Το επιχείρημα για την διατήρηση στρατευμάτων των ΗΠΑ στην Συρία

Στο άρθρο του της 10ης Οκτωβρίου, «Μια στρατηγική εξόδου για την Συρία» [1], ο Christopher Alkhoury υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πέτυχαν τον κύριο στόχο τους στην Συρία -την εξάλειψη ενός ασφαλούς καταφυγίου του Ισλαμικού Κράτους (επίσης γνωστού ως ISIS)- και ως εκ τούτου θα πρέπει να επικεντρωθούν στην διαπραγμάτευση μιας ταχείας αποχώρησης από την χώρα που θα διατηρήσει την πρόσβαση των ΗΠΑ στον εναέριο χώρο της Συρίας και θα προστατεύσει τους Σύρους εταίρους που πολέμησαν μαζί με τα στρατεύματα των ΗΠΑ. Εκ πρώτης όψεως, αυτό το επιχείρημα φαίνεται λογικό –εν τέλει, ποιος θέλει ακόμη έναν ατελείωτο πόλεμο; Αλλά ο Alkhoury γρήγορα αντικρούει το επιχείρημά του αναφέροντας τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες της αποχώρησης των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, ένα γεγονός που προκάλεσε αναταραχή στο διεθνές σύστημα, παρόλο που η υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες εκστρατεία αποτύγχανε και η Ουάσιγκτον είχε λίγα στρατηγικά συμφέροντα εκεί. Στην Συρία, αντίθετα, η προσέγγιση των ΗΠΑ πετυχαίνει, αν και μετριοπαθώς, και τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ αφθονούν. Μια απόσυρση τύπου Αφγανιστάν από την Συρία θα προκαλούσε μια ακόμη πιο αποσταθεροποιητική αναταραχή, η οποία θα έκανε το χάος που συνόδευσε την σύντομη έκκληση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αποσυρθούν τα στρατεύματα των ΗΠΑ από την Συρία το 2019 να φαίνεται ήπιο συγκριτικά.

Αφίσες του Σύρου προέδρου, Μπασάρ αλ Άσαντ, στην Δαμασκό, στην Συρία, τον Μάιο του 2021. Yamam al Shaar / Reuters
---------------------------------------------------------

Αλλά τα προβλήματα με την πρόταση του Alkhoury είναι πολύ πιο βαθιά από την αφγανική αναλογία. Ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ αλ Άσαντ, δεν έχει κερδίσει τον πόλεμο στην Συρία, όπως υποστήριξε ο Alkhoury. Ούτε η κυβέρνηση Τραμπ «πάγωσε» την συριακή ανθρωπιστική χρηματοδότηση, όπως ισχυρίστηκε το άρθρο του Alkhoury όταν δημοσιεύτηκε αρχικά (σταμάτησε και στην συνέχεια επανέφερε εν μέρει ένα μικρότερο πρόγραμμα σταθεροποίησης). Πιο σημαντική από αυτά τα λάθη κρίσης και γεγονότων είναι η πραγματικότητα ότι η απόσυρση από την Συρία [2] θα έθετε σε κίνδυνο τα περιφερειακά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και της διεθνούς κοινότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση Τραμπ απέρριψε μια προσέγγιση παρόμοια με αυτήν του Alkhoury το 2018, μια απόφαση που έχουν δικαιώσει τα επόμενα γεγονότα.

Το βασικό αποτέλεσμα της πρότασης του Alkhoury, αν και σοφά προσπαθεί να το υποτιμήσει, θα ήταν να δοθεί στους Ρώσους μεγαλύτερο διπλωματικό και στρατιωτικό εύρος ζώνης για να αυξήσουν την πίεσή τους στην Τουρκία και το Ισραήλ ώστε να αποσυρθούν και εκείνοι από την Συρία. Αυτό θα άφηνε τελικά όλη την Συρία υπό τον έλεγχο του Άσαντ, ο οποίος υποκίνησε τον πόλεμο, και θα έδινε στην Ρωσία και το Ιράν μια στρατηγική νίκη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μετέτρεπαν μια σχετικά αποτελεσματική εντός της χώρας επιχείρηση που διαθέτει μόλις 900 στρατιώτες -κανείς από τους οποίους δεν έχει σκοτωθεί σε σχεδόν τέσσερα χρόνια- σε μια υπεράκτια προσπάθεια κατά του ISIS, πιθανώς σε συντονισμό με τον τύραννο που ευθύνεται για 650.000 θανάτους και τον εκτοπισμό του μισού πληθυσμού της χώρας του.

Οι προσπάθειες του Άσαντ κατά του ISIS [3] είναι άκαρπες. Επιπλέον, στρατιωτικοί ηγέτες στην Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ έχουν υπογραμμίσει δημόσια την ανάγκη για την παρουσία των ΗΠΑ στην Συρία, όχι για βάσεις εκτός της χώρας, για την καταστολή του ISIS. Ναι, ο Alkhoury έχει δίκιο ότι οι παραστρατιωτικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από το Ιράν επιτίθενται σε θέσεις των ΗΠΑ στην Συρία -όπως ακριβώς κάνουν στο Ιράκ και αλλού στην περιοχή. Αλλά η υποχώρηση ενθαρρύνει, παρά αποτρέπει, την Τεχεράνη.

