Η παγκόσμια μετανάστευση ωθεί την παγκόσμια δημοκρατία

Τα εμβάσματα, τα χρήματα που στέλνουν οι μετανάστες στις κοινότητες και τις οικογένειές τους πίσω στο σπίτι τους, έχουν από καιρό αναγνωριστεί ως μοχλός ανάπτυξης στις φτωχές χώρες. Όμως, ενώ τα οικονομικά τους οφέλη εκτιμώνται καλύτερα, τα πολιτικά τους αποτελέσματα δεν είναι λιγότερο σημαντικά: τα εμβάσματα είναι ένα από τα πιο ισχυρά όπλα κατά της δικτατορίας. Ενισχυμένοι με χρηματοδότηση από το εξωτερικό, οι πολίτες σε κλειστές κοινωνίες εξαρτώνται λιγότερο από τις αυταρχικές κυβερνήσεις και είναι πιθανότερο να απαιτήσουν μεταρρυθμίσεις. Τα χρήματα που στέλνουν οι μετανάστες καθιστούν δυνατή την πίεση από τον λαό, ανοίγοντας την πόρτα για δημοκρατικές αλλαγές.

Πανηγυρισμοί για τα εκλογικά αποτελέσματα στη Μπαντζούλ, στην Γκάμπια, τον Δεκέμβριο του 2016. Thierry Gouegnon / Reuters
--------------------------------------------------------------

Σε όλο τον κόσμο, τα εμβάσματα έφτασαν στο ύψος ρεκόρ των 548 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2019. Έχουν γίνει η μεγαλύτερη πηγή ξένης χρηματοδότησης στις αναπτυσσόμενες χώρες, ξεπερνώντας την διεθνή βοήθεια κατά τρεις φορές. Ακόμη και κατά την διάρκεια της πανδημίας COVID-19, αυτές οι πληρωμές αποδείχθηκαν ανθεκτικές. Το παγκόσμιο σύνολό τους μειώθηκε μόνο κατά 1,6% το 2020, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εκτίμηση [1] –πηγαίνοντάς τα καλύτερα στην κρίση από όσο άλλες άμεσες ξένες επενδύσεις ή η αναπτυξιακή βοήθεια.

Ο ρόλος των εμβασμάτων στην σύνδεση της μετανάστευσης με την ανάπτυξη είναι καλά καθιερωμένος. Όταν οι εργαζόμενοι μεταναστεύουν από χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε χώρες υψηλού εισοδήματος, δεν το κάνουν μόνο για να κερδίσουν υψηλότερους μισθούς για τον εαυτό τους. Πολλοί στέλνουν επίσης μέρος των κερδών τους απευθείας στα μέλη της οικογένειας που αφήνουν πίσω τους. Το αποτέλεσμα είναι υψηλότερη κατανάλωση και μεγαλύτερες επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και δημόσια αγαθά σε αυτές τις κοινότητες. Η μετανάστευση παράγει οικονομικά οφέλη τόσο για όσους μετακινούνται όσο και για εκείνους που μένουν.

Υπάρχει λιγότερη συναίνεση όσον αφορά τις πολιτικές επιπτώσεις της μετανάστευσης. Σε χώρες υποδοχής υψηλού εισοδήματος, αντίπαλοι και σκεπτικιστές καταγγέλλουν ότι η μετανάστευση αποδυναμώνει τις κοινές αξίες και εμποδίζει την παροχή δημόσιων αγαθών -συχνά χρησιμοποιώντας τέτοιους ισχυρισμούς για να πυροδοτήσουν τις φλόγες του εθνικισμού και της ξενοφοβίας και να ενισχύσουν τους αντιδημοκρατικούς ηγέτες. Ωστόσο, με την σχεδόν αποκλειστική εστίαση στις επιπτώσεις της μετανάστευσης στον πλούσιο κόσμο, η συνηθισμένη συζήτηση για την πολιτική παραμελεί τους τρόπους με τους οποίους οι μετανάστες διαμορφώνουν τα πολιτικά αποτελέσματα στις χώρες καταγωγής τους.

Εκεί, οι συνέπειες της μετανάστευσης είναι σαφείς: τα εμβάσματα των εργαζομένων έχουν αποτέλεσμα εκδημοκρατισμού. Σε πολιτικά κλειστές κοινωνίες, τα εμβάσματα είναι συχνά η μόνη πηγή ξένου εισοδήματος που παρακάμπτει την κυβέρνηση. Πέρα από την εμβέλεια του κράτους, αυτά τα κεφάλαια διευκολύνουν την διαμαρτυρία και υπονομεύουν τις αυταρχικές τακτικές, κλίνοντας την ισορροπία δυνάμεων προς τους πολίτες που κινητοποιούνται για δημοκρατικές αλλαγές. Εν ολίγοις, η παγκόσμια μετανάστευση μπορεί να είναι ένας από τους ισχυρότερους μοχλούς της παγκόσμιας δημοκρατίας -απλά αφήνοντας τους ανθρώπους να μετακινούνται, να εργάζονται και να μοιράζονται αυτά που κερδίζουν.

ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΕΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ

Άλλοι τύποι διεθνικών χρηματοοικονομικών ροών συχνά απέτυχαν να αποδώσουν τα αποτελέσματα εκδημοκρατισμού που υποσχέθηκαν οι υποστηρικτές τους. Στην δεκαετία του 1990, πολλοί από εκείνους που επευφημούσαν την παγκοσμιοποίηση προέβλεπαν ότι η αναπτυξιακή βοήθεια από το εξωτερικό -ειδικά όταν είχε ως προϋπόθεση την πολιτική μεταρρύθμιση- θα ήταν ένα όφελος για την δημοκρατία. Και ενώ πολλές πρώην αυταρχικές κυβερνήσεις διεξήγαγαν πολυκομματικές εκλογές με την επιμονή των Δυτικών δωρητών τις δεκαετίες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, οι αποδείξεις [2] ότι η εξωτερική βοήθεια οδήγησε σε δημοκρατικά αποτελέσματα είναι μικτές [3]. Σήμερα, οι περισσότερες αναπτυξιακές ενισχύσεις ρέουν μέσω κυβερνητικών καναλιών, επιτρέποντας στους αυταρχικούς να τις εκτρέψουν για να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους σκοπούς. Ακόμα και όταν φτάνουν στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όπως είχε προβλεφθεί, το κράτος συχνά ελέγχει ποιες ομάδες παίρνουν τι.