Το παιχνίδι της Χεζμπολάχ στη Συρία

Ο Σαγιέντ Χασάν Νασράλα, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, φαίνεται να διέβη τον Ρουβίκωνα, την περασμένη εβδομάδα. Σε μια προκλητική ομιλία του στις 25 Μαΐου, τόνισε την απεριόριστη υποστήριξη της λιβανέζικης σιιτικής μαχητικής οργάνωσης στο καθεστώς του Άσαντ στη Συρία. Με αυτό τον τρόπο, ήρε το πέπλο της μυστικότητας που είχε καλύψει την ολοένα και βαθύτερη εμπλοκή της Χεζμπολάχ στη Συρία. Φυσικά, η υποστήριξη της Χεζμπολάχ στη Συρία δεν είχε τεθεί ποτέ υπό αμφισβήτηση. Ωστόσο, η οργάνωση είχε εργαστεί επιμελώς για να καλύψει τα ίχνη της, ακόμα και όταν ο αριθμός των κηδειών για εκείνους που «μαρτύρησαν» στη Συρία αυξανόταν.

Πέρα από τη δημόσια επιβεβαίωση όσων ήδη υπέθεταν όλοι, η ομιλία, η οποία ήταν σαφώς σεχταριστική, σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή για την Χεζμπολάχ. Θα μπορούσε να σηματοδοτήσει τη μετατροπή της οργάνωσης από κίνημα αντίστασης σε σεχταριστική πολιτοφυλακή. Ο Νασράλα άσκησε μια πρωτοφανή και καυστική κριτική στους σκληροπυρηνικούς σουνίτες της Συρίας. Ο ίδιος προανήγγειλε μια «νέα φάση» στον αγώνα του Λιβάνου απέναντι στις εξωτερικές απειλές, προσθέτοντας στον κατάλογο των εχθρών που περιλαμβάνει ήδη το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια Συρία ελεγχόμενη από τζιχαντιστές.

Η συνεχιζόμενη μεταμόρφωση της Χεζμπολάχ θα προκαλέσει μια δυναμική απάντηση των ανταρτών της Συρίας, καθώς και της ολοένα και πιο ριζοσπαστικής σουνιτικής κοινότητας του Λιβάνου. Στον απόηχο της ομιλίας, οι αντάρτες της Συρίας απειλούν όλο και περισσότερο με αντίποινα την Χεζμπολάχ, στην οποία συχνά αναφέρονται ως «hizb ash – shaytan», το οποίο σημαίνει «το κόμμα του διαβόλου». Ο στρατηγός Salim Idriss, αρχιστράτηγος του αντάρτικου Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου έχει προειδοποιήσει ότι δεν θα είναι σε θέση να «συγκρατήσει τους μαχητές» που θα λάβουν «όλα τα μέτρα» εάν η Χεζμπολάχ δεν αποσυρθεί από τον Λίβανο. «Θα κυνηγήσουμε την Χεζμπολάχ ως την κόλαση», πρόσθεσε ο Idriss. Ο συνταγματάρχης Abdul-Jabbar al-Aqidi, διοικητής του Στρατιωτικού Συμβουλίου στο Χαλέπι, απείλησε ότι θα καταφέρει «πλήγμα στο προπύργιό σας στο Dahiyeh», ένα νότιο προάστιο της Βηρυτού.

Τα ριζοσπαστικά στοιχεία στην κοινότητα των σουνιτών του Λιβάνου φαίνεται να έχουν ξεκινήσει επιθέσεις με ρουκέτες στο οχυρό της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό, και να έχουν πλήξει το τέμενος των σιιτών έξω από την κοιλάδα Μπεκάα στην πόλη Μπάαλμπεκ, άλλο ένα προπύργιο της Χεζμπολάχ. Ακόμη και μετριοπαθείς οργανώσεις σουνιτών, όπως ο μουσουλμανικός Σύνδεσμος Ακαδημαϊκών του Λιβάνου καλούν τη σουνιτική κοινότητα να υποστηρίξει τους αντάρτες της Συρίας με κάθε τρόπο, συμπεριλαμβανομένου του ένοπλου αγώνα.

Όλα αυτά προξενούν μεγαλύτερη αβεβαιότητα σ’ έναν ήδη ασταθή Λίβανο. Και γενικότερα, η απόφαση της Χεζμπολάχ για ολοκληρωτική εμπλοκή στη Συρία και η σεχταριστική μεταστροφή της υπογραμμίζουν τη δυναμική των ισχυρών θρησκευτικών θεμελίων σε όλο τον αραβικό κόσμο. Την 1η Ιουνίου, ο Yusuf al-Qaradawi, ο περίφημος σεΐχης των σουνιτών, εξέδωσε μία φετβά, αποφαινόμενος ότι η Χεζμπολάχ και το Ιράν είναι άπιστοι και καλώντας τους σουνίτες σε όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν στη μάχη στη Συρία.

Κατά την έναρξη της συριακής εξέγερσης, η Χεζμπολάχ είχε υιοθετήσει μια διαφοροποιημένη στάση. Ο Νασράλα και άλλοι ηγέτες της Χεζμπολάχ υπογράμμιζαν τη σημασία του διαλόγου και των μεταρρυθμίσεων στη Συρία και προσπάθησαν σιωπηρά να έρθουν σε επαφή με διάφορες ομάδες της αντιπολίτευσης. (Στην πρόσφατη ομιλία του, ο Νασράλα εξέφρασε τη λύπη του για τις αποτυχημένες προσπάθειές του ως προς την προώθηση του διαλόγου στη Συρία, κατηγορώντας τους αντάρτες.)

Αλλά, καθώς η σύγκρουση κλιμακωνόταν και οι ένοπλοι αντάρτες απειλούσαν όλο και περισσότερο το συριακό καθεστώς, η Χεζμπολάχ και το Ιράν σταθεροποίησαν την υποστήριξή τους στον Άσαντ. Η Χεζμπολάχ παρείχε αρχικά διακριτικές συμβουλές κι εκπαίδευση σε συριακές δυνάμεις, ιδιαίτερα στις παραστρατιωτικές ομάδες των Αλεβιτών που είναι γνωστές ως «Σαμπιχά», οι οποίες θεωρούνται υπεύθυνες για τη διενέργεια σφαγών κατά σουνιτών και για άλλη σεχταριστική βία. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η Χεζμπολάχ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή. Σήμερα, ο αριθμός των μαχητών της Χεζμπολάχ στο εσωτερικό της Συρίας εκτιμάται ότι ανέρχεται σε χιλιάδες. Αγωνίζεται μαζί με το καθεστώς για να ανακτήσει τον έλεγχο της Κιουσάυρ, μια στρατηγική πόλη νοτιοδυτικά της Χομς, κι έχει αναπτύξει ακόμη και μια δύναμη ασφαλείας γύρω από το σεβαστό σιιτικό τέμενος Sayida Zeinab, στη Δαμασκό.

Η μάχη για την Κιουσάυρ φαίνεται να ήταν ο καταλύτης για την υποστήριξη της Χεζμπολάχ στο συριακό καθεστώτος και για το ξέσπασμα κατά των σουνιτών εξτρεμιστών. Η Κιουσάυρ είναι υψίστης σημασίας για το καθεστώς Άσαντ, την Χεζμπολάχ και τους αντάρτες της Συρίας. Για τον Άσαντ, η κατοχή της θα βοηθήσει στην εξασφάλιση του στρατηγικού διαδρόμου που οδηγεί από τη Δαμασκό στην περιοχή που κυριαρχείται από Αλεβίτες, κατά μήκος της μεσογειακής ακτής της Συρίας. Τόσο για την Χεζμπολάχ, όσο και για τους αντάρτες, η πόλη προσφέρει μια πολύτιμη δίοδο για τη μεταφορά οπλισμού μεταξύ του Λιβάνου και της Συρίας (και αντίστροφα).