Η Δύση πρέπει να οπλίσει την Ουκρανία

Πώς θα πρέπει η Δύση να ερμηνεύσει τις σχέσεις της με την Ρωσία και την θέση της Ουκρανίας επ’ αυτού; Κατά την διάρκεια των τελευταίων 24 χρόνων, η Ρωσία έχει σταδιακά μεταβεί από το να είναι αδύναμη και φιλική υπό τον πρόεδρο Μπόρις Γιέλτσιν (η Ουκρανία έχει μικρή στρατηγική σημασία), σε αδύναμη και εχθρική κατά τα πρώτα χρόνια της εξουσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν (η Ουκρανία εξακολουθεί να έχει μικρή σημασία), σε ισχυρή και εχθρική μετά την πορτοκαλί επανάσταση της Ουκρανίας του 2004 και τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Γεωργίας το 2008 (η Ουκρανία αρχίζει να μετράει στρατηγικά). Το 2014, με την προσάρτηση της Κριμαίας από την Μόσχα και τις εντάσεις στην περιοχή Donbas της Ουκρανίας, η Ρωσία μετέβη από μια απλή εχθρότητα προς την Δύση σε μια ολοκληρωτική επίθεση εναντίον της ίδιας και των αξιών, των θεσμών και των συμφερόντων της (η Ουκρανία μετατρέπεται σε στρατηγικό στοιχείο). Η μεταπήδηση του Πούτιν στην εχθρότητα δεν αποτέλεσε προϊόν κάποιας υποτιθέμενης επιθυμίας από την πλευρά της Δύσης να αποσπάσει το Κίεβο από την Ρωσία και να ενσωματώσει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ -εξάλλου, μόνο μια μικρή μειοψηφία των Ουκρανών ήθελε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ πριν από το 2014- αλλά, μάλλον, της εδραίωση ενός καθεστώτος φασιστικού τύπου από τον Πούτιν στα μέσα της δεκαετίας του 2000 που έκανε την αυτοκρατορική αναβίωση και την αποκατάσταση της θέσης της Ρωσίας το επίκεντρο της στρατηγικής του για νομιμοποίηση.

Ως εκ τούτου, ο Πούτιν θεωρεί πως η Ρωσία βρίσκεται σε μια πολιτισμική σύγκρουση με την Δύση. Κατά την άποψή του, η Ρωσία αντιπροσωπεύει τον αυταρχισμό, τον συντηρητισμό, και την ηθική ζωτικότητα, ενώ η Δύση αποτελεί εκπρόσωπο της χαοτικής δημοκρατίας, του ανεξέλεγκτου φιλελευθερισμού, και της ηθικής παρακμής. Η επιθετικότητα του Πούτιν απέναντι στην Ουκρανία αμφισβητεί το αρχιτεκτόνημα της μεταπολεμικής ασφάλειας στο σύνολό του, καθώς και την σημασία των θεσμών του -το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΟΑΣΕ, και, τελικά, ακόμη και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Τέλος, ο Πούτιν φαίνεται αποφασισμένος να αποδυναμώσει την Δύση οικονομικά, να την διχάσει πολιτικά, και να καθιερώσει την Ρωσία ως ηγεμονική δύναμη στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Οι ενέργειες του Πούτιν, έτσι, απειλούν την ασφάλεια, την σταθερότητα, την ευημερία και την δημοκρατία της Δύσης. Ο πόλεμος στην Ευρώπη έχει γίνει τόσο πιθανός όσο και πραγματικός, και η πολεμικές τάσεις του Πούτιν περιμετρικά της Ευρώπης υποδεικνύουν ότι μπορεί να ενδιαφέρεται να επεκτείνει την επιθετικότητά του πέρα από την Ουκρανία. Εκτός από την αποσταθεροποίηση της Ευρώπης, ο Πούτιν επίσης κατεβάζει το βιοτικό επίπεδο της περιοχής, αναγκάζοντας την ήπειρο να ανεχθεί μεγαλύτερες δαπάνες για άμυνα σε μια εποχή οικονομικής ύφεσης. Τέλος, προωθώντας τον επιθετικό του αυταρχισμό και δημιουργώντας υποστηρικτές του στην Ευρώπη, υπονομεύει την ευρωπαϊκή δημοκρατία και τις ευρωπαϊκές αξίες.

Ο πόλεμος του Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας είναι έτσι ένας πόλεμος εναντίον της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, η Ρωσία έχει γίνει μια στρατηγική απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και πλέον, αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μετατροπή της γεωπολιτικής θέσης της Ουκρανίας ανάμεσα στην Ρωσία και την Δύση σε ένα κρίσιμο συστατικό της άμυνας της Δύσης κατά της Ρωσίας του Πούτιν. Θα είναι επίσης ένα στρατηγικό στοιχείο σε περίπτωση που το διεφθαρμένο, αποστεωμένο, αυταρχικό κράτος του Πούτιν καταρρεύσει. Σ’ αυτήν την περίπτωση, μια ισχυρή Ουκρανία θα σταθεί ως υπερασπιστής της Δύσης, όχι ενάντια στην ρωσική επιθετικότητα, αλλά εναντίον της ρωσικής αστάθειας.

ΕΝΟΠΛΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ

Η πρωτόγνωρη στρατηγική σημασία της Ουκρανίας για την Δύση έχει πολλές επιπτώσεις για την δυτική πολιτική προς την Ουκρανία. Η Ουκρανία θα μπορέσει να υπερασπιστεί την Δύση εναντίον της Ρωσίας μόνο αν η ίδια μπορέσει να αμυνθεί κατά της Ρωσίας αυτή την στιγμή κι αν αποκτήσει την οικονομική και πολιτική ικανότητα να δημιουργήσει ένα πολιτικό σύστημα που μπορεί να αμυνθεί ενάντια στην αστάθεια μακροπρόθεσμα. Με άλλα λόγια, η Ουκρανία θα πρέπει να έχει έναν στρατό αρκετά ισχυρό για να αποτρέψει περαιτέρω ρωσικές επιθέσεις και μια οικονομία αρκετά ισχυρή ώστε να διατηρήσει έναν ισχυρό στρατό. Όπως είπε η πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, στην ακρόαση στην Γερουσία την 29 Ιανουαρίου, «Η υποστήριξή μας στην Ουκρανία πρέπει να ενισχύσει τις δυνατότητες ασφαλείας της και να στηρίξει τις φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις της νέας κυβέρνησης, επειδή η Ουκρανία θα πρέπει να αποκαταστήσει την ασφάλεια και να εφαρμόσει δραματικές οικονομικές αλλαγές προκειμένου να αναδυθεί από την τρέχουσα κρίση».

Η παροχή στην Ουκρανία τόσο στρατιωτικής όσο και οικονομικής βοήθειας ως μέρος μιας ευρύτερης Δυτικής αμυντικής στρατηγικής εναντίον της εχθρικής Ρωσίας βασίζεται σε δύο υποθέσεις. Πρώτον, ότι είναι προς το συμφέρον της Δύσης και της Ουκρανίας να είναι η Ρωσία ισχυρή και φιλική, καθώς μόνο έτσι η Ρωσία μπορεί να αποτελέσει έναν αξιόπιστο εταίρο στην διατήρηση μιας σταθερής και δίκαιης διεθνούς τάξης. Και, δεύτερον, ότι ο Πούτιν ενδιαφέρεται για τα συμφέροντα της Ρωσίας -την ασφάλεια, την σταθερότητα και την ευημερία, αν όχι την δημοκρατία- και ανταποκρίνεται ορθολογικά σε θετικά και αρνητικά κίνητρα. Αν ο Πούτιν είναι αποφασισμένος να συνεχίσει την κλιμάκωση του πολέμου (όπως κάνει, ασταμάτητα, από την ενσωμάτωση της Κριμαίας και μετά), να καταστρέψει την Ουκρανία, και να κινηθεί εναντίον της Ευρώπης ανεξάρτητα από το κόστος, η αντιμετώπιση της Ουκρανίας ως στρατηγικό στοιχείο της Δύσης δε θα έχει καμία επίπτωση στις προθέσεις του, αλλά θα μπορούσε αντικειμενικά να εμποδίσει την εκτέλεσή τους. Εναλλακτικά, αν ο Πούτιν είναι ένας λογικός Ρώσος πατριώτης, τότε μια ισχυρότερη Ουκρανία- καθώς μια ισχυρή και φιλική Ουκρανία εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ρωσίας- θα τον οδηγήσει στην αποκλιμάκωση και στην επιδίωξη εξεύρεσης λύσης στον πόλεμο. Δεν έχουμε κανέναν τρόπο να γνωρίζουμε ποιο πρόσωπο του Πούτιν είναι το αληθινό, αλλά μια ισχυρότερη Ουκρανία έχει τις ίδιες στρατηγικές επιπτώσεις και στα δύο σενάρια.