Η επιστροφή τού Σαρκοζί | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επιστροφή τού Σαρκοζί

Το UMP και το μέλλον τής Γαλλικής Δημοκρατίας
Περίληψη: 

Ο Νικολά Σαρκοζί έχει μόλις εκλεγεί επικεφαλής τού UMP, του κόμματος του οποίου ήταν ηγέτης πριν γίνει πρόεδρος.

Ο ARTHUR GOLDHAMMER είναι Αμερικανός ακαδημαϊκός και μεταφραστής στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Harvard.

Ο Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος υπηρέτησε ως πρόεδρος της Γαλλίας από το 2007 ως το 2012 προτού ηττηθεί στην μάχη για την επανεκλογή του από τον François Hollande, τον σημερινό πρόεδρο, έχει μόλις εκλεγεί [1] ως επικεφαλής τής Ένωσης για ένα Λαϊκό Κίνημα (Union for a Popular Movement, UMP), του κόμματος του οποίου ήταν ηγέτης πριν γίνει πρόεδρος. Ο Σαρκοζί ελπίζει ότι η νίκη θα του δώσει δυναμική στην μάχη για να γίνει ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας το 2017. Ελπίζει επίσης ότι θα τον βοηθήσει να μείνει έξω από την φυλακή. Για να καταλάβουμε το πώς οι πολιτικές φιλοδοξίες και οι ποινικές έρευνες έχουν γίνει τόσο στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους και το πώς οι ωδίνες τού UMP θα επηρεάσουν την θέση τής Γαλλίας στην Ευρώπη και στον κόσμο, κάποιος πρέπει να κοιτάξει πίσω στην τύχη τού Σαρκοζί από τότε που εγκατέλειψε την προεδρία, τον Μάιο του 2012.

Λίγο μετά την ήττα τού Σαρκοζί το 2012, είπε σε έναν συνεργάτη του [2], ότι «δεν θα επιστρέψω ποτέ μέσω του UMP. Δεν είναι πλέον στο επίπεδο μου». Έχοντας πρόσφατα συναναστραφεί με αρχηγούς κρατών, το βρήκε δύσκολο να φανταστεί τον εαυτό να φλερτάρει τις ψήφους των τοπικών κομματικών συνδέσμων σε νυσταλέες επαρχιακές πόλεις. Αντίθετα, έβλεπε τον εαυτό του ως έναν σεβαστό πολιτικό τιμημένο για τις λαμπρές επιδόσεις του στην παγκόσμια σκηνή -μια εικόνα που πολλοί στην Γαλλία βρίσκουν δύσκολο να συμβιβάσουν με τον εριστικό πολιτικό μαχητή που έβλεπαν καθημερινά στις οθόνες των τηλεοράσεών τους. Και σύντομα, αναφορές που διέρρευσαν σχετικά με έρευνες για πιθανή εμπλοκή του σε παρατυπίες για την χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας του και για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης απέδειξαν ότι η ευρεία άποψη ήταν η πιο σωστή.

Στην πραγματικότητα, η θέση τής ηγεσίας τού UMP είναι ανοικτή μόνο επειδή ο προηγούμενος κάτοχός της, Ζαν-Φρανσουά Κοπέ, ανατράπηκε όταν αποκαλύφθηκε ότι το κόμμα είχε βοηθήσει την πολιτική μηχανή τού Σαρκοζί να καταστρατηγήσει τους κανόνες που διέπουν τις δαπάνες τής προεκλογικής εκστρατείας το 2012. Η έξυπνα ονομασμένη εταιρεία συμβούλων Bygmalion, η οποία οργάνωσε τις συγκεντρώσεις τού υποψηφίου, εξέδωσε πλαστά τιμολόγια για υπηρεσίες που φαινομενικά δεν σχετίζονται με την εκστρατεία, την πληρωμή των οποίων ενέκρινε δεόντως ο ταμίας κόμματος. Με αυτόν τον τρόπο ο Σαρκοζί έμεινε κάτω από το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τις προεκλογικές δαπάνες. Τόσο ο Κοπέ όσο και ο Σαρκοζί αρνούνται οποιαδήποτε γνώση αυτού του σχήματος, και ο Σαρκοζί αρνείται ότι είχε καν ακούσει ποτέ του για την Bygmalion πριν ξεσπάσουν οι καταγγελίες, αλλά ο βοηθός διευθυντής τής εκστρατείας, Jérôme Lavrilleux, εκδιώχθηκε από το UMP αφότου παραδέχθηκε τον ρόλο του [3] στην επιχείρηση αυτή.

Μετά την εκδίωξη του Κοπέ, το UMP προσωρινά έθεσε τον εαυτό του υπό μια τριανδρία πρώην πρωθυπουργών: Του Αλέν Ζυπέ, του Φρανσουά Φιγιόν και του Ζαν-Πιέρ Ραφαρέν. Ο Σαρκοζί δικαίως τους εξέλαβε ως απειλή για τα σχέδια επιστροφής του˙ Αμφότεροι οι Ζυπέ και Φιγιόν προτίθενται να θέσουν υποψηφιότητα για την προεδρία. Το καταστατικό τού UMP ορίζει ότι ο κομματικός υποψήφιος του 2017 θα επιλεγεί μέσω προκριματικών, αλλά οι κανόνες που διέπουν την εκλογή παραμένουν αδιευκρίνιστοι, και ο Σαρκοζί δεν ήθελε να αναλάβουν την σύνταξή τους οι πιθανοί αντίπαλοί του. Έτσι, του έγινε σαφές ότι ο μόνος δρόμος προς την προεδρία ήταν να ανακτήσει τον έλεγχο του κόμματος.

Η επιστροφή τού Σαρκοζί δεν ήταν η θριαμβευτική επιστροφή που ήλπιζε. Τελικά, κέρδισε την αγώνα για την ηγεσία με μόνο το 62% των ψήφων, σε σύγκριση με το 85%, όταν εξελέγη επικεφαλής τού κόμματος το 2004. Η επίδοσή του κρατήθηκε χαμηλά εξαιτίας τής εκπληκτικά καλής παρουσίας τού Bruno Le Maire, ενός βουλευτή από το Eure που υπηρέτησε ως υπουργός Γεωργίας υπό τον Σαρκοζί. Ο Λε Μέρ, ο οποίος στην ηλικία των 45 αντιπροσωπεύει μια νέα γενιά ηγετών τού UMP, αγωνίστηκε ενεργά για την θέση. Ο Σαρκοζί απάντησε παρουσιάζοντας τον εαυτό του [4] ως τον παλιό πολεμιστή, κουρασμένο από την πολιτική, ο οποίος, ωστόσο, δεν μπορούσε να αντέξει να βλέπει την χώρα του να ταπεινώνεται από τον βαθιά μη δημοφιλή Ολάντ και ο οποίος, ως εκ τούτου, θυσιάζει την προσωπική άνεσή του για τις δυσκολίες τής εξουσίας. Αλλά η εκπληκτικά ζωηρή αντιπολίτευση του Λε Μέρ ανάγκασε τον Σαρκοζί να επανέλθει στον γνώριμο ρόλο τού πολιτικού μαχητή.

Τώρα, με τον Λε Μέρ να έχει ηττηθεί, ο Σαρκοζί έχει μια νέα απειλή να αντιμετωπίσει. Ο Ζυπέ, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός υπό τον Ζακ Σιράκ και ως υπουργός Εξωτερικών υπό τον Σαρκοζί, είναι ένας από τους πιο έμπειρους πολιτικούς τής Γαλλίας. Οι από μακρού χρόνου προεδρικές φιλοδοξίες του υπέστησαν, όμως, δύο μεγάλες αποτυχίες. Το 1995, πρότεινε μια σημαντική αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος της Γαλλίας, προκαλώντας μια γενική απεργία που παρέλυσε την χώρα για έναν μήνα και τελικά ανάγκασε τον Σιράκ να «συγκατοικήσει» για πέντε χρόνια με την σοσιαλιστική κυβέρνηση του Λιονέλ Ζοσπέν. Αργότερα, καταδικάστηκε και ο ίδιος για την συμμετοχή του σε ένα σύστημα που διοχέτευε χρήματα από εικονικές θέσεις εργασίας στα βιβλία τής πόλης τού Παρισιού, στα ταμεία τού UMP τού Σιράκ. Καταδικάστηκε σε 14 μήνες φυλάκιση με αναστολή και αποκλείστηκε από τα πολιτικά αξιώματα για έναν χρόνο. Μετά από μια περίοδο εξορίας που πέρασε διδάσκοντας στον Καναδά, ο Ζυπέ ξεκίνησε εκ νέου την πολιτική του σταδιοδρομία και εξελέγη δήμαρχος του Μπορντό το 2006. Ο στόχος του τώρα είναι να γίνει ο υποψήφιος του UMP τής «δημοκρατικής δεξιάς» -δηλαδή, των ψηφοφόρων της δεξιάς που δεν έχουν υποκύψει στο δέλεαρ του Εθνικού Μετώπου τής Marine Le Pen.