Το 2018, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, απέρριψε μια παρόμοια πρόταση για την μερική απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων από την Συρία και την εστίαση μόνο στην καταπολέμηση του ISIS. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια τέτοια προσέγγιση δεν θα βοηθούσε στην επίλυση του υποκείμενου εμφυλίου πολέμου στην βάση του πολιτικού συμβιβασμού που είχε πετύχει ο προκάτοχός του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, στο ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο ζητούσε κατάπαυση του πυρός και μια υπό την ηγεσία της Συρίας πολιτική μετάβαση, συμπεριλαμβανομένων των διαπραγματεύσεων με την αντιπολίτευση για ένα νέο σύνταγμα. Ούτε μια απόσυρση των ΗΠΑ θα αντιμετώπιζε την δυσχερή θέση 12 εκατομμυρίων Σύρων εκτοπισμένων και προσφύγων, οι οποίοι ελλείψει πολιτικής διευθέτησης θα φοβόντουσαν ευλόγως αντίποινα από τον Άσαντ. Επιπλέον, μια απόσυρση των ΗΠΑ δεν θα αντιμετώπιζε την αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στους συριακούς θεσμούς και την στάθμευση πυραυλικών συστημάτων στην Συρία που απειλούν το Ισραήλ. Ο αγώνας κατά του ISIS, οι διάφορες ανησυχίες για την ασφάλεια της Τουρκίας, και η μοίρα των Κούρδων εταίρων των ΗΠΑ, των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), θα παρέμεναν επίσης πιεστικές προκλήσεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους τους.

Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση Τραμπ [4] βασίστηκε στις προσπάθειες του Κέρι συντονίζοντας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ, της Τουρκίας, και του Ισραήλ για να «παγώσει» την σύγκρουση και να στερήσει από τον Άσαντ τη νίκη. (Ο μισός πληθυσμός της Συρίας και το 30% της επικράτειάς της, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου μέρους της καλλιεργήσιμης γης και των περισσότερων πόρων υδρογονανθράκων της, εξακολουθούν να είναι πέρα από τον έλεγχό του). Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν επίσης να διαπραγματευτούν μια ολοκληρωμένη λύση με την Ρωσία το 2019 στην βάση του Ψηφίσματος 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Και παρόλο που η Μόσχα έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για τις διαπραγματεύσεις, το «πάγωμα» εξακολουθούσε να λειτουργεί. Με εξαίρεση δευτερεύουσες επιτυχίες στις αρχές του 2020, οι δυνάμεις του Άσαντ δεν έχουν κερδίσει επιπλέον εδάφη, και οι συγκρούσεις ήταν ελάχιστες. Μετά από έναν αρχικό δισταγμό, η κυβέρνηση Μπάιντεν υιοθέτησε παρόμοια προσέγγιση στην σύγκρουση στην Συρία.

Η απόφαση για την παραμονή το 2018 είχε ρίσκο˙ οι Αμερικανοί στρατιώτες κινδύνευαν, η Τουρκία ήταν κατηγορηματικά αντίθετη στην συνεργασία των ΗΠΑ με τις SDF, και διαφαίνονταν νέες επιθέσεις του Άσαντ. Ωστόσο, παρά την τουρκική εισβολή στις περιοχές των SDF το 2019 -η οποία προκάλεσε την σύντομη έκκληση του Τραμπ για απόσυρση - και μια επίθεση Άσαντ-Ρωσίας το 2020 κατά των τουρκικών δυνάμεων και των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στην βορειοδυτική Συρία, ο στόχος για την ανάσχεση έχει διατηρηθεί.

Η σχετική επιτυχία αυτής της στρατηγικής έχει γίνει πιο εμφανής τα τελευταία τέσσερα χρόνια, καθώς οι καταπαύσεις του πυρός έχουν τηρηθεί και αρκετές προσπάθειες από τα αραβικά κράτη να μειώσουν την απομόνωση του Άσαντ δεν έχουν συγκεντρώσει πραγματική απόκριση από την Δαμασκό. Το σημαντικότερο, σε μια εποχή αυξανόμενου γεωστρατηγικού ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένου με την Ρωσία και το Ιράν, είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες [5] πρέπει να αποφύγουν να χαρίσουν περιττές στρατηγικές νίκες. Το «πάγωμα» στην Συρία μπορεί να μην είναι όμορφο, αλλά είναι το πιο πιθανό σενάριο για το πώς θα μοιάζει μελλοντικά η περιορισμένη νίκη στην Συρία και ίσως αλλού.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/syria/exit-strategy-syria
[2] https://www.foreignaffairs.com/regions/syria
[3] https://www.foreignaffairs.com/tags/isis
[4] https://www.foreignaffairs.com/topics/trump-administration
[5] https://www.foreignaffairs.com/regions/united-states

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/syria/case-keeping-us-troops-syria

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition