Ο απειλητικός συνδυασμός θρησκείας και πυρηνικών όπλων της Ρωσίας

Η πρώτη εβδομάδα του ρωσο-ουκρανικού πολέμου έδειξε ότι πολλές από τις εκτιμήσεις που έκαναν η Δύση, η Ουκρανία, και η Ρωσία σχετικά με τις μεταξύ τους στρατηγικές προθέσεις και ικανότητες ήταν εσφαλμένες. Ο τρόπος με τον οποίο εκτυλίσσεται αυτός ο καταστροφικός πόλεμος είναι πέρα από κάθε φαντασία.

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο Πατριάρχης Κύριλλος, επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, στη Μόσχα, τον Νοέμβριο του 2018. Alexander Nemenov / Pool via Reuters
----------------------------------------------------

Καθώς η σύγκρουση κλιμακώνεται, θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερους λανθασμένους υπολογισμούς. Οι πιο καταστροφικοί θα ήταν στο πεδίο των πυρηνικών. Ο πόλεμος εισήλθε ήδη σε αυτό το πεδίο όταν, στις 27 Φεβρουαρίου, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, διέταξε δημοσίως μια «ειδική κατάσταση μάχης στις δυνάμεις στρατηγικής αποτροπής». Αυτές οι δυνάμεις περιλαμβάνουν μια πυρηνική τριάδα εναέριων, χερσαίων, και ναυτικών πυρηνικών όπλων˙ καθοδηγούμενα με ακρίβεια μη πυρηνικά πυρομαχικά μεγάλης εμβέλειας˙ ικανότητες πυραυλικής άμυνας˙ και το σύστημα διοίκησης και ελέγχου που τα συνδέει όλα.

Η δήλωση του Πούτιν δεν σημαίνει ότι ο κόσμος βιώνει μια πυρηνική κρίση. Αλλά δείχνει ότι ο κόσμος βρίσκεται σε μια πορεία κλιμάκωσης. Μια στιγμή μέγιστου κινδύνου θα μπορούσε να ανακύψει εάν το Κρεμλίνο κάνει κάτι που οι Δυτικοί ηγέτες μπορεί να μην περιμένουν: να συνδυάσει τις πυρηνικές απειλές με την θρησκευτική ρητορική. Αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι προκαθορισμένο, αλλά είναι πιο πιθανό από ποτέ. Από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και μετά, ο ρόλος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην ρωσική ταυτότητα, στην εσωτερική πολιτική, και στην εθνική ασφάλεια έχει αυξηθεί ιδιαίτερα. Ο Πούτιν έχει προσθέσει τον θρησκευτικό συντηρητισμό στην εθνική ιδεολογία της Ρωσίας και έχει χρησιμοποιήσει θρησκευτικές αναλογίες για να συζητήσει θέματα ασφάλειας. Έχει πλαισιώσει αυτόν τον πόλεμο με ιστορικούς, σχεδόν υπερβατικούς όρους. Και ο δεσμός κράτους-εκκλησίας της Ρωσίας είναι πιο ορατός στον στρατό —ειδικά στο σύμπλεγμα των πυρηνικών όπλων.

Εάν ο Πούτιν χρησιμοποιήσει την θρησκεία για να ενισχύσει τον πυρηνικό καταναγκασμό, οι ενέργειές του μπορεί να αρχίσουν να μοιάζουν με την «θεωρία του τρελού», στην οποία ένας ηγέτης ενεργεί κάπως παράλογα για να κάνει τις απειλές του να φαίνονται αξιόπιστες. Εάν αρχίσουν να φτάνουν από τη Μόσχα σήματα καταναγκασμού που συνδυάζουν πυρηνική απειλή με μεσσιανική ρητορική, θα είναι μια ολοκαίνουργια εμπειρία για τον κόσμο. Η Δύση θα δυσκολευτεί ακόμη περισσότερο να αναλύσει τον Πούτιν και να διακρίνει τα σχέδιά του.

ΑΝΕΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ

Οι δυνάμεις στρατηγικής αποτροπής της Ρωσίας περιλαμβάνουν μη πυρηνικές και πυρηνικές ικανότητες. Το δόγμα της περιλαμβάνει το να εξαπολύει απειλές, καθώς και να χρησιμοποιεί προηγμένα συμβατικά όπλα. Αυτές είναι οι τελευταίες προειδοποιήσεις πριν η χώρα αρχίσει να εμπλέκεται σε πυρηνικό καταναγκασμό. Με το να δώσει την εντολή του, ο Πούτιν μετέφερε τον πόλεμο από την καθαρά συμβατική φάση στην ενδιάμεση ζώνη -πιο κοντά στην πυρηνική σφαίρα. Για πρώτη φορά στη μεταψυχροπολεμική εποχή, ένας πόλεμος με ανταλλαγή πυρών απέκτησε μια σκόπιμη πυρηνική διάσταση.

Αυτό είναι πρωτοφανές, αλλά προβλέψιμο. Ο κόσμος πρέπει να διατηρήσει μια αίσθηση του μέτρου. Στην ρωσική στρατιωτική θεωρία, ο πυρηνικός καταναγκασμός είναι οργανικά συνυφασμένος με τις συμβατικές επιχειρήσεις. Οι πυρηνικές σηματοδοτήσεις στοχεύουν στην κατασκευή μιας προστατευτικής ζώνης γύρω από τα ρωσικά στρατεύματα στο πεδίο της μάχης, ώστε να αποτρέψουν τις ενισχύσεις των εχθρών της Μόσχας. Στην ουκρανική εισβολή, η Ρωσία επικαλέστηκε το πυρηνικό της οπλοστάσιο για να προσπαθήσει να παραλύσει και να τρομάξει την Δύση, δημιουργώντας τις βέλτιστες συνθήκες για τις συμβατικές δυνάμεις της Ρωσίας. Όπως είπε ο Πούτιν στην ομιλία του πριν τον πόλεμο, τα κράτη που θα παρέμβουν στην επιχείρηση της Ρωσίας θα αντιμετωπίσουν συνέπειες που «δεν έχουν δει ποτέ σε ολόκληρη την ιστορία [τους]». Η Ρωσία έκανε ασκήσεις της πυρηνικής της τριάδας αρκετές ημέρες πριν από την ομιλία του Πούτιν για να δείξει την αποφασιστικότητα και τις ικανότητες του προέδρου.

Μολονότι η πρόσφατη εντολή του Πούτιν δεν αποτελεί προοίμιο για ένα πυρηνικό χτύπημα, είναι μια ασυνήθιστη και σημαντική εξέλιξη. Είναι κάπως πρόωρη στον πόλεμο, παρακάμπτοντας τα αναμενόμενα ενδιάμεσα βήματα στην σκάλα της κλιμάκωσης. Σύμφωνα με το δόγμα της, η Ρωσία σηματοδοτεί ότι εξετάζει να προχωρήσει σε πυρηνική ενέργεια είτε όταν αναμένει πυρηνική επίθεση είτε εάν η εδαφική της ακεραιότητα, η κυριαρχία, και η ύπαρξή τεθούν σε κίνδυνο από συμβατική επιθετικότητα. Τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί. Ό,τι και αν πυροδότησε την κίνηση —πιθανόν ένα μείγμα απογοήτευσης για την αργή πρόοδο της εισβολής [1], έκπληξης για τις κυρώσεις και την δέσμευση της Ευρώπης να εξοπλίσει την Ουκρανία, και επιθυμίας να εξαναγκάσει την Ουκρανία [να προσέλθει] σε διαπραγματεύσεις— φαίνεται να είναι αυτοσχέδιο και όχι προσχεδιασμένο.

Από εδώ και πέρα, αν η κατάσταση το απαιτήσει, η Μόσχα θα υποχρεωθεί να παρουσιάσει περισσότερες σηματοδοτήσεις κλιμάκωσης. Θα μπορούσε να αποσυρθεί από την Συνθήκη για την Ολοκληρωμένη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty) και στην συνέχεια να διενεργήσει μια πυρηνική δοκιμή. Θα μπορούσε να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στην Λευκορωσία, στο Καζακστάν, ή στην Συρία —αντιστοιχίζοντας τις πυρηνικές αναπτύξεις των ΗΠΑ πέρα από την εθνική τους επικράτεια. Θα μπορούσε επίσης να γίνει η πρώτη χώρα στην ιστορία που θα χρησιμοποιήσει υπερηχητικά όπλα σε μια ζώνη μάχης, για παράδειγμα στην Συρία και μετά στην Ουκρανία. Σε συνέχεια αυτού, θα μπορούσε [να διεξάγει] ένα πυρηνικό χτύπημα σε μια ακατοίκητη τοποθεσία, πριν χρησιμοποιήσει πράγματι πυρηνικά όπλα σε έναν στόχο πέρα από την Ουκρανία ή στο πεδίο της μάχης.

ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΙΕΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Εάν τα Δυτικά κατεστημένα συνεχίσουν να απορρίπτουν την πυρηνική σηματοδότηση της Μόσχας, όπως έχουν κάνει με την πρόσφατη διαταγή του Πούτιν, η Μόσχα ίσως να μην αυξήσει μόνο το διακύβευμα ακόμη περισσότερο. Μπορεί επίσης να προσθέσει μια θρησκευτική, αποκαλυπτική παραλλαγή στην δραστηριότητά της.

Ο κόσμος έχει εισέλθει στο πυρηνικό πεδίο με φόντο έναν δεσμό τριών δεκαετιών [2] μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, του αμυντικού κατεστημένου της χώρας, και των πυρηνικών της δυνάμεων —ένα φαινόμενο γνωστό ως ρωσική πυρηνική ορθοδοξία (Russian nuclear orthodoxy). Το τελευταίο είναι μια μεταφορά για μια ευρέως διαδεδομένη κοινή πεποίθηση, την οποία συμμερίζεται και ο ίδιος ο Πούτιν, ότι για να διατηρήσει τις παραδοσιακές εθνικές της αξίες και τον Ορθόδοξο χαρακτήρα της, η Ρωσία πρέπει να διασφαλίσει ότι είναι μια ισχυρή πυρηνική δύναμη (και το αντίστροφο). Το 2007, για παράδειγμα, ο Πούτιν παρατήρησε δημοσίως ότι τα πυρηνικά όπλα και η Ορθοδοξία είναι οι δύο πυλώνες του ρωσικού κράτους: ο πρώτος [είναι] ο κύριος εγγυητής της εξωτερικής ασφάλειας, και ο δεύτερος [είναι] η κύρια πηγή της ηθικής-πνευματικής ευημερίας του έθνους. Δεν πιστεύουν πλήρως αυτή τη μυστικιστική αντίληψη όλοι στο κατεστημένο της Ρωσίας. Αλλά οι ελίτ της άμυνας της Ρωσίας έχουν γενικά πιστέψει σε ένα μείγμα εθνικισμού, μιλιταρισμού, και συντηρητικής φιλοσοφίας. Καθόλου αναπάντεχα, ο ρωσικός Ορθόδοξος κλήρος που εργάζεται στον στρατό έχει διεισδύσει σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης στην πυρηνική τριάδα και έχει πάρει θέση ως θεματοφύλακας της στρατηγικής προοπτικής του κράτους.

Οι θρησκευτικές και φιλοσοφικές απόψεις του Πούτιν, εν τω μεταξύ, έχουν ενσωματωθεί στο γεωπολιτικό όραμα και στις πολιτικές επιλογές του. Το Κρεμλίνο προσέφερε περιστασιακά μεσσιανικό και θρησκευτικό πλαίσιο για τους πολεμικούς στόχους του στην Κριμαία και στην Συρία, και, κυριολεκτικά, έριξε με αλεξίπτωτο κληρικούς μαζί με στρατιώτες σε ζώνες μάχης. Υπάρχει ένας παρόμοιος δεσμός κράτους-εκκλησίας και στον σημερινό πόλεμο. Ο Πατριάρχης Κύριλλος, ο επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, επιδίωξε να αποστασιοποιηθεί δημοσίως από την επιχείρηση. Όμως το Κρεμλίνο διατυπώνει την εισβολή ως την απελευθέρωση των Σλάβων αδελφών, και αρκετές μέρες πριν πέσουν οι πρώτες βόμβες, ο Πατριάρχης έκανε ένα κήρυγμα για την «επιστροφή του ασώτου υιού». Την τρίτη ημέρα του πολέμου, αναφέρθηκε στην σύγκρουση στην Ουκρανία και ζήτησε από τον Θεό να σώσει τα ιστορικά ρωσικά εδάφη –την Λευκορωσία, την Ρωσία, και την Ουκρανία- από τους εσωτερικούς εχθρούς και τις εξωτερικές δυνάμεις του κακού (χωρίς να αναφέρει ρητά την επιχείρηση). Ευχαρίστησε επίσης τον διοικητή των αερομεταφερόμενων στρατευμάτων, ένα επίλεκτο τμήμα του ρωσικού στρατού που πολεμά επί του παρόντος στην Ουκρανία, στα 60ά του γενέθλια, για την συμβολή του στην ρωσική εθνική ασφάλεια.

Ο Πούτιν, και πολλοί στην άμεση ακολουθία του, διακινδυνεύουν να χάσουν τα πάντα στην ουκρανική επιχείρηση. Δεν έχουν την πολυτέλεια να ηττηθούν. Είναι επομένως απίθανο να υποχωρήσουν και μπορεί να είναι πρόθυμοι να ανέβουν πολύ ψηλά στην σκάλα της κλιμάκωσης, μέχρι το πυρηνικό σκαλοπάτι. Εάν η εισβολή πάει λάθος, για παράδειγμα, θα επιδιώξουν να κλιμακώσουν, ώστε να μπορέσουν να τερματίσουν τον πόλεμο σύμφωνα με τους ρωσικούς όρους, ακόμα κι αν κάτι τέτοιο απαιτήσει πρωτοφανή πυρηνικό καταναγκασμό. Αυτό σημαίνει ότι οι απειλές τους μπορεί να στοχεύσουν τόσο την Δύση όσο και την Ουκρανία: την πρώτη για να αποτρέψουν το ΝΑΤΟ από το να ενισχύσει τον ουκρανικό στρατό και την δεύτερη για να κάνουν το Κίεβο να αποδεχθεί μια διευθέτηση, εάν τα συμβατικά μέσα δεν επιτρέψουν στη Μόσχα να επιβάλει την βούλησή της. Αυτό θα τηρήσει την θεωρία της νίκης της Ρωσίας -θα τρομάξει τους εχθρούς ώστε να μην επέμβουν, θα τους αποτρέψει από το να εξοπλίσουν την Ουκρανία, και θα επιβάλλει στο Κίεβο να κάνει ειρήνη.

Πριν από τον πόλεμο, η Μόσχα υπέθετε ότι σε οποιονδήποτε ανταγωνισμό στην περιφέρειά της, οι αντίπαλοι της Ρωσίας θα αντιλαμβάνονταν εγγενώς τις πυρηνικές απειλές της ως αξιόπιστες και θα υποχωρούσαν, επειδή η ισορροπία των συμφερόντων που διακυβεύονταν θα ευνοούσε τη Μόσχα. Αλλά τώρα, που τόσο η Ρωσία όσο και η Δύση είναι βαθύτερα εμπλεκόμενες, η Ρωσία μπορεί να πιστέψει ότι οι συμβατικές απειλές από μόνες τους είναι ανεπαρκείς. Αλλά καλλιεργώντας την φήμη ως ενός δρώντος που καθοδηγείται από την πίστη, η Ρωσία θα μπορούσε να κάνει την Δύση να την αντιληφθεί ως τρελή, βοηθώντας [την] σε διαπραγματεύσεις καταναγκασμού εν καιρώ πολέμου.

Εάν ο Πούτιν προωθήσει τον εαυτό του ως έναν μεσσιανικό στρατηγικό δρώντα στα μάτια των ανταγωνιστών του και εμποτίσει τις πυρηνικές απειλές με αποκαλυπτική ρητορική, ο εξαναγκασμός του θα μπορούσε να γίνει ιδιαίτερα αποτελεσματικός. Οι θρησκευτικοί δρώντες συχνά δίνουν την εντύπωση ότι είναι αναπότρεπτοι, ενισχύοντας την αξιοπιστία των απειλών τους. Ο Πούτιν σίγουρα έχει υποστηρίξει αυτόν τον ρόλο. Ο Ρώσος πρόεδρος έκανε διάφορες μεσσιανικές δηλώσεις πριν από αυτήν την κρίση, και έχει πλαισιώσει τον πόλεμο ως μια σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων του φωτός και των δυνάμεων του κακού. Ο Πούτιν προφανώς βλέπει τον εαυτό του ως μια ιστορική προσωπικότητα [3], που σχεδόν καλείται από την Θεία Πρόνοια να προστατεύσει τον ρωσικό πολιτισμό. Ως αποτέλεσμα, η Δύση, η οποία ήδη αμφισβητεί τον ορθολογισμό του, μπορεί τώρα να τον δει ως άφοβο να κλιμακώσει.

Αλλά αν ο Πούτιν συγχωνεύει την θρησκευτική ρητορική και τους πυρηνικούς κραδασμούς, δεν σημαίνει ότι είναι παράφρων. Αντίθετα, είναι μια μοναδική ανάμειξη της γνήσιας κοσμοθεωρίας του σε συνδυασμό με πρακτικές σκέψεις. Οι στρατηγικοί, «υπολογισμοί του τρελού» και τα φυσικά συναισθήματα του Πούτιν μπορεί να είναι αλληλοενισχυόμενα. Όταν βρίσκεται στην γωνία, απογοητευμένος και ανήσυχος για την δική του επιβίωση, ο πρόεδρος της Ρωσίας μπορεί να γίνει πιο μεσσιανικός. Ταυτόχρονα, μπορεί να εκμεταλλευτεί σκόπιμα μια αποκαλυπτική εικόνα για να ενισχύσει τον καταναγκασμό, ειδικά εάν η Δύση κλιμακώσει περαιτέρω και ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν πάει όπως είχε σχεδιαστεί. Θρησκευτικές δηλώσεις που έχουν χρησιμοποιήσει ο στρατός, οι αξιωματούχοι της άμυνας, και οι πολιτικοί της Ρωσίας σε προηγούμενες συγκρούσεις θα βοηθήσουν το Κρεμλίνο να μοχλεύσει περαιτέρω την ασάφεια και να αυξήσει την Δυτική σύγχυση.

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΧΙΣΜΑΤΑ

Εάν το Κρεμλίνο προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την εικόνα του ως δρώντος που καθοδηγείται από την πίστη, αυτό μπορεί να είναι αποσταθεροποιητικό τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Κανείς δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ μεσσιανική πυρηνική σηματοδότηση από ένα κράτος. Οι αναλυτές δυσκολεύονται να αποκρυπτογραφήσουν έναν «κανονικό» Πούτιν˙ ένας «θρησκευτικο-πυρηνικός» [Πούτιν] θα είναι ακόμη πιο περίπλοκος. Αυτό θα μπορούσε να παραλύσει το ΝΑΤΟ και να το οδηγήσει σε υποχώρηση, ανοίγοντας τον δρόμο για περισσότερη συμβατική ρωσική κλιμάκωση. Θα μπορούσε επίσης να ωθήσει το ΝΑΤΟ προς μια προληπτική ενέργεια, κάτι που πιθανότατα θα σήμαινε το να εξαπολύσει χτυπήματα σχεδιασμένα να αφοπλίσουν το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας. Και οι δύο επιλογές θα οδηγούσαν σε καταστροφές, τόσο για τον ουκρανικό λαό όσο και για την ανθρωπότητα.

Η θρησκευτική πυρηνική στάση θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει εσωτερική αστάθεια. Όσο πιο άβολα αισθανθούν οι ελίτ, το κοινό, και ο στρατός της Ρωσίας με τις απώλειες, τους πολεμικούς στόχους, και την ίδια την βαρβαρότητα της χώρας τους, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να καταφύγει η Μόσχα στον απερίσκεπτο πυρηνικό καταναγκασμό για να προσπαθήσει να κερδίσει γρήγορα την σύγκρουση. Αλλά κάτι τέτοιο θα απαιτήσει αιτιολόγηση στο εσωτερικό, και η ρητορική που θα προκύψει θα είναι πιθανώς και πάλι μεσσιανική και θρησκευτική.

