Αρνητές αλλά και περήφανοι γενοκτόνοι

Κατά γενική παραδοχή, το κορυφαίο γεγονός της τουρκικής προπαγάνδας περί άρνησης
της γενοκτονίας έλαβε χώρα στις 19 Μαΐου του 1985, όταν 69 πανεπιστημιακοί, ιστορικοί, ερευνητές, κ.α. μεταξύ των οποίων αρκετοί επώνυμοι, υπέγραψαν καταχώρηση στις εφημερίδες Τhe New York Times και Τhe Washington Post με την οποία αμφισβητούσαν το γεγονός της αρμενικής γενοκτονίας και καλούσαν το αμερικανικό Κογκρέσο να μην υιοθετήσει «Ψήφισμα Μνήμης» για τα θύματα των γενοκτονικών σφαγών. Η καταχώρηση πληρώθηκε από την οργάνωση- ομπρέλα Assembly of Turkish American Associations. Μετέπειτα έρευνα από, αμερικανο-αρμενικές οργανώσεις τεκμηρίωσε πως οι πλείστοι από τους 69 υπήρξαν αποδέκτες χορηγιών από το ίδρυμα Institute of Turkish Studies, ή είχαν «αλισβερίσι» εξαρτήσεων με την Τουρκική πρεσβεία στην αμερικανική πρωτεύουσα και την Τουρκία. Το ´ίδρυμα λάμβανε όλη την χρηματοδότησή του από την Τουρκική κυβέρνηση και είχε ως έδρα του την πρεσβεία της Άγκυρας στην αμερικανική πρωτεύουσα.

Η πληρωμένη καταχώρηση χαιρετίστηκε στην Άγκυρα ως κορυφαία επιτυχία και τα εύσημα δόθηκαν στον Τούρκο πρέσβη στην Ουάσινγκτον, Sukru Elekdag, που όντως ως επαγγελματίας τα άξιζε, διότι υπήρξε ο οργανωτής και συντονιστής του όλου εγχειρήματος. Ωστόσο, 15 χρόνια αργότερα ο Elekdag , αρθρογράφος πλέον και αργότερα βουλευτής του κεμαλικού κόμματος, θα παραπονιέται δημόσια («How can the genocide ballon be burst?», Turkish Daily News, October 2, 2000) πως η μάχη ουσιαστικά χάθηκε και πως από τους 69 που υπέγραψαν τότε, μόνο ένας, ο γνωστός φιλότουρκος Justin McCarthy, θα ξανα-υπόγραφε την καταχώρηση!

Είχε δίκιο ο Sukru Elekdag. Τεκμήρια από επίσημες αρχειακές πηγές πολλών κρατών όπως π.χ. ΗΠΑ, Μεγάλης Βρετανίας Γερμανίας, Αυστρίας, Γαλλίας, Σοβιετικής Ένωσης κ.α., επιβεβαιώνουν τα γενοκτονικά κίνητρα των Νεοτούρκων σφαγέων. Τα κίνητρά τους για τις σφαγές ήταν κοινός τόπος στις Δυτικές καγκελαρίες και οι σφαγές είχαν χαρακτηριστεί, από τότε, ως «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» (crimes against humanity) από τις δυνάμεις της Αντάντ, για τα οποία οι δράστες έπρεπε να λογοδοτήσουν. Πληθώρα μαρτυριών, επίσημα καταχωρημένων, φέρουν τον αρχιτέκτονα των σφαγών, τον Ταλαάτ Πασά, να περηφανεύεται στα διπλωματικά σαλόνια της Πόλης για την υπό εξέλιξη «εξολόθρευση» των Αρμενίων, ενώ ο έτερος της τριανδρίας των Νεοτούρκων, ο Ενβέρ Πασάς, χαρακτήριζε τους χριστιανούς ως «μικρόβιο της πανώλης» που έπρεπε να εξολοθρευτεί! Όλα αυτά «ξεχάστηκαν» για λόγους σκοπιμότητας κυρίως λόγω του Ψυχρού Πολέμου αλλά όχι μόνο.

Πέραν, όμως, του ξένου αρχειακού υλικού, πολυετής, επίπονη, πρωτογενής αλλά και ριψοκίνδυνη έρευνα στα οθωμανικά αρχεία, κυρίως από τον πιονέρο Τούρκο ιστορικό Τaner Akcam, αποδεικνύουν την προμελετημένη βούληση των Νεοτούρκων να εξαλείψουν τους Αρμένιους όπως και τους άλλους χριστιανικούς πληθυσμούς της Μικράς Ασίας. Ο Akcam, που καταδιώχθηκε ανηλεώς από το τουρκικό κράτος και σήμερα διδάσκει στις ΗΠΑ, υπήρξε ο πρώτος Τούρκος ιστορικός που χρησιμοποίησε την λέξη «γενοκτονία» (soykirim) για να περιγράψει αυτό που συνέβη το 1915. Θα ακολουθήσουν και άλλοι, με πιο γνωστό τον Τούρκο νομπελίστα Ορχάν Παμούκ που αναγκάσθηκε και αυτός να ξενιτευτεί για την ασφάλειά του.

Οι οργανωμένες σφαγές των χριστιανικών πληθυσμών στην οθωμανική επικράτεια είχαν αρχίσει πολύ πριν τους Νεότουρκους, από τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ, κατά των Βουλγάρων και αργότερα, το 1894-95, εναντίον της ηγεσίας των Αρμενίων στην Πόλη. Η γραμμή άμυνας του σουλτάνου ήταν η επίθεση: Για τις σφαγές δεν έφταιγαν οι θύτες αλλά τα θύματα. Την γραμμή αυτή υιοθέτησαν οι Νεότουρκοι και οι διάδοχοί τους, οι Κεμαλιστές. Οι τελευταίοι κατάφεραν για μεγάλο χρονικό διάστημα να επιβάλουν την λήθη αλλά και να εξαφανίσουν και τα φυσικά τεκμήρια του εγκλήματος, αλλοιώνοντας την ανθρωπογεωγραφία της Μικράς Ασίας.

Η πιο αξιομνημόνευτη τοποθέτηση του Τζώρτζ Όργουελ στην ανατριχιαστική νουβέλα του για τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, με τίτλο «1984», είναι η προειδοποίησή του πως αυτός που ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το παρόν και το μέλλον. Το παρελθόν ελέγχεται με την λήθη ή την παραχάραξη της μνήμης. Αυτό προσπάθησαν να πράξουν οι Τούρκοι τα τελευταία εκατόν χρόνια, αλλά απέτυχαν.

Όπως ακριβώς συμβαίνει και με την Κόζα Νόστρα, δεν είναι αρκετή η δολοφονία και η εξαφάνιση του πτώματος. Πρέπει ταυτόχρονα να εξαφανισθεί και η μνήμη. Γι'αυτό και στις μαφιόζικες εκτελέσεις της σικελιανής μαφίας, όπως μάθαμε από τον συγγραφέα Mario Puzo στον «Νονό», έπρεπε να φονευθούν και τα παιδιά του δολοφονημένου αλλιώς, ως συνεχιστές της μνήμης του, θα αναζητούσαν εκδίκηση και δικαίωση με τον χρόνο, όπως και έπραξαν. Οι Αρμένιοι επιβίωσαν και μαζί τους και η μνήμη τους.

Όταν πριν από εβδομάδες ο Τούρκος πρόξενος στην Ελλάδα ζήτησε από την δήμαρχο της Καβάλας να αφαιρέσει από την είσοδο και το δημαρχείο της πόλης το συμβολικό σύνθημα ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ, της κυπριακής τραγωδίας διότι «δεν ωφελούσε», τάχα, την ελληνο-τουρκική φιλία και εκείνη του αρνήθηκε, ο Τούρκος διπλωμάτης λειτουργούσε ως συνεχιστής του σουλτάνου Χαμίτ, των Νεοτούρκων, των Κεμαλιστών και σήμερα των Ισλαμιστών του Ερντογάν, που επαξίως εκπροσωπεί.

Η ιστορία δεν πρέπει να γίνεται βραχνάς και να εγκλωβίζει σε αδιέξοδα τους λαούς. Και είναι φορές που επιβάλλεται οι λαοί να «δραπετεύουν» από αυτήν και
να συμφιλιώνονται για χάρη της ειρήνης. Όμως η «απόδραση» δεν πρέπει να γίνεται
διά της λήθης και της παραχάραξης, ή ακόμη χειρότερα, διά της επιβολής των σκοπιμοτήτων των ισχυρών και των απολογητών τους, ξένων και ντόπιων. Αυτό μας διδάσκει η γενοκτονία των Αρμενίων και, 100 χρόνια μετά, η πεισματικά ηρωική ιστορία των απογόνων αυτών που επέζησαν και που στις 24 Απριλίου θα τιμήσουν την μνήμη τους και μαζί τους και την μνήμη όλων των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας (Ελλήνων, Ασσυρίων, Νεστοριανών κ.α.) που, ας σημειωθεί, στις αρχές του 20ού αιώνα ξεπερνούσαν τα 30% του συνολικού της πληθυσμού.