Ο νέος ψυχρός πόλεμος | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο νέος ψυχρός πόλεμος

Στο νέο τεύχος του FA, η εξωτερική πολιτική της Κίνας, η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση, τα διδάγματα της πολιτικής του Χένρι Κίσιντζερ στη Μ. Ανατολή, οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις και η Ελλάδα, το αποτέλεσμα της Αλ Κάιντα, η πραγματική ισχύς του Πούτιν κ.ά.

Κυκλοφορεί ήδη στα κεντρικά περίπτερα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης το τεύχος Φεβρουαρίου - Μαρτίου 2022 του Foreign Affairs The Hellenic Edition, με κεντρικό θέμα τον νέο ψυχρό πόλεμο μεταξύ της φιλελεύθερης Δύσης με αιχμή τις ΗΠΑ, και της Ανατολής με κυρίαρχο παίκτη την Κίνα.

Ειδικότερα, οι Hal Brands και John Lewis Gaddis, καθηγητές στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και στο Yale University αντίστοιχα, επιχειρούν μια σύγκριση της σημερινής σινοαμερικανικής αντιπαλότητας με εκείνη του σοβιετοαμερικανικού Ψυχρού Πολέμου, σε μια προσπάθεια να αντληθούν διδάγματα και συμπεράσματα για τα επόμενα χρόνια. Εστιάζουν σε τρία γνωστά στοιχεία και τρία άγνωστα , προσθέτοντας επίσης το –υπολογισμένο- στοιχείο της έκπληξης ως βοηθήματα για να ανιχνεύσουν τον βέλτιστο τρόπο αντίδρασης στην διεκδικητικότητα της Κίνας.

15022022-1.jpg

Επίσης, ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Tsinghua, Yan Xuetong, περιγράφει τη νέα εξωτερική πολιτική της Κίνας, ιδωθείσα μέσα από το διπλό πρίσμα της κινεζικής ιστορίας και εκείνο της καινοφανούς ισχύος της. Προβλέπει ότι η πορεία της θα είναι καλά υπολογισμένη αλλά και παρεμβατική, σε όλους τους τομείς της σύγχρονης διεθνούς σκηνής.

Για τον άλλο μεγάλο πόλο του διεθνούς αναθεωρητισμού, τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, γράφει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Columbia, Timothy Frye. Υποστηρίζει ότι το αυταρχικό καθεστώς που έχει οικοδομήσει μέσα στα πάνω από 20 χρόνια της κυριαρχίας του είναι ταυτόχρονα και η Αχίλλειος πτέρνα του. Ο Πούτιν, λέει, επιβιώνει στην βάση μιας σειράς συμβιβασμών που οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη καταστολή. Αυτή η συνταγή ενέχει σοβαρούς κινδύνους για το καθεστώς του και για τον ίδιο.

Στο άλλο μεγάλο ζήτημα που απασχολεί σήμερα, την ενεργειακή επάρκεια, ο πρώην επικεφαλής της Ελληνικής Διαχειριστικής εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), Γιάννης Μπασιάς, μελετά τα στοιχεία της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης, και αναλύει την θέση της Ελλάδας, της ανατολικής Μεσογείου, και του μείγματος καυσίμων μέσα σε αυτήν.

Στον ίδιο χώρο, την ανατολική Μεσόγειο, ο Δρ. Θεόδωρος Τσακίρης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, προβαίνει σε μια αποτίμηση των σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας και αναπόφευκτα και των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη ενίσχυση της συνεργασία Ελλάδας – Γαλλίας στα αμυντικά θέματα.

15022022-2.jpg

Παράλληλα, ο ειδικός τεχνικός σύμβουλος Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου-Κατσαρός, γράφει για την σχέση της Συνθήκης του Κυρηναλίου που υπεγράφη μεταξύ της Ιταλίας και της Γαλλίας τον Νοέμβριο του 2021 συσχετίζοντάς την με την ελληνογαλλική συμφωνία περίπου δυο μήνες νωρίτερα. Διαβλέπει μια υπο-ΝΑΤΟϊκή συμμαχία αξιοποίησης της Μεσογείου και ανάσχεσης της αναθεωρητικής Τουρκίας.

