Το ενεργειακό παιχνίδι στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο

Παραπομπές:
[1] BP Statistical Review of World Energy 2011, p.7 & p.21.
[2] Το Κατάρ, το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ουδέποτε αντιμετώπισαν την απειλή μιας σοβαρής εγχώριας εξέγερσης που θα προερχόταν από μια πιθανή ισλαμιστική ριζοσπαστικοποίηση μερίδας της σουνιτικής πλειοψηφίας, όπως συνέβη με τη Σαουδική Αραβία από τις αρχές μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Η Σαουδική Αραβία όντως αντιμετώπισε μια σοβαρή απειλή τύπου Αλ Κάιντα μετά την αποτυχημένη αμερικανική κατοχή στο Ιράκ από το 2003 έως 2007, η οποία όμως είχε τεθεί υπό έλεγχο σε μεγάλο βαθμό πρίν από την αρχική μετάδοση της «Αραβικής Άνοιξης» στις αρχές του 2011. Ο εσωτερικός κίνδυνος για την ασφάλεια της Σαουδικής Αραβίας το 2011, ο οποίος οδήγησε στην απόφασή της να παρέμβει στο Μπαχρέιν, ήταν ο φόβος μιας αντίστοιχης εξέγερσης από τη σιιτική μειονότητα που αποτελεί περίπου το 40% του πληθυσμού στην ζωτικής σημασίας Ανατολική Επαρχία της χώρας, στην οποία συγκεντρώνεται το 85% των πετρελαϊκών πόρων του Βασιλείου.
Στην περίπτωση του Ομάν περίπου το 67% του πληθυσμού αποτελείται από τους Ibadhi, μια μορφή του Ισλάμ διαφορετική από εκείνη των Σουνιτών και Σιιτών. Στο Ομάν το 32% της χώρας αποτελείται από Σουνίτες, ενώ οι Σιίτες είναι λιγότεροι από 1% του πληθυσμού. Η Υεμένη βρίσκεται σε μια ξεχωριστή κατηγορία. Τα αίτια της εσωτερικής αναταραχής στη χώρα έχουν πολύ μικρή σχέση (α) είτε με το χάσμα μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών –μολονότι η χώρα είναι διαιρεμένη σχεδόν σε ίσα μέρη μεταξύ Σουνιτών (52%) και Σιιτών (46%)- είτε (β) με την εξέγερση Σαλαφιστών τύπου Al-Κάιντα. Υπ’ αυτήν την έννοια, οι αιτίες της Υεμένικης εξέγερσης ομοιάζουν με τα αίτια των εξεγέρσεων κατά των καθεστώτων Μουμπάρακ, Άσαντ και Καντάφι, με την έννοια ότι αντιπροσωπεύει ένα κατά κύριο λόγο πολιτικό κίνημα εναντίον ενός σχεδόν τεσσαρακονταετούς διεφθαρμένου καθεστώτος.
[3] Το μόνο κράτος που έχει επικρίνει ουσιαστικά την επέμβαση του GCC στο Μπαχρέιν είναι το Ιράν.
[4] Arturo Gonzalo, Director of Institutional Relations, Repsol, “The New Political Risk Factor for Energy in the Mediterranean”, paper presented in the V Euromediterranean Energy Forum, Barcelona, 24-25 October 2011.
[5] BP Statistical Review 2011, p.20.
[6] Το 2010 η Αίγυπτος ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγός φυσικού αερίου της Βόρειας Αφρικής με συνδυασμένες εξαγωγές 15,17 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) σε σύγκριση με 55,79 bcm της Αλγερίας και 9,75 bcm της Λιβύης. BP Statistical Review, ibid, p.31. Η Αίγυπτος εξήγαγε 2,51 bcm στην Ιορδανία, 0,69 bcm στη Συρία και περίπου 2,1 bcm στο Ισραήλ. Για τις τάσεις της κατανάλωσης βλέπε επίσης CIA World Fact Book 2011.
[7] Παράλληλα με την επίσπευση στην αύξηση της παραγωγής του πεδίου Ταμάρ μέσα στο 2013 το Ισραήλ αποφάσισε να κατασκευάσει μέσω της ιταλικής Micoperi μια πλατφόρμα υπεράκτιας επαναεριοποίησης φυσικού αερίου (Floating Re-Gasification Terminal) δυναμικότητας 2.5 δκμ/ε έτσι ώστε να εισάγει ποσότητες Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (Υ.Φ.Α.) για την κάλυψη των αναγκών του 2012/2013. “Israel Mulls Both LNG Imports, Exports”, World Gas Intelligence, 30/11/2011. Για την αύξηση της κατανάλωσης έως το 2021, ιδέ Yeoshua Stern, Israeli Gas Policies, paper presented in the Economist Conference Nicosia, 14/11/2011
[8] BP Statistical Review, ibid, p.23.
[9] Middle East Economic Survey, 30/06/2011
[10] Για τα στατιστικά στοιχεία των ευρωπαϊκών εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου του έτους 2010 ιδέ, “Unrest Halts Third of Libyan Oil Output”, Oil Daily, 24/02/2011. Για την προβολή των δυνητικών λιβυκών εξαγωγών αερίου έως το 2030 ιδέ, Jean-Arnold Vinois, "Trans-European Energy Networks: The New Energy Policy", European Commission, Directorate General for Energy, 3d TREN-E Information Day, Brussels, 30 March 2009, p.17.
[11] U.S. Energy Information Administration, Country Analysis Brief: Libya, (Washington D.C.: February 2011), p.5.
[12] Platts Oilgram, 17/11/2011, p.4.

Copyright © 2011-2013 by Foreign Affairs, The Hellenic Edition
All rights reserved.