Η συνεχής καταδίωξη τής ISIS

Η γεωπολιτική συχνά θολώνει τα νερά ακόμη περισσότερο. Σε όλη την ιστορία, τα διωκτικά κράτη έτειναν να είναι μικρές ή μεσαίες δυνάμεις, αλλά συχνά βασίζονταν στην υποστήριξη πιο ισχυρών γειτόνων. Για παράδειγμα, όταν οι ουγγρικές δυνάμεις πέρασαν για λίγο στην Αυστρία καταδιώκοντας τους Ούγγρους αντικομμουνιστές επαναστάτες το 1956, είχαν την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, τα κράτη που καταδιώκουν ήταν περιφερειακές δυνάμεις πρόθυμες να μεγαλώσουν μέσω του στρατού, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες στην αυγή τού εικοστού αιώνα, όταν κυνήγησαν τον Πάντσο Βίλα στο Μεξικό. Μικρότερες χώρες, που συνορεύουν με ανερχόμενες δυνάμεις - ας πούμε, το Βιετνάμ (κοντά στην Κίνα) ή η Γεωργία (κοντά στην Ρωσία) - θα μπορούσαν να δράσουν επιθετικά ως απάντηση σε επιδρομές [στο έδαφός τους], τροφοδοτώντας περιφερειακή αστάθεια.

Για να είμαστε δίκαιοι, η διεθνής κοινότητα μπορεί να επικαλεστεί το δικαίωμα της συνεχούς καταδίωξης για μια μόνο αιτία. Το 1994, για παράδειγμα, ένα ομόφωνο ψήφισμα από το Συμβούλιο Ασφαλείας τού ΟΗΕ επέτρεψε στα πολεμικά αεροπλάνα τού ΝΑΤΟ να ξεκινήσουν επιδρομές στην Κροατία χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία το δόγμα. Το αεροδρόμιο τής Κροατίας είχε γίνει μια βάση από την οποία Σέρβοι αντάρτες πραγματοποιούσαν αεροπορικές επιθέσεις εναντίον των ζωνών ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στην κοντινή Βοσνία. Παρά το γεγονός ότι τα χτυπήματα τελικά δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την Σερβία, απέδειξαν την αποφασιστικότητα του ΝΑΤΟ να αντισταθεί στην επιθετικότητα της. Σε ένα άλλο παράδειγμα, η Μαλαισία κάλεσε μια ειδική αστυνομική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών να πραγματοποιήσει πλήγματα συνεχούς καταδίωξης εναντίον λαθρεμπόρων ναρκωτικών στο άνομο Χρυσό Τρίγωνο της Βιρμανίας.

Σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, οι χώρες μετριάζουν τις αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις των διασυνοριακών εισβολών, με την δημιουργία ζωνών ανάσχεσης στις οποίες η χρήση εξωτερικής βίας θα ήταν αποδεκτή. Στην δεκαετία τού 1980, το Ιράκ και η Τουρκία συμφώνησαν επίσημα σε ολίγων μιλίων ζώνες κοινής ασφάλειας στις οποίες μπορούσαν αμφότερες να πορεύονται. Το Μεξικό και οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρονται να συζήτησαν το δικαίωμα των αεροσκαφών των ΗΠΑ να καταδιώκουν Μεξικανούς λαθρέμπορους ναρκωτικών μέχρι 100 μίλια μέσα στο Μεξικό, αλλά όχι περισσότερα. Ωστόσο, οι προσπάθειες αυτές είναι μάλλον εξαιρέσεις παρά ο κανόνας, και η συνεχής καταδίωξη συνεπάγεται συχνά επιδρομές βαθιά μέσα στο έδαφος ενός γείτονα.