Από την πλευρά του, ο υπ. Διδάκτωρ Αλέξης Λεκάκης Κερκυραίος επισημαίνει την συμφωνία για την ένταξη της Συρίας στην Πρωτοβουλία Ζώνη και Οδός της Κίνας (BRI), και ιδιαίτερα την χρήση των λιμανιών της ως εξόδους κινεζικών προϊόντων προς την Ευρώπη. Η συμφωνία αυτή επηρεάζει ενισχυτικά και το Ιράν που διαχειρίζεται ήδη το λιμάνι της Λατάκιας, αλλά θα έχει επιδράσεις στην οικονομική δραστηριότητα και της Ελλάδας που αποτελεί, μέσω του λιμένα Πειραιώς, είσοδο κινεζικών προϊόντων στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Την ευρύτερη εικόνα της Μέσης Ανατολής παρατηρεί και ο Martin Indyk, διακεκριμένος συνεργάτης στο Council on Foreign Relations και συγγραφέας, μέσα από την διπλωματία και τα έργα του Χένρι Κίσιντζερ στην περιοχή και τα διδάγματα που άφησε πίσω του. Ο Indyk καταδεικνύει ότι ο μεγάλος διπλωμάτης προέτασσε την διατήρηση της τάξης στην περιοχή ως μέσο που μπορούσε να στηρίξει την ειρήνη και όχι το αντίθετο. Ήταν οι ισορροπίες που απομάκρυναν την βία και όχι οι υψηλόφρονες στόχοι ή το οποιοδήποτε σύστημα αξιών.

Άλλωστε, είναι αυτή η επιδίωξη της τάξης που νίκησε κι όσους πήγαν να την ανατρέψουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δράση της Αλ Κάιντα και του Μπιν Λάντεν, την οποία περιγράφει η Nelly Lahoud, ανώτερη συνεργάτις του New America. Η δράση της τρομοκρατικής οργάνωσης εξανάγκασε τον κόσμο σε σημαντικές αλλαγές, όμως όχι προς την πλευρά που επεδίωκαν οι τζιχαντιστές αλλά προς την αντίθετη. Οι τζιχαντιστές ηττήθηκαν όχι τόσο γιατί δεν μπορούν πια να διεξάγουν μεγάλης κλίμακας επιθέσεις αλλά γιατί αυτό που ουσιαστικά κατάφεραν ήταν να συσπειρώσουν τον κόσμο εναντίον της τρομοκρατίας τους.

Στον απόηχο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Θρησκευτικής Διπλωματίας που συνδιοργάνωσαν το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων, το ΥΠΕΞ, και το ΕΚΠΑ, ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννης Αντ. Παναγιωτόπουλος, καταδεικνύει την αντίθεση της Ρωσίας στην Ελλάδα ως κληρονόμο του Βυζαντίου, μέσα από τις ενέργειές της σχετικά με το πολιτειακό καθεστώς του Αγίου Όρους. Η Αθωνική Πολιτεία αποτελούσε πάντοτε στόχο της ρωσικής πολιτικής προκειμένου να αναδειχθεί η Ρωσία σε αδιαμφισβήτητη αυτοκρατορική δύναμη στη Ευρασία, κάτι που επιδιώκει ακόμα και σήμερα.

Τέλος, ο Jameel Jaffer από το Πανεπιστήμιο Columbia, σχολιάζει το βιβλίο του Cass Sunstein, καθηγητή του Χάρβαρντ, με τον τίτλο Liars (Ψεύτες). Το ζήτημα των τεχνικών της παραπληροφόρησης και οι μέθοδοι προστασίας από αυτές εξετάζεται ενδελεχώς αλλά, αίφνης, μένουν στο περιθώριο οι πιο ισχυροί παίκτες, που δεν είναι άλλοι από τις ίδιες τις κυβερνήσεις.

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr , στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr αλλά και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition