Η ανέλπιστη επιτυχία της εκεχειρίας στην Υεμένη
Η εκεχειρία παραμένει εύθραυστη. Ένας συνδυασμός μετατοπίσεων ισχύος στο πεδίο της μάχης, η επαπειλούμενη επέκταση των διασυνοριακών επιθέσεων των Χούθι, μια αναδιάταξη της ισχύος εντός της κυβέρνησης που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία και μια σειρά από συντριπτικές οικονομικές και ανθρωπιστικές κρίσεις έχουν ευθυγραμμιστεί για να δημιουργήσουν μια στιγμή ευκαιρίας για πρόοδο.
Ο PETER SALISBURY είναι ανώτερος αναλυτής για την Υεμένη στο International Crisis Group.
O ALEXANDER WEISSENBURGER είναι επίκουρος ερευνητής στο Institute for Social Anthropology της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών.
Οι Χούθι πιστεύουν ότι αντιμετωπίζουν δύο συνδεδεμένες αλλά ξεχωριστές συγκρούσεις: η πρώτη, είναι ένας πόλεμος με την Σαουδική Αραβία˙ η δεύτερη, είναι ένας αγώνας για πολιτική ισχύ στην Υεμένη που μπορεί να επιλυθεί μόνο όταν οι ξένες δυνάμεις εκδιωχθούν από την χώρα. [Οι Χούθι] απορρίπτουν την ιδέα ότι οι μάχες επί του πεδίου στην Υεμένη συνιστούν εμφύλιο πόλεμο, περιγράφοντάς τον, αντίθετα, ως «επιθετική πράξη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και εκτελεσμένη από την Σαουδική Αραβία» εναντίον της δικής τους νόμιμης κυβέρνησής της Σαναά. Χαρακτηρίζουν τους Υεμενίτες αντιπάλους τους ως υποστηρικτές της Αλ Κάιντα και ως μισθοφόρους που εξοπλίζονται και πληρώνονται από την Σαουδική Αραβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Χούθι υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι η μόνη οδός προς την ειρήνη θα ήταν η διακοπή των αεροπορικών επιδρομών υπό την ηγεσία Σαουδικής Αραβίας και η πλήρης απόσυρση των ξένων δυνάμεων από την Υεμένη˙ σε αντάλλαγμα, οι Χούθι θα τερμάτιζαν τις δικές τους διασυνοριακές επιθέσεις — αλλά, αυτό είναι σημαντικό, όχι τις χερσαίες μάχες. Μόνο όταν επιτευχθούν αυτά τα βήματα θα ξεκινούσαν οι συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου με τους Σαουδάραβες, ακολουθούμενες από συζητήσεις για το πολιτικό μέλλον της Υεμένης. Κατά την άποψη των Χούθι, επομένως, η συμφωνία να σταματήσει τόσο ο εναέριος όσο και ο χερσαίος πόλεμος σύμφωνα με τους όρους της εκεχειρίας του ΟΗΕ, με αντάλλαγμα μια μερική προσπάθεια συζήτησης των αιτημάτων τους θα αποτελούσε σημαντική παραχώρηση. (Μολονότι οι Σαουδάραβες και η κυβέρνηση της Υεμένης έχουν χαλαρώσει τους ελέγχους τους, εξακολουθούν να καθορίζουν τον αριθμό των δεξαμενόπλοιων με καύσιμα που φτάνουν στην Hodeidah και τον αριθμό των πτήσεων που διέρχονται από το αεροδρόμιο της Σαναά.) Άλλα μέτρα που περιγράφονται στην συμφωνία της εκεχειρίας, συμπεριλαμβανομένου του εκ νέου ανοίγματος των δρόμων προς την Taiz , θα ήταν μια πρόσθετη πράξη καλής θέλησης εκ μέρους τους.
Οι Υεμενίτες αντίπαλοι των Χούθι θεωρούν μη βιώσιμη την προσέγγιση των Χούθι. Οι δυνάμεις που τάσσονται εναντίον των Χούθι, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, φοβούνται ότι η πρόταση των Χούθι θα άφηνε ολόκληρη την χώρα να τεθεί υπό τον έλεγχο των Χούθι, τους οποίους θεωρούν συνώνυμους με την εγκατάσταση μιας κατασταλτικής θεοκρατίας. Εάν ο συνασπισμός υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας επρόκειτο να αποσύρει την υποστήριξή του στις δυνάμεις που τάσσονται κατά των Χούθι στην Υεμένη, οι Χούθι θα ήταν η πιο ισχυρή φατρία της πληγείσας από τον πόλεμο χώρας. Για τους Σαουδάραβες, η συμφωνία με τους όρους των Χούθι στο σύνολό τους, θα σήμαινε ουσιαστικά την παραχώρηση της νίκης στην ομάδα, με κανένα άλλο πλεονέκτημα εκτός από τον τερματισμό της αποστράγγισης των σαουδαραβικών πόρων˙ ειδικότερα, οι Σαουδάραβες δεν θα αποκτούσαν τις ζωτικής σημασίας εγγυήσεις ασφαλείας που σχετίζονται με την ασφάλεια των συνόρων, την οποία έχουν επιδιώξει καθ' όλη την διάρκεια της σύγκρουσης. Παρά αυτές τις επιφυλάξεις, οι περισσότερες ένοπλες ομάδες επί του εδάφους βασίζονται είτε στην Σαουδική Αραβία είτε στα ΗΑΕ για υποστήριξη και δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συμφωνήσουν στην εκεχειρία, μόλις το Ριάντ και το Άμπου Ντάμπι αποφασίσουν ότι ήταν προς το συμφέρον τους. Αλλά πολλοί στο στρατόπεδο που τάσσεται εναντίον των Χούθι ελπίζουν σιωπηρά ότι η εκεχειρία δεν θα αντέξει και ότι οι Σαουδάραβες θα επιδιώξουν ξανά την ολοκληρωτική νίκη επί των αντιπάλων τους, των Χούθι.
Οι Χούθι δεν έχουν κάνει πολλά για να οικοδομήσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των αντιπάλων τους. Είναι ελάχιστα καθησυχαστικό για την υπόλοιπη χώρα το ότι παραμένουν ασαφείς οι τρόποι με τους οποίους η ιδεολογία των Χούθι θα επηρεάσει το όραμά τους για την διακυβέρνηση της Υεμένης. Μολονότι ο Hussein Badreddin al-Houthi ήταν σθεναρά αντίθετος στο ρεπουμπλικανικό σύστημα διακυβέρνησης της Υεμένης -εν μέρει, είπε, διότι θα μπορούσε να επιτρέψει σε έναν Εβραίο να γίνει αρχηγός του κράτους- δεν πρότεινε άλλη μορφή διακυβέρνησης. Και οι σημερινοί ηγέτες του κινήματος έχουν πει ότι είναι αφοσιωμένοι στο ρεπουμπλικανικό σύστημα, δεν επιδιώκουν να αποκαταστήσουν το ιμαμάτο, και ακόμη, με κάποιους περιορισμούς, ελπίζουν να εγκαταστήσουν μια δημοκρατία.
Ωστόσο, πολλοί από τους Υεμενίτες αντιπάλους των Χούθι πιστεύουν ότι η εξουσία των Χούθι θα συνεπάγετο μια συμμαχική με το Ιράν θεοκρατία, βασισμένη σε κάστες. Συγκεκριμένα, στις περισσότερες περιοχές που ελέγχουν, οι Χούθι έχουν οικοδομήσει ένα αστυνομικό κράτος που καταστέλλει κάθε επικριτικό λόγο για το κίνημα˙ που επιβάλλει συντηρητικούς κοινωνικούς κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων της μουσικής και του διαχωρισμού των φύλων· και που επιβάλλει την ιδεολογία της ομάδας σε σχολεία και κυβερνητικούς θεσμούς. Επιπλέον, εκτός από αυτό το ιστορικό καταστολής, ένα άλλο στοιχείο της διακυβέρνησης των Χούθι έχει τροφοδοτήσει τον φόβο και την καχυποψία στους γείτονες της Υεμένης στο Κόλπο: η ομάδα λαμβάνει στρατιωτική υποστήριξη από το Ιράν.
ΤΑ ΦΟΝΙΚΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΤΕΧΕΡΑΝΗΣ