Καθόλου ήσυχα στο Ανατολικό Μέτωπο του ΝΑΤΟ

Παρ' όλα αυτά, η δυναμική μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας αποτελεί μια συνταγή για την αύξηση των εντάσεων, των ακούσιων συνεπειών, και έναν αυξανόμενο κίνδυνο τυχαίας σύγκρουσης που προκύπτουν από την κλιμάκωση ενός στρατιωτικού περιστατικού. Επιπλέον, τα στρατιωτικά βήματα που έχουν ληφθεί για την ενίσχυση της αποτροπής και της άμυνας θα μπορούσαν να κάνουν πιο δύσκολο το έργο της αποκλιμάκωσης μιας κρίσης. Η επίσκεψη ενός συμμαχικού πλοίου στο λιμάνι του Γκντανσκ για να σηματοδοτήσει την αλληλεγγύη και την δέσμευση του ΝΑΤΟ στην συλλογική άμυνα, έφερε το ΝΑΤΟ 80 μίλια μακριά από το Καλίνινγκραντ. Το «κλείδωμα» ενός πλοίου των ΗΠΑ από ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος στην Βαλτική Θάλασσα πιθανότατα προοριζόταν ως μια προειδοποίηση, αλλά αντ' αυτού ερμηνεύτηκε ως ένδειξη επιθετικών προθέσεων της Ρωσίας. Περισσότερα ΝΑΤΟϊκά τάγματα, τανκς και κανόνια πυροβολικού κατά μήκος των ρωσικών συνόρων μπορεί να έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα για την Μόσχα, αλλά θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν το Κρεμλίνο να ανεβάσει τα στοιχήματα εναντίον ευάλωτων γειτόνων -όπως έπραξε πρόσφατα με μια πιο ισχυρή στρατιωτική συγκέντρωση ισχυρότερων δυνάμεων στα, και κοντά στα, δυτικά σύνορα της Ρωσίας. Περαιτέρω, η ανάπτυξη περισσότερων ΝΑΤΟϊκών πολυεθνικών ταγμάτων στις χώρες της Βαλτικής δεν θα μειώσει την ευπάθειά τους στον ρωσικό ανορθόδοξο πόλεμο -για παράδειγμα, την υπονόμευση, τον οικονομικό καταναγκασμό και τις μυστικές επιχειρήσεις πληροφοριών- που είναι ένα πολύ πιο πιθανό σενάριο από μια απροκάλυπτη συμβατική στρατιωτική επίθεση.

Για να βγει από τον φαύλο κύκλο της κλιμάκωσης, το ΝΑΤΟ ίσως χρειαστεί να πάει πέρα από την στενή, στρατιωτικο-κεντρική προσέγγιση για την ενίσχυση της αποτροπής και της άμυνας στην ανατολική πλευρά του. Όπως συνέστησε ο στρατηγός Breedlove, η συμμαχία πρέπει να ανοίξει εκ νέου μια «γραμμή επικοινωνίας» με το Κρεμλίνο. Και οι δύο πλευρές πρέπει επίσης να δείξουν περισσότερο αμοιβαία και επαληθεύσιμη αυτοσυγκράτηση στις στρατιωτικές τους δραστηριότητες και στις ασκήσεις κατά μήκος των κοινών συνόρων τους. Προς τον σκοπό αυτό, το ΝΑΤΟ και η Ρωσία θα πρέπει να ξεκινήσουν σοβαρές διερευνητικές συζητήσεις σχετικά με την διαπραγμάτευση νέων μέτρων ελέγχου των εξοπλισμών και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης για τον περιορισμό και την μείωση του κινδύνου του πολέμου στην Ευρώπη. Καθώς τόσο το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ηγεσίας (European Leadership Network) όσο και η πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής Βαθέων Περικοπών (Deep Cuts Commission) [5] έχουν σημειώσει [6], η αυξημένη «στρατός προς στρατό» επικοινωνία, η ανταλλαγή πληροφοριών και τα μέτρα διαφάνειας θα μπορούσαν να βοηθήσουν να μειωθεί ο κίνδυνος μιας ακούσιας σύγκρουσης ΝΑΤΟ-Ρωσίας -για παράδειγμα, αυξάνοντας τις αμοιβαίες επιθεωρήσεις, επεκτείνοντας τις πληροφορίες που μπορούν να συλλέγονται από εναέριες πτήσεις παρατήρησης στο πλαίσιο της Συνθήκης Ανοικτών Ουρανών, αυξάνοντας την ανταλλαγή δεδομένων σχετικά με τις μετακινήσεις δυνάμεων, και με την εφαρμογή νέων μηχανισμών μείωσης ρίσκου για την πρόληψη επικίνδυνων στρατιωτικών επεισοδίων- όλα χρήζουν περαιτέρω μελέτης.

Το ΝΑΤΟ έχει μια πλούσια ιστορική κληρονομιά να στέκεται ενάντια στην Σοβιετική Ένωση με αμυντικές προετοιμασίες ενώ κρατούσε ανοιχτή την πόρτα στην διπλωματία για να διατηρήσει την ειρήνη. Το 1967, η Έκθεση Harmel της συμμαχίας επιβεβαίωσε τις βασικές αρχές του ΝΑΤΟ και δημιούργησε τα θεμέλια για μια πιο συνεργατική προσέγγιση για την ασφάλεια με βάση την αποτροπή και τον διάλογο με την Σοβιετική Ένωση. Είκοσι χρόνια αργότερα, η ΝΑΤΟϊκή εμπειρία της επιτυχούς ανάπτυξης μέσου βεληνεκούς πυρηνικών πυραύλων στην Ευρώπη ενώ γινόταν διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας ελέγχου των εξοπλισμών, εξακολουθεί να είναι σχετική. Το ΝΑΤΟ και η Ρωσία ίσως να ή ίσως να μην «κλειδωθούν» σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο, αλλά είναι σε πορεία σύγκρουσης. Και οι δύο πρέπει να δανειστούν μια σελίδα (ή δύο) από το εγχειρίδιο του Ψυχρού Πολέμου για να αποτρέψουν μια σύγκρουση στην Ευρώπη. Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στην Βαρσοβία στις 8 και 9 Ιουλίου θα είναι η κατάλληλη στιγμή για την συμμαχία να καλέσει την Ρωσία ώστε να αρχίσουν να κινούνται μαζί σε αυτή την πετρώδη αλλά αναγκαία πορεία.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2016-06-29/no...