Η αμερικανική επιρροή μετά το Ιράκ

Αν και η πορεία των αμερικανοαραβικών σχέσεων κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες δεν διαμορφώθηκε σε καμία περίπτωση αποκλειστικά από τον πόλεμο στο Ιράκ, η σύγκρουση έριξε μια μακρά, σκοτεινή σκιά στην άποψη της περιοχής για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η μη Δυτική αντίδραση στην εισβολή του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς Αμερικανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί οι περισσότερες αφρικανικές, αραβικές, και ασιατικές κυβερνήσεις δεν έλαβαν υπόψη τους τις αμερικανικές εκκλήσεις να καταδικάσουν την Ρωσία για την παραβίαση της βασισμένης σε κανόνες διεθνούς τάξης. Στις 17 Φεβρουαρίου 2022, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, μίλησε ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και απαίτησε από τις άλλες χώρες να πάρουν θέση ενάντια στα σχέδια του Πούτιν για την Ουκρανία, λέγοντας ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες μπορούσαν να επιβεβαιώσουν ότι επίκειται επίθεση. Πολλοί στην αίθουσα και όσοι παρακολουθούσαν την ομιλία του Blinken από την τηλεόραση στη Μέση Ανατολή δεν μπορούσαν να μην θυμηθούν την παραπλανητική παρουσίαση σχετικά με το υποτιθέμενο οπλικό πρόγραμμα του Ιράκ που έκανε ένας από τους προκατόχους του, ο Colin Powell, στο Συμβούλιο τον Φεβρουάριο του 2003. Αν και το αίτημα του Powell για την υποστήριξη της εισβολής στο Ιράκ και το αίτημα του Blinken για την καταδίκη της Ρωσίας είναι πολύ διαφορετικά, η χλιαρή ανταπόκριση στο δεύτερο αίτημα μπορεί να αναχθεί στο πρώτο. Όπως δήλωσε τον περασμένο μήνα η Hina Rabbani Khar, υφυπουργός Εξωτερικών του Πακιστάν, «πρέπει να υπάρξει καθολική εφαρμογή της βασισμένης σε κανόνες τάξης».

Στην συνέχεια, υπάρχει η αντίληψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να διατηρήσουν τις θέσεις τους στην εξωτερική πολιτική από τη μια κυβέρνηση στην άλλη, γεγονός που επίσης έκανε τους συμμάχους των ΗΠΑ να διστάσουν πριν υποστηρίξουν την Ουκρανία. Ξανά και ξανά, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να αποκαταστήσουν τους δεσμούς τους με ηγέτες που προηγουμένως θεωρούσαν εχθρικούς, όπως ο Qaddafi στην Λιβύη, το ιρανικό καθεστώς κατά την διάρκεια των πυρηνικών διαπραγματεύσεων, και οι Ταλιμπάν το 2020 πριν από την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν. Αυτές οι ανατροπές έχουν κάνει πολλούς στον αραβικό κόσμο να αναρωτιούνται αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να συνάψουν μια συμφωνία με την Ρωσία, παρά την δημόσια ρητορική τους, και να αφήσουν τη Μέση Ανατολή να αντιμετωπίσει τις συνέπειες για άλλη μια φορά.

Τα τελευταία 20 χρόνια διάβρωσης της εμπιστοσύνης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του αραβικού κόσμου φάνηκαν νωρίτερα τον Μάρτιο, όταν η Κίνα μεσολάβησε για την επανέναρξη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας. Η ανακοίνωση υποδήλωνε ότι η επιρροή των ΗΠΑ είχε μειωθεί, δεδομένου ότι η Σαουδική Αραβία, ένας σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ, στράφηκε στην Κίνα, τον μεγαλύτερο αντίπαλο των Ηνωμένων Πολιτειών, για να την βοηθήσει να κλείσει μια συμφωνία.

Αν και η θέση των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή έχει χαμηλώσει, η χώρα εξακολουθεί να ασκεί τεράστια επιρροή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να έχουν την μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Μεταξύ 40.000 και 60.000 Αμερικανών στρατιωτών [6] είναι ανεπτυγμένοι εκεί, με περίπου 2.500 από αυτούς στο Ιράκ. Πολλές χώρες είτε συνδέουν τα νομίσματά τους με το αμερικανικό δολάριο είτε έχουν οικονομίες που λειτουργούν με βάση τη μετατροπή αυτού του νομίσματος. Αλλά αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι, όπως ξεκαθάρισε ο Μπάιντεν, η εποχή των υπό αμερικανική ηγεσία προσπαθειών οικοδόμησης έθνους έχει τελειώσει. Οι περισσότεροι άνθρωποι στη Μέση Ανατολή χαιρετίζουν αυτήν την εξέλιξη. Ακόμα κι έτσι, υπάρχει μια αθωότητα, μια αφέλεια, που έχει χαθεί για πάντα μεταξύ εκείνων στη Μέση Ανατολή που πίστευαν πραγματικά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.nytimes.com/2003/03/17/world/threats-responses-cairo-arab-le...
[2] https://www.c-span.org/video/?175319-1/arab-league-summit
[3] https://www.washingtonpost.com/archive/politics/2004/12/08/iraq-jordan-s...
[4] https://www.theguardian.com/world/2006/oct/11/iraq.iraq
[5] https://arabyouthsurvey.com/en/findings/#my-politics-2
[6] https://www.stripes.com/theaters/middle_east/2022-01-14/centcom-central-...

Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/united-states/american-influence-after-iraq