Το ISIS δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση

Μια άλλη πτυχή της αμερικανικής αντιτρομοκρατίας που έχει λειτουργήσει καλά εναντίον της αλ Κάιντα είναι η προσπάθεια να απονομιμοποιήσει την ομάδα μέσω της δημοσιοποίησης των λανθασμένων στοχεύσεών της και των βίαιων υπερβολών της -είτε βοηθώντας τους συμμάχους των ΗΠΑ να το πράξουν. Οι επιθέσεις της αλ Κάιντα συχνά σκοτώνουν Μουσουλμάνους, και οι ηγέτες της ομάδας είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στον κίνδυνο που ενέχει αυτό για την εικόνα τους ως η εμπροσθοφυλακή ενός μαζικού μουσουλμανικού κινήματος. Οι επιθέσεις στο Μαρόκο, την Σαουδική Αραβία και την Τουρκία το 2003˙ στην Ισπανία το 2004˙ και στην Ιορδανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2005, όλες κατέληξαν σε μουσουλμανικές απώλειες που εξόργισαν μέλη των ισλαμικών κοινοτήτων παντού και μείωσαν την υποστήριξη για την αλ Κάιντα σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο. Η ομάδα έχει σταθερά χάσει λαϊκή υποστήριξη, περίπου από το 2007˙ Σήμερα, η αλ Κάιντα είναι ευρέως στιγματισμένη στον μουσουλμανικό κόσμο. Το Pew Research Center ρώτησε περίπου 9.000 Μουσουλμάνους σε 11 χώρες το 2013 και βρήκε ένα υψηλό μέσο επίπεδο αποδοκιμασίας για την αλ Κάιντα: 57%. Σε πολλές χώρες, ο αριθμός ήταν πολύ υψηλότερος: Το 96% των Μουσουλμάνων που συμμετείχαν στην δημοσκόπηση στον Λίβανο, το 81% στην Ιορδανία, το 73% στην Τουρκία και το 69% στην Αίγυπτο είχαν κακή άποψη για την αλ Κάιντα.

Το ISIS, ωστόσο, φαίνεται αδιαπέραστο στον κίνδυνο μιας αντίδρασης. Με το να ανακηρύξει τον εαυτό του χαλίφη, ο Μπαγκντάντι έκανε μια τολμηρή (αν και παράλογη) αξίωση για την θρησκευτική Αρχή. Αλλά το βασικό μήνυμα του ISIS είναι η ωμή δύναμη και η εκδίκηση, όχι η νομιμοποίηση. Η βιαιότητά του –οι μαγνητοσκοπημένοι αποκεφαλισμοί, οι μαζικές εκτελέσεις- έχουν σχεδιαστεί για να εκφοβίσουν τους εχθρούς και να καταστείλουν τις διαφωνίες. Η αποστροφή των Μουσουλμάνων σε τέτοια σκληρότητα μπορεί τελικά να υπονομεύσει το ISIS. Αλλά προς το παρόν, η εστίαση της Ουάσιγκτον στην αγριότητα του ISIS μόνο βοηθά την ομάδα να αυξήσει την αύρα της ισχύος της.

Για παρόμοιους λόγους, έχει αποδειχθεί δύσκολο για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συνεργάτες τους να καταπολεμήσουν τις προσπάθειες στρατολόγησης που έχουν προσελκύσει τόσους πολλούς νέους Μουσουλμάνους στις τάξεις του ISIS. Η βασική ομάδα της αλ Κάιντα προσήλκυε οπαδούς με θρησκευτικά επιχειρήματα και το ψευδο-ακαδημαϊκό μήνυμα του αλτρουισμού για χάρη της Ummah, της παγκόσμιας μουσουλμανικής κοινότητας. Ο Μπιν Λάντεν και ο από παλιά δεύτερος στην ιεραρχία και διάδοχός του, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, κατασκεύασαν προσεκτικά μιαν εικόνα θρησκευτικής νομιμότητας και ευλάβειας. Στα προπαγανδιστικά τους βίντεο, οι άνδρες εμφανίζονταν ως ασκητές πολεμιστές, κάθονταν στο έδαφος μέσα σε σπηλιές, μελετούσαν σε βιβλιοθήκες ή έβρισκαν καταφύγιο σε απομακρυσμένους καταυλισμούς. Αν και ορισμένες από τις θυγατρικές της αλ Κάιντα έχουν καλύτερες επιδόσεις στις στρατολογήσεις, η βασική ομάδα έθεσε την δημιουργία ενός χαλιφάτου ως έναν μακροπρόθεσμο, σχεδόν ουτοπικό στόχο: Η εκπαίδευση και η κινητοποίηση της Ummah ερχόταν πρώτη. Στην αλ Κάιντα, δεν υπάρχει χώρος για αλκοόλ ή γυναίκες. Υπό την έννοια αυτή, η εικόνα της αλ Κάιντα είναι βαθιά μη-σέξι˙ πράγματι, για τους νεο-στρατολογημένους της αλ Κάιντα, το σεξ έρχεται μόνο μετά τον γάμο -ή αν γίνουν μάρτυρες.

Ακόμη και τον πιο οργισμένο νεαρό Μουσουλμάνο άνδρα, αυτό θα μπορούσε να είναι κάπως δύσκολο να τον πείσει. Οι προσπάθειες των ηγετών της αλ Κάιντα να απεικονίζονται ως ηθικές -ακόμη και ηθικολογικές- προσωπικότητες περιόρισε το πόσο δελεαστικοί ήταν. Επιτυχή προγράμματα απο-ριζοσπαστικοποίησης σε μέρη όπως η Ινδονησία και η Σιγκαπούρη μηδένισαν την αναντιστοιχία ανάμεσα στο τι προσφέρει η αλ Κάιντα και σε αυτά για τα οποία ενδιαφέρονται πραγματικά οι περισσότεροι νέοι, ενθαρρύνοντας τους μαχητές να επανενταχθούν στην κοινωνία, όπου οι πιο πεζές ελπίδες και επιθυμίες τους ίσως να εκπληρωθούν ευκολότερα.

Το ISIS, σε αντίθεση, προσφέρει ένα πολύ διαφορετικό μήνυμα στους νέους άνδρες, και μερικές φορές στις γυναίκες. Η ομάδα προσελκύει οπαδούς που λαχταρούν όχι μόνο την θρησκευτική ορθότητα αλλά και την περιπέτεια, την προσωπική δύναμη, και μια αίσθηση ατομικότητας και κοινότητας. Και, βέβαια, μερικοί άνθρωποι απλά θέλουν να σκοτώσουν -και το ISIS τους καλωσορίζει, επίσης. Η ωμή βία της ομάδας προσελκύει την προσοχή, καταδεικνύει την κυριαρχία, και προσελκύει ανθρώπους της δράσης.

Το ISIS επιχειρεί σε αστικές περιοχές και προσφέρει στους στρατολογηθέντες άμεσες ευκαιρίες να πολεμήσουν. Διαφημίζεται με την διανομή συναρπαστικών βίντεο που παράγονται από μεμονωμένους μαχητές στην πρώτη γραμμή. Η ομάδα προμηθεύεται επίσης ερωτικούς συντρόφους για τους άνδρες νεοσύλλεκτούς της˙ μερικές από αυτές τις γυναίκες αναλαμβάνουν εθελοντικά τον ρόλο αυτό, αλλά οι περισσότερες εξαναγκάζονται ή ακόμα και σκλαβώνονται. Η ομάδα μόλις και μετά βίας ενοχλείται για να δικαιολογήσει αυτή την συμπεριφορά με θρησκευτικούς όρους˙ η καλύτερη πειθώ της είναι η κατάκτηση σε όλες τις μορφές της, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής. Και έχει ήδη δημιουργήσει ένα ιδιότυπο χαλιφάτο, με τον Μπαγκντάντι ως χαλίφη, καθιστώντας έτσι πραγματικό (έστω και σε περιορισμένο βαθμό, προς το παρόν) αυτό που η αλ Κάιντα θεωρούσε γενικώς ως κάτι που έμοιαζε περισσότερο με ένα ουτοπικό μέλλον.

Εν ολίγοις, το ISIS προσφέρει βραχυπρόθεσμη, πρωτόγονη ικανοποίηση. Δεν ριζοσπαστικοποιεί ανθρώπους με τρόπους που μπορούν να αντιμετωπιστούν από εκκλήσεις προς την λογική. Οι έφηβοι έλκονται από την οργάνωση χωρίς καν να κατανοούν τι είναι, και οι μεγαλύτερης ηλικίας μαχητές απλά θέλουν να συνδεθούν με την επιτυχία του ISIS. Σε σύγκριση με την καταπολέμηση του σχετικά αυστηρού μηνύματος της αλ Κάιντα, η Ουάσιγκτον έχει βρει πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπίσει το πιο ενστικτώδες δέλεαρ του ISIS, ίσως για έναν πολύ απλό λόγο: Η επιθυμία για εξουσία, ενέργεια, και άμεσα αποτελέσματα διαποτίζει επίσης την αμερικανική κουλτούρα.

2015 ≠ 2006