Τα πανεπιστήμια καλύπτουν το κενό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τα πανεπιστήμια καλύπτουν το κενό

Δουλεύοντας πέρα από τα σύνορα για την επίλυση της πανδημίας εκεί όπου έχουν αποτύχει οι διεθνείς οργανισμοί
Περίληψη: 

Μόνο ισχυροί διεθνείς οργανισμοί μπορούν να διασφαλίσουν ότι η πανδημία αυτή δεν θα επιδεινώσει τις παγκόσμιες ανισότητες και μπορεί να συγκεντρώσει τους πόρους που απαιτούνται για την αποτελεσματική συγκράτηση των μελλοντικών παγκόσμιων κρίσεων αυτού του είδους.

Η LOUISE RICHARDSON είναι αντιπρύτανης [1] του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Μια από τις πολυάριθμες αποθαρρυντικές πτυχές της πανδημίας του καινοφανούς κορωνοϊού ήταν η σχεδόν πλήρης απουσία διεθνών θεσμών στην διαμόρφωση μιας απάντησης σε αυτή την παγκόσμια κρίση. Η Ομάδα των Επτά (G-7) κορυφαίων βιομηχανικών χωρών δεν μπόρεσε να συμφωνήσει [2] σε μια κοινή δήλωση, πολλώ δε μάλλον σε κοινή δράση, και η Ομάδα των 20 (G-20) μπόρεσε να συμφωνήσει μόνο στο ότι το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και σοβαρό. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει σιωπήσει, παρά τις εκκλήσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, για μια συντονισμένη παγκόσμια απάντηση. Η ασθένεια, όπως και άλλες σοβαρές απειλές για τον κόσμο σήμερα, δεν σέβεται τα εθνικά σύνορα. Ωστόσο, η απάντηση σε αυτή την πανδημία τείνει να είναι εθνικιστική. Ο μόνος διεθνής οργανισμός που έχει φανεί καθ' όλη την διάρκεια της κρίσης, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχει όλο και περισσότερο περιθωριοποιηθεί [3], οι προσπάθειές του παρακωλύονται από την χρόνια υποχρηματοδότηση και την έλλειψη εκτελεστικής εξουσίας.

10042020-1.jpg

Μια γυναίκα φορά προστατευτική μάσκα προσώπου στην Οξφόρδη, στην Αγγλία, τον Μάρτιο του 2020. Eddie Keogh / Reuters
----------------------------------------------------------------------

Η ίδια η πανδημία του κορωνοϊού αντικατοπτρίζει την αποτυχία των διεθνών θεσμών καθώς και των εθνικών κυβερνήσεων. Πολλές προειδοποιήσεις προηγήθηκαν της επιδημίας στην Κίνα στα τέλη του 2019. Η επιδημία SARS [4] του 2002 και του 2003 πιστεύεται ότι προήλθε από μια κινεζική αγορά νωπών προϊόντων και ζώντων ζώων [5]. Ωστόσο, οι αγορές αυτές συνέχισαν να λειτουργούν εκεί και σε άλλες χώρες και υπάρχουν κάποια στοιχεία [6] ότι η επιδημία του νέου κορωνοϊού μπορεί να έχει ξεκινήσει επίσης από μια τέτοια αγορά. Η επιδημία Ebola την περίοδο 2013-16 θα έπρεπε να χρησιμεύσει ως μια ακόμα προειδοποίηση. Όμως, δεδομένου ότι όλοι -εκτός από έναν- οι πάνω από 11.000 άνθρωποι που έχασαν την ζωή τους κατά την διάρκεια της κρίσης το έπαθαν στην Δυτική Αφρική, τα πλούσια Δυτικά έθνη αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό τα διδάγματα –με το κυριότερο εξ αυτών ότι η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη για την συγκράτηση των λοιμωδών νόσων.

Ορισμένα έθνη απέφευγαν τελείως την πολυμέρεια. Μετά από δεκαετίες ανερχόμενης ανισότητας, δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι σε δεκάδες χώρες έχουν εκλέξει λαϊκιστές ηγέτες [7] τα τελευταία χρόνια. Μόλις βρέθηκαν στην εξουσία, αυτοί οι ηγέτες στράφηκαν προς το εσωτερικό, αγνόησαν διεθνείς υποχρεώσεις και προσπάθησαν να άρουν τους περιορισμούς που επέβαλαν τα διεθνή θεσμικά όργανα. Αν και η αντιμετώπιση του κορωνοϊού απαιτεί διεθνή συνεργασία, οι μηχανισμοί για την επίτευξή της έχουν αποδυναμωθεί συστηματικά -και υπάρχουν ενδείξεις ότι η πανδημία ενισχύει [8] αυτή την εθνικιστική τάση.

