Σπάζοντας τη σιωπή στη Βραζιλία

Ο Ρόμπσον Σάβιο, που ήταν ένας από τους πρώτους μελετητές που πήραν συνέντευξη από την Ρούσεφ για τα βασανιστήρια που υπέστη, υποστηρίζει ότι μέχρι η Βραζιλία να τιμωρήσει τους βασανιστές τού παρελθόντος, δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη ως προς την αποτροπή των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πιστεύει ότι η κυβέρνηση της Βραζιλίας πρέπει επίσης να προτάξει έναν σαφή αντίλογο στο αφήγημα του στρατού, κατά τα πρώτα χρόνια της δημοκρατίας. «Η επίσημη ιστορία», λέει, «υποστηρίζει ότι η δικτατορία στη Βραζιλία έγινε σε μια στιγμή κατά την οποία δεν υπήρχε εναλλακτική».

Τα περισσότερα δημόσια γυμνάσια πραγματεύονται την περίοδο μόνο εν τάχει. «Υπάρχει μια ολόκληρη γενιά που δεν ξέρει τι συνέβη στη διάρκεια αυτής της περιόδου ή γνωρίζει μόνο τη μισή ιστορία», λέει ο Κάρλος Πεστάνα, ο επικεφαλής προσωπικού του κυβερνήτη τού νοτιότερου κράτους της Βραζιλίας, Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, όπου έκανε πρεμιέρα το Βailei.

Οι αλλαγές των τελευταίων ετών δείχνουν ότι το κλίμα στρέφεται αργά-αργά εναντίον της σιωπής, αν και η αντίσταση εξακολουθεί να είναι έντονη. Το 2009, ο πρόεδρος Λουίς Ινάθιο Λούλα ντα Σίλβα (γνωστός και ως Λούλα) πρότεινε ένα νέο πρόγραμμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα που περιελάμβανε τη δημιουργία μιας επιτροπής έρευνας. Τρεις ημέρες αργότερα, ο υπουργός Άμυνας και τρεις κορυφαίοι στρατηγοί απείλησαν να παραιτηθούν. Σε έκτακτη συνεδρίαση, ο Λούλα συμφώνησε να αλλάξει τη διατύπωση της πρότασης για να τους πάρει με το μέρος του. Η διερεύνηση εγκλημάτων που πραγματοποιήθηκαν «στο πλαίσιο της πολιτικής καταστολής» έγιναν «στο πλαίσιο της πολιτικής σύγκρουσης». Ήταν ακόμα πολιτικά αδύνατο να ονομάσει καταστολή το θάνατο σχεδόν 500 ανθρώπων και τα βασανιστήρια 20.000 υπό το στρατιωτικό καθεστώς.

Αλλά η Ρούσεφ, η διάδοχος του Λούλα, υπέγραψε ένα νέο νόμο για την ελευθερία της πληροφορίας, το Νοέμβριο του 2011, και τελικά εγκαινίασε την επιτροπή έρευνας, το επόμενο έτος. Πολλά αμφισβητούν το τι μπορεί να επιτύχει μια επιτροπή έρευνας με διετή χρονικό ορίζοντα και χωρίς δικαστική εξουσία. Άλλοι ελπίζουν ότι θα οδηγήσει στην κατάργηση του νόμου του 1979 περί αμνηστίας ή ότι οι άνθρωποι που θα βρεθούν ένοχοι από την επιτροπή, θα δικαστούν από το Διαμερικανικό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το γεγονός ότι ένας εκλεγμένος ηγέτης μπορεί να φέρει εις πέρας τη δημιουργία μιας επιτροπής αλήθειας και να αντιμετωπίσει τις μαζικές διαδηλώσεις μέσω διαπραγμάτευσης με τους διαδηλωτές, σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στη Βραζιλία. Αλλά η ερώτηση της Δόνα Ελβίρας εκκρεμεί: Ποιος θα ακούσει; Ποιος θα πιεστεί να μιλήσει;

Καθώς οι Βραζιλιάνοι συνεχίζουν να κατεβαίνουν στους δρόμους και το αρχικό καστ του Βailei ετοιμάζεται να εντάξει μια νέα γενιά ηθοποιών για την 30η επέτειο της παράστασης τον Οκτώβριο, το ευρύτερο ζήτημα αποκτά κεντρικό ρόλο: Μια δημοκρατική Βραζιλία θα βρει άραγε τον τρόπο να διατηρήσει ζωντανή μια συζήτηση για τις αδικίες του παρόντος και τη βία του παρελθόντος; Μπορεί να κινδυνεύουν λιγότερες ζωές σε σχέση το 1983, αλλά το διακύβευμα παραμένει σοβαρό.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139548/emma-sokoloff-rubin/breaki...

Σύνδεσμοι:
[1] http://gothamschools.org/
[2] http://sustainingactivism.com/

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr