Το ISIS δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση

Η αντιτρομοκρατία δεν ήταν το μόνο στοιχείο της πρακτικής της εθνικής ασφάλειας που η Ουάσιγκτον ξανα-ανακάλυψε και ανανέωσε μετά την 11η Σεπτεμβρίου˙ η αντεξέγερση επίσης απόλαυσε μια αναγέννηση. Καθώς το χάος ξέσπασε στο Ιράκ ως συνέπεια της αμερικανικής εισβολής και κατοχής του 2003, ο στρατός των ΗΠΑ απρόθυμα άρχισε να σκέπτεται την αντεξέγερση, ένα θέμα που είχε πέσει σε δυσμένεια στο οικοδόμημα της εθνικής ασφάλειας μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η πιο επιτυχημένη εφαρμογή του αμερικανικού δόγματος αντεξέγερσης ήταν η «ώθηση» το 2007 στο Ιράκ, η οποία εποπτεύθηκε από τον στρατηγό Ντέιβιντ Πετρέους. Το 2006, καθώς η βία κορυφώθηκε στην κυριαρχούμενη από σουνίτες επαρχία Anbar, αξιωματούχοι των ΗΠΑ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν τον πόλεμο. Σε απάντηση, ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους αποφάσισε να στείλει επιπλέον 20.000 αμερικανούς στρατιώτες στο Ιράκ. Ο στρατηγός John Allen, που τότε υπηρετούσε ως αναπληρωτής διοικητής των πολυεθνικών δυνάμεων στο Ανμπάρ, καλλιέργησε σχέσεις με τις τοπικές σουνιτικές φυλές και τροφοδότησε το λεγόμενο σουνιτικό ξύπνημα, κατά το οποίο περίπου 40 σουνιτικές φυλές ή υποφυλές ουσιαστικά άλλαξαν πλευρά και αποφάσισαν να αγωνιστούν με τη νέα επαυξημένη αμερικανική δύναμη εναντίον της AQI. Μέχρι το καλοκαίρι του 2008, ο αριθμός των ανταρτικών επιθέσεων είχε μειωθεί κατά περισσότερο από 80%.

Κοιτάζοντας την έκταση των πρόσφατων κερδών του ISIS σε σουνιτικές περιοχές του Ιράκ, που έχουν αναιρέσει μεγάλο μέρος της προόδου που σημειώθηκε στην «ώθηση», ορισμένοι υποστήριξαν ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να απαντήσει με μια δεύτερη εφαρμογή της στρατηγικής αντεξέγερσης του πολέμου στο Ιράκ. Και ο Λευκός Οίκος φαίνεται τουλάχιστον να πείσθηκε εν μέρει από αυτή την γραμμή σκέψης: Πέρσι, ο Ομπάμα ζήτησε από τον Allen να ενεργήσει ως ειδικός απεσταλμένος για την οικοδόμηση μιας συμμαχίας εναντίον του ISIS στην περιοχή. Υπάρχει μια ορισμένη λογική σε αυτή την προσέγγιση, δεδομένου ότι το ISIS αντλεί υποστήριξη από πολλές από τις ίδιες τις ομάδες εξεγερμένων που η «ώθηση» και το σουνιτικό ξύπνημα εξουδετέρωσαν -ομάδες που έχουν αναδυθεί ως απειλές χάρη στο κενό που δημιουργήθηκε από την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων το 2011 και την σεχταριστική διακυβέρνηση του Μαλίκι στην Βαγδάτη.

Αλλά υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ της κατάστασης σήμερα και εκείνης που αντιμετώπιζε η Ουάσιγκτον το 2006, και η λογική των ΗΠΑ για την αντεξέγερση δεν ταιριάζει στον αγώνα κατά του ISIS. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να κερδίσουν τις καρδιές και τα μυαλά των Αράβων Σουνιτών του Ιράκ, επειδή η κυβέρνηση Μαλίκι τους έχει ήδη χάσει. Η κυριαρχούμενη από Σιίτες ιρακινή κυβέρνηση είχε μειώσει τόσο άσχημα την δική της πολιτική νομιμοποίηση που ίσως να είναι αδύνατο να την επαναφέρει. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν κατέχουν πλέον το Ιράκ. Η Ουάσιγκτον μπορεί να στείλει περισσότερα στρατεύματα, αλλά δεν μπορεί να δανείσει νομιμοποίηση σε μια κυβέρνηση την οποία δεν ελέγχει πλέον. Το ISIS είναι λιγότερο μια επαναστατική ομάδα που μάχεται ενάντια σε μια καθιερωμένη κυβέρνηση από όσο είναι ένα τμήμα ενός συμβατικού εμφύλιου πολέμου ανάμεσα σε μια αποσχισθείσα περιοχή και ένα αδύναμο κεντρικό κράτος.

ΔΙΑΙΡΕΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΕ;

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βασιστεί στην στρατηγική της αντεξέγερσης, όχι μόνο για να αντιστρέψουν την διολίσθηση του Ιράκ στην αποτυχία του κράτους, αλλά επίσης για να χρησιμεύσει [το Ιράκ] ως πρότυπο για το πώς να καταπολεμάται το ευρύτερο τζιχαντιστικό κίνημα. Η αλ Κάιντα επεκτάθηκε πείθοντας μουσουλμανικές μαχητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο να στρέψουν τις πιο στενά στοχευμένες εθνικιστικές τους καμπάνιες σε κόμβους της παγκόσμιας τζιχάντ της αλ Κάιντα -και μερικές φορές, να τις μετατρέψουν σε θυγατρικές της αλ Κάιντα. Αλλά υπήρχαν λίγα κοινά στα οράματα που επιδιώκονταν από Τσετσένους, Φιλιππινέζους, Ινδονήσιους, Κασμιρινούς, Παλαιστίνιους και Ουιγούρους μαχητές, τους οποίους ο Μπιν Λάντεν προσπάθησε να προσελκύσει στην ομπρέλα της αλ Κάιντα, και η αλ Κάιντα συχνά είχε πρόβλημα να συνδυάσει πλήρως τους δικούς της στόχους με τα συμφέροντα των μακρινών θυγατρικών της.

Αυτό δημιούργησε μια ευπάθεια, και οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προσπάθησαν να την εκμεταλλευτούν. Οι κυβερνήσεις στην Ινδονησία και τις Φιλιππίνες κατήγαγαν δραματικές νίκες εναντίον των θυγατρικών της αλ Κάιντα στις χώρες τους, συνδυάζοντας αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις με την οικοδόμηση σχέσεων στις τοπικές κοινωνίες, θεσπίζοντας προγράμματα απο-ριζοσπαστικοποίησης, παρέχοντας θρησκευτική εκπαίδευση στις φυλακές, χρησιμοποιώντας αποκαταστημένους πρώην τρομοκράτες ως εκπροσώπους της κυβέρνησης, και μερικές φορές διαπραγματευόμενες για τοπικές αδικίες.

Ορισμένοι παρατηρητές έχουν ζητήσει από την Ουάσιγκτον να εφαρμόσει την ίδια στρατηγική για το ISIS προσπαθώντας να εκθέσει τα ρήγματα μεταξύ των κοσμικών πρώην αξιωματικών του ιρακινού στρατού στην οργάνωση, των ηγετών των σουνιτικών φυλών και των Σουνιτών μαχητών της αντίστασης, από τη μια πλευρά, και των βετεράνων τζιχαντιστών του [ISIS], από την άλλη. Αλλά είναι πολύ αργά για να λειτουργήσει αυτή η προσέγγιση. Το ISIS οδηγείται τώρα από καλά εκπαιδευμένους, ικανούς πρώην ηγέτες του ιρακινού στρατού που ξέρουν τις αμερικανικές τεχνικές και συνήθειες επειδή η Ουάσιγκτον βοήθησε στην εκπαίδευσή τους. Και αφότου κατατρόπωσε μονάδες του ιρακινού στρατού και πήρε τον παρεχόμενο από τις ΗΠΑ εξοπλισμό τους, το ISIS είναι τώρα οπλισμένο με αμερικανικά τανκς, πυροβολικό, τεθωρακισμένα Humvees, και ανθεκτικά σε νάρκες οχήματα.

Ίσως ο σκληρός θρησκευτικός φανατισμός του ISIS τελικά να αποδειχθεί πάρα πολύ βαρύς για τους κοσμικούς πρώην Μπααθιστές συμμάχους του. Αλλά για την ώρα, οι αξιωματικοί της εποχής του Σαντάμ απέχουν πολύ από το να είναι απρόθυμοι πολεμιστές του ISIS: Αντί γι’ αυτό, ηγούνται της επίθεσης. Στα χέρια τους, το ISIS έχει αναπτύξει έναν υπερσύγχρονο στρατό ελαφρού πεζικού, κραδαίνοντας αμερικανικά όπλα.