Ο λάθος υπολογισμός της Χαμάς

Η νέα τάξη στην περιοχή υπέβαλε στη Χαμάς ένα σοβαρό δίλημμα. Ως κυβερνήτης της Γάζας δε θα μπορούσε να μείνει στο περιθώριο ενώ το Ισραήλ στόχευε να έχει υπό τον έλεγχό του τα εδάφη της. Αλλά δεν ήταν σε θέση να χαλιναγωγήσει πλήρως τους σαλαφίτες χωρίς να αποδείξει μία για πάντα ότι δεν είναι πλέον ένα κίνημα αντίστασης. Για τη Χαμάς, τότε, η μόνη επιλογή ήταν να υπομένει τις επιθέσεις. Τις περιέγραφε ως έναν τρόπο να διατηρηθεί η πάλη ενάντια στο Ισραήλ. Στο εξωτερικό, αρνήθηκε να αναγνωρίσει οποιοδήποτε ρόλο σε αυτές, ούτως ώστε να μειώσει τον κίνδυνο μιας σπασμωδικής κίνησης. Με την πάροδο του χρόνου, η πίεση από τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες της Χαμάς οδήγησε την οργάνωση να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο σε κάθε κύκλο βίας.

Αλλά, η ρωγμή στη λογική της Χαμάς, ήταν η εικασία ότι το Ισραήλ θα συνεργαστεί και δε θα προβεί σε αντίποινα. Το Ισραήλ, όμως, δε θα επέτρεπε στη Χαμάς να αποφύγει την ανάληψη της ευθύνης και της ζήτησε να επιβάλει την εξουσία της πάνω στις ριζοσπαστικές φατρίες. Για να ενισχυθεί αυτό το μήνυμα, φέτος το Ισραήλ πραγματοποίησε μια σειρά χτυπημάτων σε στόχους της Χαμάς. Από τη στιγμή που έγινε η ίδια στόχος, η Χαμάς ήταν ακόμη λιγότερο σε θέση να επιδείξει αυτοσυγκράτηση. Τελικά, συνέχισε τη διενέργεια των επιθέσεών της στο Ισραήλ, μια κίνηση που επικροτήθηκε από τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες της, οι οποίοι, χωρίς αυτού του είδους τις επιθέσεις θα μπορούσαν να έχουν αυτομολήσει σε πιο ριζοσπαστικές ομάδες.

Ένας άλλος λανθασμένος υπολογισμός της Χαμάς είναι το ότι ανέμενε πως η Αίγυπτος θα είναι υποστηρικτής των ενεργειών της, οι οποίες, σε συνδυασμό με το φόβο του Ισραήλ για αποξένωση με το καθεστώς του Καΐρου, θα της επέτρεπαν να κλιμακώσει την σύγκρουση χωρίς να βγει εκτός ελέγχου. Αυτή η ελπίδα δεν είχε βάση. Τον Αύγουστο, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Μοχάμεντ Μόρσι είχε αποστρατεύσει την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων και είχε αναλάβει τον πλήρη έλεγχο των δυνάμεων ασφάλειας της Αιγύπτου. Η εξέλιξη αυτή ήταν ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένου ότι το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, το οποίο είχε στενές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν ενδιαφερόταν τόσο να βοηθήσει τη Χαμάς. Όμως, η Χαμάς έκανε και πάλι λάθος. Οι στενότερες σχέσεις της με την Αίγυπτο δεν αποθάρρυναν το Ισραήλ να της αντεπιτεθεί.

Με απλά λόγια, το στρατηγικό περιβάλλον για την Χαμάς δεν ήταν τόσο ευνοϊκό όσο αυτή νόμιζε. Όταν προσπάθησε να πιέσει τα όρια του Ισραήλ, το Ισραήλ αντέδρασε. Αυτή τη στιγμή, η οργάνωση βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Χρειάζεται μια λύσει που να διασώζει το γόητρό της στην σύγκρουση, μια λύση που θα της επιτρέπει να διεκδικήσει ότι πέτυχε κάποια επιτεύγματα που άξιζαν την καταστροφή η οποία έπληξε την Γάζα αυτό τον μήνα. Ακόμα και μετά από αυτό, η οργάνωση θα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την ίδια παλιά ένταση μεταξύ της ιδεολογίας της αντίστασης και των ευθυνών της διακυβέρνησης. Και καθ’ όλο αυτό το διάστημα, οι αντίπαλοί της, οι σαλαφίτες, θα παραμονεύουν αμφισβητώντας τη δέσμευσή της στον αγώνα εναντίον του Ισραήλ. Αν η Χαμάς θελήσει να αποφύγει στο μέλλον μια τέτοια εξέλιξη, θα πρέπει να πατάξει αυτές τις ομάδες. Τούτο, όμως, θα έχει κάποιο τίμημα –σε δημοτικότητα και νομιμότητα- που η Χαμάς φαίνεται απρόθυμη να πληρώσει. Επίσης, η Χαμάς πρέπει τελικά να κάνει τη μετάβαση από κίνημα αντίστασης σε κανονικό πολιτικό κόμμα. Για να συμβεί αυτό ίσως χρειαστεί μια ώθηση από το Κάιρο. Η συμμαχία της Χαμάς με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου, της προσφέρει λίγη από την κάλυψη που χρειάζεται για να πραγματοποιήσει την πολυπόθητη μετάβαση. Εκτός αυτού, η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι ένα καλό μοντέλο για να το ακολουθήσει η Χαμάς. Χωρίς τον πολιτικό μετασχηματισμό της, η κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ δεν θα κρατήσει για πολύ. Ο επόμενος κύκλος βίας περιμένει στον ορίζοντα.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/138435/barak-mendelsohn/hamas-mis...

Συνδέσεις:
[1] http://bbc.in/OTNEX9

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/#!/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr