Πώς βλέπει η Μόσχα τον κόσμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς βλέπει η Μόσχα τον κόσμο

Το νέο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας

1. Η διαμόρφωση μιας δίκαιης και βιώσιμης παγκόσμιας τάξης.
2. Η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, της στρατηγικής σταθερότητας, της εξασφάλισης της ειρηνικής συνύπαρξης, και της προοδευτικής ανάπτυξης των κρατών και των λαών.
3. Η υποβοήθηση της ανάπτυξης αποτελεσματικών και ολοκληρωμένων αντιδράσεων της διεθνούς κοινότητας στις κοινές προκλήσεις και απειλές, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών συγκρούσεων και κρίσεων.
4. Η προώθηση της αμοιβαίας επωφελούς και ισότιμης συνεργασίας με όλα τα ξένα κράτη και τις ενώσεις τους που υιοθετούν εποικοδομητική στάση, και η επικράτηση των ρωσικών συμφερόντων μέσω των μηχανισμών της πολυμερούς διπλωματίας.
5. Η αντιμετώπιση των αντι-Ρωσικών δραστηριοτήτων που διεξάγονται από ξένα κράτη και τις ενώσεις τους και η δημιουργία συνθηκών που ευνοούν τον τερματισμό των δραστηριοτήτων αυτών.
6. Η εγκαθίδρυση σχέσεων καλής γειτονίας με τα όμορα κράτη και η συμβολή στην πρόληψη και εξάλειψη των εντάσεων και των συγκρούσεων στα εδάφη τους.
7. Η παροχή βοήθειας στους συμμάχους και τους εταίρους των Ρώσων για την προώθηση κοινών συμφερόντων, η διασφάλιση της ασφάλειας και της βιώσιμης ανάπτυξής τους, ανεξάρτητα από το αν οι σύμμαχοι και οι εταίροι λαμβάνουν ή όχι διεθνή αναγνώριση ή είναι μέλη διεθνών οργανισμών.
8. Η αποδέσμευση και ενδυνάμωση της ικανότητας των πολυμερών περιφερειακών ενώσεων και δομών ολοκλήρωσης με την συμμετοχή της Ρωσίας.
9. Η εδραίωση της θέσης της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, η επίτευξη των εθνικών αναπτυξιακών στόχων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η διασφάλιση της οικονομικής ασφάλειας, και της αξιοποίησης του οικονομικού δυναμικού της.
10. Η διασφάλιση των συμφερόντων της Ρωσίας στους ωκεανούς, το διάστημα, και τον εναέριο χώρο του κόσμου.
11. Η διασφάλιση ότι η Ρωσία αντιμετωπίζεται αντικειμενικά στο εξωτερικό, της εδραίωσης της θέσης της στον διεθνή χώρο της πληροφόρησης.
12. Η ενίσχυση του ρόλου της Ρωσίας στον παγκόσμιο ανθρωπιστικό χώρο, η εδραίωση της θέσης της ρωσικής γλώσσας στον κόσμο, και η συμβολή στην διατήρηση της ιστορικής αλήθειας στο εξωτερικό και της μνήμης του ρόλου της Ρωσίας στην παγκόσμια ιστορία.
13. Η προστασία στο εξωτερικό -με ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό τρόπο- των δικαιωμάτων, των ελευθεριών, και των νόμιμων συμφερόντων των Ρώσων πολιτών και οντοτήτων.
14. Η ανάπτυξη δεσμών με τους συμπατριώτες που ζουν στο εξωτερικό και η παροχή πλήρους υποστήριξης στην άσκηση των δικαιωμάτων τους, η διασφάλιση της προστασίας των συμφερόντων τους, και η διατήρηση της πανρωσικής πολιτιστικής ταυτότητας.

ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

Στο τέταρτο μέρος του εγγράφου καθορίζονται οι ακόλουθες εννέα στρατηγικές προτεραιότητες:

1. Η εγκαθίδρυση μιας δίκαιης και βιώσιμης διεθνούς τάξης.
2. Το κράτος δικαίου στις Διεθνείς Σχέσεις.
3. Η ενδυνάμωση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
4. Η διασφάλιση των συμφερόντων της Ρωσικής Ομοσπονδίας στον Παγκόσμιο Ωκεανό, το διάστημα, και τον εναέριο χώρο.
5. Η διεθνής οικονομική συνεργασία και η υποστήριξη της διεθνούς ανάπτυξης.
6. Η προστασία του περιβάλλοντος και η παγκόσμια υγεία.
7. Η διεθνής ανθρωπιστική συνεργασία.
8. Η προστασία των Ρώσων πολιτών και οργανισμών από ξένες παράνομες επεμβάσεις, η υποστήριξη των συμπατριωτών που ζουν στο εξωτερικό, και η διεθνής συνεργασία στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
9. Η πληροφοριακή υποστήριξη της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Κατά την ανάλυση των προαναφερθέντων προτεραιοτήτων παρουσιάζονται ορισμένες θέσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας οι οποίες πρέπει να επισημανθούν. Μια από αυτές είναι το γεγονός ότι η Ρωσία επιδιώκει την διασφάλιση της πολιτιστικής της ταυτότητας, την παροχή ίσων ευκαιριών ανάπτυξης στα κράτη ανεξάρτητα από τα φυσικά τους χαρακτηριστικά [6], και την δημιουργία ενός πολυπολικού συστήματος, εξαλείφοντας την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ και αναβαθμίζοντας το ρόλο φιλικών προς την Ρωσία διεθνών οργανισμών [7]. Μια ακόμα θέση της Ρωσίας είναι –παρά την επιθυμία της για διατήρηση του ΟΗΕ ως το μέσο διαμόρφωσης του διεθνούς δικαίου– ότι η αποδοχή των αποφάσεών του δεν θα πρέπει να είναι δεσμευτική αλλά να βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των κρατών. Όσον αφορά δε την επιβολή κυρώσεων και την άσκηση πίεσης μέσω διαφόρων μηχανισμών στο πλαίσιο του ΟΗΕ, η Ρωσία θεωρεί ότι το υπάρχον σύστημα θα πρέπει να αναθεωρηθεί.

Επιθυμία, επίσης, της Ρωσίας είναι η διαμόρφωση μιας νέας αρχιτεκτονικής διεθνούς ασφάλειας, στο πλαίσιο της οποίας δίνει προτεραιότητα στην στρατηγική αποτροπή μέσω της χρήσης πυρηνικών όλων και όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ). Έμφαση δίνεται ακόμη στην πρόληψη συγκρούσεων, την εξάλειψη των βιολογικών απειλών, την ασφάλεια πληροφοριών, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Αναφέρεται και το γεγονός ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει περιοριστικά μέτρα από ορισμένα κράτη όσον αφορά τις θαλάσσιες δραστηριότητές της και την χρήση του διεθνούς εναέριου χώρου, αλλά και ότι επιδιώκει την εδραίωσή της ως ηγέτιδα δύναμη στον χώρο του διαστήματος.

Όσον αφορά τον οικονομικό τομέα, άξια προσοχής είναι η επιδίωξη της Ρωσίας να μειώσει την εξάρτησή της από μη φιλικές χώρες μέσω της ίδρυσης ενός ασφαλούς και ανεξάρτητου συστήματος πληρωμών και συναλλάγματος αποδεσμευμένου από την πολιτική, αλλά και η χρήση κυρώσεων ως αντίμετρο των Δυτικών κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί, πολιτική την οποία έχει ήδη εφαρμόσει κατά το πρόσφατο παρελθόν [8]. Όσον αφορά δε την προστασία του περιβάλλοντος, αναφέρεται ρητά μέσα στο κείμενο ότι κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να επιλέξει τους μηχανισμούς και τις μεθόδους που αυτό θεωρεί βέλτιστες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, φροντίζοντας ωστόσο να τονίσει ότι η Ρωσία λαμβάνει υπόψη της την Συμφωνία για το Κλίμα που υπογράφηκε στο Παρίσι στις 12 Δεκεμβρίου 2015.