ΟΛΙΣΘΗΡΟ ΕΔΑΦΟΣ

Η πολυτάραχη ιστορία τής χρήσης τού όρου παρέχει μια σειρά από επιπτώσεις - πολιτικές, νομικές και κανονιστικές - για την μάχη των ΗΠΑ κατά της ISIS. Η έλλειψη ξεκάθαρων ορίων τού δόγματος και η έλλειψη νομικού πλαισίου στο οποίο να στηρίζεται πρόκειται να δημιουργήσει μια μάλλον ασαφή εντολή πολέμου, πιθανώς ανοίγοντας την πόρτα για να καταδιώκονται μαχητές πέρα από το Ιράκ και την Συρία. Αυτό θα μπορούσε με την σειρά του να δημιουργήσει προηγούμενο για παραβιάσεις των συνόρων σε άλλα κράτη σε άλλα μέρη τού κόσμου. Συνολικά, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους η Ουάσιγκτον θα πρέπει να εφαρμόσει ένα πιο αυστηρό διεθνές δίκαιο όσον αφορά την καταπολέμηση του εξτρεμισμού.

Πρώτον, η συζήτηση σχετικά με την επίκληση του δικαιώματος στην συνεχή καταδίωξη πάρα πολύ συχνά πέφτει θύμα άσχετων συμφερόντων. Ένα παράδειγμα είναι η Τουρκία, μια χώρα τής οποίας ο ρόλος στην εκστρατεία εναντίον τής ISIS είναι καθοριστικός. Η Τουρκία θα μπορούσε κάλλιστα να ξεπερνά όλον τον υπόλοιπο κόσμο για το πόσο συχνά εφάρμοσε το δόγμα τής συνεχούς καταδίωξης στο πρόσφατο παρελθόν, χρησιμοποιώντας το για να δικαιολογήσει επανειλημμένες επιδρομές στο έδαφος του Ιράκ με στόχο Κούρδους αυτονομιστές. Ωστόσο, όταν η Ουάσιγκτον ζήτησε πιο ισχυρή τουρκική στρατιωτική υποστήριξη για την καταπολέμηση των ισλαμιστών, η Άγκυρα αρνήθηκε να συνεργαστεί. Δύο κύριοι φόβοι της – οι κουρδικές αποσχιστικές τάσεις και από μια ανάκαμψη του καθεστώτος Assad – επισκίασαν όλα τα άλλα ζητήματα ασφαλείας της.

Δεύτερον, τα ωστικά κύματα από παρελθούσες στρατιωτικές επεμβάσεις - ή από τις αποτυχίες να υπάρξει παρέμβαση - μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική στρέβλωση των υπολογισμών. Κατά την διάρκεια της κορύφωσης του πολέμου στο Ιράκ, αρκετοί παρατηρητές έκαναν έκκληση για διασυνοριακές επιθέσεις στην Συρία με στόχο την καταπολέμηση του ισλαμικού εξτρεμισμού. Πίσω στο 2007, για παράδειγμα, ο ειδικός επί της εθνικής ασφάλειας, Max Boot, κατέκρινε [5] την κυβέρνηση Μπους επειδή δεν επέτρεψε στις ειδικές δυνάμεις να χτυπήσουν καταφύγια τρομοκρατών στην Συρία, «ακόμη και αν το διεθνές δίκαιο αναγνωρίζει το δικαίωμα της συνεχούς καταδίωξης και καθιστά τα κράτη υπεύθυνα να αφήσουν το έδαφός τους να χρησιμοποιηθεί ως θέατρο επιθέσεων σε γειτονικές χώρες». Τα πλήγματα εναντίον ισλαμιστών μαχητών σε αυτό το πρώιμο στάδιο, θα μπορούσαν να περιορίσουν την ανάπτυξη της αλ Κάιντα στο Ιράκ (ο πρόδρομος της ISIS που επωφελήθηκε από μια σταθερή διασυνοριακή ροή στρατολογημένων), αλλά δεν επιδιώχθηκαν επειδή η Ουάσιγκτον φοβήθηκε την διάχυση του αντιδημοφιλούς πολέμου πέρα από τα σύνορα του Ιράκ. Σήμερα, η Ουάσιγκτον μπορεί να είναι διστακτική στο να αναλάβει παρόμοια –αν και στρατηγικά λογική- δράση φοβούμενη μην εμπλακεί σε άλλη μια περιφερειακή σύγκρουση.