Η κλιματική αλλαγή μάς σκοτώνει ήδη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η κλιματική αλλαγή μάς σκοτώνει ήδη

Πώς ο ζεστότερος και υγρότερος πλανήτης μας γίνεται πιο θανατηφόρος κάθε μέρα
Περίληψη: 

Οι ξηρασίες, που ήδη σκοτώνουν και εκτοπίζουν περισσότερους ανθρώπους από κάθε άλλη καταστροφή λόγω καιρού, προβλέπεται ότι θα αυξηθούν περαιτέρω και θα γίνουν πιο συχνές. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μέχρι το 2050 θα μπορούσε να υπάρξει ένα δισεκατομμύριο πρόσφυγες από την υποσαχάρια Αφρική, τη Νότια Ασία και την Λατινική Αμερική.

Ο TEDROS ADHANOM GHEBREYESUS είναι γενικός διευθυντής του World Health Organization (ΠΟΥ). Μπορείτε να τον ακολουθείτε στο @drtedros.

Καθώς οι ηγέτες του κόσμου συναντώνται από την Δευτέρα στην διάσκεψη κορυφής για την Δράση για το Κλίμα στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, είναι δυστυχώς σαφές ότι η προοπτική της αύξησης των παγκόσμιων θερμοκρασιών και των επιπέδων της θάλασσας δεν έφερε επαρκή αίσθηση του επείγοντος γύρω από την κλιματική αλλαγή. Αυτό που ίσως θα μπορούσε να ωθήσει τους ηγέτες στην δράση, αν ήταν καλύτερα κατανοητό, είναι η τεράστια απειλή που η κλιματική αλλαγή ήδη δημιουργεί στην ανθρώπινη υγεία.

25092019-1.jpg

Γυναίκες ακολουθούν αγωγή για αναπνευστικά προβλήματα σε νοσοκομείο στο Νέο Δελχί, τον Νοέμβριο του 2018. Anushree Fadnavis / Reuters
-------------------------------------------------------------------------

Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις χρόνιες και μεταδοτικές ασθένειες, χειροτερεύει την έλλειψη τροφίμων και νερού, αυξάνει τον κίνδυνο πανδημιών και επιδεινώνει τις μαζικές εκτοπίσεις [πληθυσμών]. Οι ευρείες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος έχουν συζητηθεί εδώ και πολύ καιρό ως μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι˙ αυτό που είναι σαφές τώρα είναι ότι οι επιπτώσεις στην υγεία είναι χειρότερες από τις αναμενόμενες -και ότι είναι ήδη αισθητές.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Οι επικίνδυνες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία αρχίζουν με τις εκπομπές που την προκαλούν. Ο μαύρος άνθρακας, το μεθάνιο και τα οξείδια του αζώτου είναι ισχυροί παράγοντες της υπερθέρμανσης του πλανήτη και, μαζί με άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους όπως το μονοξείδιο του άνθρακα και το όζον, ευθύνονται για πάνω από επτά εκατομμύρια θανάτους [1] κάθε χρόνο, περίπου έναν στους οκτώ παγκοσμίως. Το πρόβλημα εκτείνεται πέρα από τις πόλεις με φημισμένα κακή ποιότητα του αέρα, όπως το Νέο Δελχί, το Πεκίνο και το Σάο Πάολο. Το 90% των αστικών κατοίκων του πλανήτη αναπνέουν αέρα που περιέχει επικίνδυνα επίπεδα ρύπανσης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ, World Health Organization, WHO).

Οι κίνδυνοι αρχίζουν με το ξεκίνημα της ζωής. Τοξικοί ρύποι διαπερνούν τον πλακούντα, αυξάνοντας τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης, που μπορεί να προκαλέσει δια βίου βλάβη σε πολλαπλά συστήματα οργάνων. Τα παιδιά αναπνέουν πιο γρήγορα από τους ενήλικες, έτσι απορροφούν περισσότερους ρύπους σε μια εποχή που τα αναπτυσσόμενα όργανα τους είναι πιο ευάλωτα. Ως αποτέλεσμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί περίπου 600.000 θανάτους κάθε χρόνο [2] σε παιδιά κάτω των πέντε ετών, κυρίως από πνευμονία. Υπάρχουν επίσης προκύπτοντα στοιχεία [3] ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση υπονομεύει την γνωσιακή ανάπτυξη των παιδιών και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαταραχών συμπεριφοράς.

Στους ενήλικες, η ρύπανση συμβάλλει σε ένα ευρύ φάσμα αναπνευστικών και κυκλοφορικών ασθενειών και μπορεί να επιταχύνει την γνωσιακή πτώση στους ηλικιωμένους. Οι περισσότεροι θάνατοι από την ατμοσφαιρική ρύπανση οφείλονται σε καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα αντιπροσωπεύει επίσης σημαντικό αριθμό πνευμονιών, άσθματος, εμφυσήματος, και θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.

Εκτός από την ατμοσφαιρική ρύπανση, οι εκπομπές είναι υπεύθυνες για την αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών. Αυτό με την σειρά του οδηγεί σε αυξημένη υγρασία και προκαλεί συχνότερα και εντονότερα κύματα καύσωνα που επιδεινώνουν την υπέρταση και τα προβλήματα ψυχικής υγείας, και μπορούν να περιορίσουν την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων. Όταν η θερμοκρασία σώματος ενός ατόμου ανέρχεται σε 40 βαθμούς Κελσίου ή παραπάνω, προκύπτει συστηματική ανεπάρκεια οργάνων. Οι καύσωνες αυτό το καλοκαίρι σκότωσαν 1.435 άτομα μόνο στην Γαλλία, τη μόνη χώρα που δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία σχετικά με τους θανάτους που σχετίζονται με την θερμότητα. Καθώς πολλά από τα μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα του πλανήτη γίνονται πιο ζεστά και πιο υγρά, περισσότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν από απλή υπερθέρμανση.

Η κλιματική αλλαγή συντελεί επίσης στην απειλή μεταδοτικών ασθενειών. Οι αυξημένες βροχοπτώσεις και οι υψηλότερες θερμοκρασίες ευνοούν τις ασθένειες που μεταφέρονται από φορείς -αυτές που προκαλούνται από παράσιτα, ιούς και βακτήρια που μεταδίδονται από κουνούπια, τσιμπούρια, μύγες και ψύλλους. Τα ψυχρόαιμα έντομα προτιμούν γενικά θερμότερες θερμοκρασίες, οι οποίες όχι μόνο επεκτείνουν τις εποχές αναπαραγωγής τους αλλά επιταχύνουν την γεωγραφική εξάπλωσή τους.

Το κουνούπι είναι ήδη το πιο θανατηφόρο ζώο στον κόσμο, προκαλώντας περισσότερους από μισό εκατομμύριο θανάτους ετησίως, από τους οποίους 438.000 προέρχονται από ελονοσία. Οι θερμότερες θερμοκρασίες καθιστούν ευκολότερη τη μετάδοση της ελονοσίας σε υψηλότερα υψόμετρα και μπορεί να την οδηγήσουν να εξαπλωθεί βαθύτερα στα υψίπεδα της Αφρικής.

Ένας άλλος ιός που πιθανόν να εξαπλωθεί ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής είναι ο δάγκειος πυρετός, ο οποίος μολύνει σήμερα 96 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο και σκοτώνει 90.000 από αυτούς. Ο δάγκειος ιός μεταδίδεται από δύο είδη κουνουπιού -το Aedes aegypti και το Aedes albopictus- που είναι ασυνήθιστα ανθεκτικά και μεταδίδουν επίσης Κίτρινο Πυρετό, Zika, Δυτικό Νείλο και άλλους ιούς. Περισσότεροι από τους μισούς πληθυσμούς του κόσμου ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει ήδη ένα είδος Aedes -και αυτό το ποσοστό είναι πιθανό να αυξηθεί. Ειδικά το aegypti ευδοκιμεί όχι μόνο σε ζεστά και υγρά περιβάλλοντα, αλλά και σε περιοχές επιρρεπείς στην ξηρασία. Η Ευρώπη, η Βόρεια Αμερική και οι περιοχές με υψηλό υψόμετρο στις τροπικές περιοχές μπορεί σύντομα να αντιμετωπίσουν τον δάγκειο πυρετό καθώς και άλλες αναδυόμενες ασθένειες.