Πολύ χαμηλότερα από την υψηλή πολιτική των διεθνών σχέσεων, άλλοι παγκόσμιοι θεσμοί βρίσκονται στα χαρακώματα δουλεύοντας για να βρουν ένα εμβόλιο, να αναπτύξουν θεραπευτικά, και να επιταχύνουν τη μαζική παραγωγή, έτσι ώστε οι αποτελεσματικές θεραπείες να μπορούν να διανεμηθούν όσο το δυνατόν ευρύτερα και όσο το δυνατόν πιο δίκαια. Καθώς οι πολιτικοί ηγέτες σε όλο τον κόσμο έχουν οχυρώσει τα σύνορά τους και έχουν θεσπίσει νέους εμπορικούς περιορισμούς για να συσσωρεύσουν σωτήριες ιατρικές προμήθειες, αυτά τα ιδρύματα έχουν υιοθετήσει πρωτοφανή επίπεδα συνεργασίας με τους ομολόγους τους από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του αναπτυσσόμενου κόσμου. Αυτά τα ιδρύματα είναι, φυσικά, πανεπιστήμια.

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΕΝΟ

Στα πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, διεθνείς ομάδες ερευνητών εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο για να βρουν μια θεραπεία και να μετριάσουν τον αντίκτυπο της COVID-19, της ασθένειας που προκαλείται από τον νέο κορωνοϊό. Κατά την διάρκεια αυτής της εποχής της παγκόσμιας ανάγκης, αυτοί οι επιστήμονες και οι ακαδημαϊκοί έχουν γίνει όλο και περισσότερο συνδεδεμένοι και αλληλεξαρτώμενοι, αγνοώντας παραδοσιακές ανησυχίες όπως ο ακαδημαϊκός έπαινος. Μοιράζονται δεδομένα και συνεργάζονται πέρα από τα εθνικά σύνορα με εξαιρετικούς νέους τρόπους. Μπορώ να μιλήσω άμεσα μόνο για το έργο του πανεπιστημίου μου, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Αλλά οι προσπάθειες των ερευνητών μας βοηθούνται και ενημερώνονται από το έργο πολλών άλλων, χιλιάδες μίλια μακριά από τους μεσαιωνικούς δρόμους της Οξφόρδης.

Στο Ινστιτούτο Jenner της Οξφόρδης, ένα από τα μεγαλύτερα ακαδημαϊκά κέντρα για την έρευνα εμβολίων στον κόσμο, μια ομάδα με επικεφαλής την Sarah Gilbert έχει εντοπίσει ένα υποψήφιο μη αναπαραγόμενο ιικό ενδεικτικό εμβόλιο και έχει ως στόχο την αποτελεσματικότητα στον άνθρωπο μέχρι τα τέλη Ιουνίου˙ η πρόσληψη εθελοντών για δοκιμές σε ανθρώπους είναι ήδη σε εξέλιξη και οι ανθρώπινες δοκιμές θα ξεκινήσουν από τις 22 Απριλίου. Η ανάπτυξη εμβολίων είναι μια πολύ αργή διαδικασία [9] και η ταχύτητα με την οποία η Gilbert και οι συνάδελφοί της έχουν δημιουργήσει ένα βιώσιμο υποψήφιο [εμβόλιο] θα ήταν πιθανόν αδύνατη αν δεν υπήρχε η υποστήριξη μιας ευρείας διεθνούς προσπάθειας: Το εμβόλιο δοκιμάζεται ταυτόχρονα [10] σε ζωικά μοντέλα από τα Rocky Mountain Laboratories στις Ηνωμένες Πολιτείες και από τον Οργανισμό Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας της Κοινοπολιτείας (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation) στην Αυστραλία. Υπάρχουν σχέδια για παραγωγή μεγάλης κλίμακας στην Ιταλία, την Ινδία και την Κίνα.