά την προληπτική διπλωματία μεταξύ των παράκτιων κρατών.

Η διαμάχη για το φράγμα παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις για τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ. Θέματα που περικλείουν την περιφερειακή εξειδίκευση και την λειτουργικό έδαφος και εμπειρογνωμοσύνη, μπορούν να πέσουν μέσα από γραφειοκρατικές ρωγμές. Η διένεξη του Νείλου εκτείνεται στα γραφεία για τη Μέση Ανατολή και την Αφρική στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και στο Πεντάγωνο και απαιτεί επίσης τεχνική εξειδίκευση στις διασυνοριακές διαφορές περί υδάτων. Ορισμένοι αξιωματούχοι του Υπουργείου Εξωτερικών έχουν κάνει μια αξιοθαύμαστη προσπάθεια να γεφυρώσουν αυτά τα ρήγματα και να επιτρέψουν στους Αμερικανούς διπλωμάτες να παρουσιάσουν ένα ενωμένο μέτωπο στο Κάιρο, το Χαρτούμ και την Αντίς Αμπέμπα. Αυτές οι προσπάθειες -καθώς και η σαφής και σταθερή υποστήριξη από την ηγεσία- είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι η διαδικασία της πολιτικής δεν θα στρεβλώνεται από πελατειακές σχέσεις ή υπερβολική έμφαση στα πολιτικοστρατιωτικά ζητήματα εις βάρος της λειτουργικής εξειδίκευσης.