Αυτή την φορά, ωστόσο, η ρητορική θα απευθύνεται σε Ρώσους. Το ζήτημα της στρατιωτικής υπακοής, ειδικά στις πυρηνικές δυνάμεις, θα γίνει τότε οξύ. Ο εξαιρετικός δεσμός εκκλησίας και στρατού είναι βαθύτερος μέσα στο πυρηνικό Σώμα, αλλά δεν υπάρχει τρόπος να καθοριστεί εάν οι ιερείς εντός του Σώματος θα ενισχύσουν ή θα εμποδίσουν την σταθερότητα στην διοίκηση και τον έλεγχο του συστήματος. Από τη μια πλευρά, υπάρχουν λόγοι να υποθέσουμε ότι θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη υπακοή και δέσμευση εάν φθάσει μια εντολή —συμπεριλαμβανομένης της διενέργειας ενός χτυπήματος. Δεν είναι αδιανόητο, ωστόσο, ο κλήρος να ενθάρρυνε τους χειριστές των πυρηνικών να αψηφήσουν μια οδηγία. Το μη στρατιωτικό ρωσικό εκκλησιαστικό κατεστημένο είναι ιεραρχικό, αλλά όχι μονολιθικό, και ο τρέχων πόλεμος μπορεί να ριζοσπαστικοποιήσει περαιτέρω τα ανταγωνιστικά στρατόπεδα εντός της εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένων των μελών της στην πυρηνική κοινότητα. Η μεσσιανική πυρηνική σηματοδότηση θα μπορούσε να είναι δίκοπο μαχαίρι. Η πυρηνική απειλή του Πούτιν μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως καταλύτης για την εσωτερική αστάθεια, εάν η κυβερνώσα ελίτ και ο στρατός επιδιώξουν να απομακρύνουν [4] τον απερίσκεπτο πρόεδρο από την εξουσία —και άλλες ομάδες μέσα από το κατεστημένο ασφαλείας αντιδράσουν.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ο κόσμος βρίσκεται σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Καθοδηγούμενος από μια μεσσιανική αυτοαντίληψη, ο Πούτιν προσπαθεί να διορθώσει όσα θεωρεί ιστορικά λάθη και να αυξήσει την ρωσική γεωπολιτική ισχύ. Είναι απίθανο να κάνει πίσω. Η Ουάσιγκτον, με την σειρά της, επιδιώκει να τον περιορίσει και να τον τιμωρήσει ανελέητα, θεωρεί κάθε συμβιβασμό ως απαράδεκτο κατευνασμό, και χρησιμοποιεί αυτόν τον πόλεμο για να αποτρέψει το Πεκίνο από το να γίνει αντιστοίχως διεκδικητικό [5] στην Ασία ή αλλού. Αυτές οι συμπεριφορές σημαίνουν ότι η Μόσχα και η Ουάσιγκτον δεν αφήνουν η μια στην άλλη μια διέξοδο. Αντίθετα, συνεχίζουν να ανεβαίνουν την σκάλα της κλιμάκωσης, καθώς ο θάνατος, η καταστροφή, και η τραγωδία αυξάνονται στην Ουκρανία. Η προσθήκη ενός θρησκευτικού συστατικού θα περιπλέξει περαιτέρω τα πράγματα.

Οι δύσκολοι καιροί απαιτούν δύσκολα μέτρα. Παρά το τι σκέφτονται ο ένας για τον άλλον η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και η Ευρώπη, αυτή η κατάσταση κραυγάζει για μια διέξοδο. Στις μεγαλύτερες πυρηνικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης του Ψυχρού Πολέμου —την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας το 1962, τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973, και τον πολεμικό τρόμο το 1983— κάθε πλευρά μπόρεσε να καταλήξει σε έναν συμβιβασμό που έσωσε την αξιοπρέπειά της. Αυτή την φορά, θα είναι πολύ πιο δύσκολο˙ η αποφασισμένη ρωσική ηγεσία βρίσκεται βαθιά σε έναν πόλεμο με ανταλλαγή πυρών, και η Δύση υποστηρίζει σταθερά την Ουκρανία. Δεδομένου ότι καμία πλευρά δεν είναι έτοιμη για διέξοδο, η αίσθηση του επείγοντος είναι ιδιαιτέρως άμεση. Η Ουάσιγκτον και η Μόσχα πρέπει να αρχίσουν να εξετάζουν ποιες παραχωρήσεις μπορούν να κάνουν πριν φτάσει η στιγμή του μέγιστου κινδύνου. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποδεχτούν ο ένας τις κοσμοθεωρίες του άλλου, αλλά σημαίνει ότι πρέπει να αποκλιμακώσουν όσο υπάρχει ακόμη χρόνος.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-03-04/what-if-russi...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2019-06-14/ho...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-01-27/putin-doctrine
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2022-03-02/be...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/taiwan/2022-03-03/invasions-are-...

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2022-03-05/ru...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition