Η Μέση Ανατολή μετά την Βιέννη

Μια επιστροφή στην στρατιωτική κλιμάκωση με το Ιράν είναι επίσης πιο πιθανό να συμβεί στην Μέση Ανατολή αν δεν υπάρξει συμφωνία. Τα επιχειρήματα των Ιρανών σκληροπυρηνικών ότι η Δύση ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε πραγματικά για μια συμφωνία με το Ιράν θα φαίνονται δικαιωμένα, υπονομεύοντας την δύναμη και την επιρροή των περισσότερο ρεαλιστικών ιρανικών ομάδων που συνδέθηκαν με την αποτυχία των διαπραγματεύσεων. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επέκταση του ήδη αποσταθεροποιητικού περιφερειακού ακτιβισμού του Ιράν, ιδιαίτερα στο Ιράκ, την Συρία, και στην σχέση του με την Χεζμπολάχ. Το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ δεν ενδιαφέρονται αυτή την στιγμή για άλλη μια σύγκρουση, αλλά σε κάποιο σημείο στο μέλλον η Χεζμπολάχ μπορεί να αντιληφθεί τις επιθέσεις κατά του Ισραήλ ως έναν χρήσιμο περισπασμό από τις απώλειές της στην Συρία. Η στρατιωτική κλιμάκωση μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ με πυραύλους που έχει παράσχει το Ιράν, θα μπορούσε να συμβεί γρήγορα. Οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ σε σουνιτικές αντάρτικες ομάδες που μάχονται το καθεστώς του Άσαντ κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, θα μπορούσαν επίσης να πλήξουν κατά λάθος έναν ισραηλινό στόχο, οδηγώντας το Ισραήλ σε αντίποινα. Το Ισραήλ θα είναι πιο ανήσυχο για την διατήρηση της αποτρεπτικής του στάσης σε περιφερειακό επίπεδο εάν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι ανεξέλεγκτο, οδηγώντας σε σκληρά αντίποινα εναντίον οποιουδήποτε χτυπήματος πυραύλου, κάτι που θα μπορούσε επίσης να κλιμακωθεί γρήγορα σε μια ευρύτερη σύγκρουση.

Τηλεοπτικές κάμερες έξω από το Palais Coburg, τον τόπο των πυρηνικών συνομιλιών στην Βιέννη, στις 5 Ιουλίου 2015. LEONHARD FOEGER / REUTERS
------------------------

Και φυσικά, οι Ισραηλινοί ηγέτες είναι πιθανό να επιστρέψουν στις ανοιχτές απειλές για στρατιωτικές επιλογές κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν εφόσον το Ιράν συνεχίσει το πρόγραμμα εμπλουτισμού σε επίπεδα που θα το φέρνουν πιο κοντά σε μια πολεμική ικανότητα που ξεπερνά τις ισραηλινές κόκκινες γραμμές. Πιέσεις στις γειτονικές χώρες για να μελετήσουν δικά τους πυρηνικά προγράμματα πιθανώς επίσης θα αυξηθούν, έστω και αν οι ανησυχίες σχετικά με τις προθέσεις και την ικανότητα των γειτονικών χωρών όπως η Σαουδική Αραβία να επιδιώξουν ικανότητα πυρηνικών όπλων είναι σε μεγάλο βαθμό παραφουσκωμένες.

Τέλος, υπάρχει και το κόστος ευκαιρίας του αποτελέσματος που θα προκύψει αν δεν υπάρξει συμφωνία. Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν μια συμφωνία θα μετριάσει την περιφερειακή συμπεριφορά του Ιράν ή θα βελτιώσει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν και την συνεργασία τους σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η καταπολέμηση της σουνιτικών εξτρεμιστικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Υπάρχουν πιθανώς περισσότεροι περιορισμοί σε τέτοιες ριζικές μεταρρυθμίσεις των αμερικανο-ιρανικών σχέσεων από όσους μπορούν να δουν κάποιοι υποστηρικτές της συμφωνίας. Οι περιφερειακοί γείτονες έχουν βάσιμους λόγους να ανησυχούν ότι θα συνεχιστούν οι διασυνδέσεις του Ιράν με αποσταθεροποιητικές ομάδες σε όλη την περιοχή.

Αλλά αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η απουσία μιας συμφωνίας θα αποκλείσει τις πιθανότητες για μια έστω περιορισμένη συνεργασία και την πιθανότητα για μετριοπαθέστερη συμπεριφορά του Ιράν στην πάροδο του χρόνου. Όπως σημείωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, σε μια συζήτηση για την αναθεώρηση της πολιτικής της κυβέρνησής του για την Κούβα, οι τρέχουσες πολιτικές της πίεσης και της απομόνωσης δεν έχουν λειτουργήσει, οπότε η λογική υπαγορεύει μια νέα προσέγγιση. Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για την πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι του Ιράν: Οι πολιτικές της απομόνωσης και της τιμωρίας του Ιράν –που διήρκεσαν επί κυβερνήσεων Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατών - δεν έχουν παράξει μια πιο μετριοπαθή ιρανική συμπεριφορά εγχωρίως, στην περιοχή, ή σε όλη την υδρόγειο. Θα μπορούσε να είναι η ώρα να δοκιμαστεί αν η δέσμευση για ένα πυρηνικά περιορισμένο Ιράν μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα.

Η Μέση Ανατολή σήμερα βρίσκεται σε σοβαρή αναταραχή. Κανείς δεν πρέπει να έχει την ψευδαίσθηση ότι ακόμη και μια ισχυρή συμφωνία μη διάδοσης [πυρηνικών] που θα κλείνει όλες τις πιθανές διεξόδους προς την ιρανική βόμβα θα αλλάξει μαγικά αυτή την ασταθή περιοχή. Αλλά σε τελική ανάλυση, η Μέση Ανατολή θα ήταν καλύτερα με μια καλή πυρηνική συμφωνία από όσο χωρίς.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2015-07-07/middle-east-afte...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνσηwww.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.grκαι στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition