Ένα μέλλον για τους αγγλόφωνους λαούς

Ο χρόνος φαίνεται ώριμος για την Αγγλοσφαίρα να εντείνει την συνεργασία μεταξύ των μελών της μέσω εμπορικών συμφωνιών, στρατιωτικών διευθετήσεων και κοινών προγραμμάτων σε διάφορους τομείς. Το Λονδίνο εργάζεται ήδη για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Αυστραλία [16] και ομοίως επιδιώκει να συνάψει μια συμφωνία με την Αμερική του Τραμπ. (Φυσικά, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα είναι σε θέση να υπογράψει διμερείς εμπορικές συμφωνίες πριν να φύγει όντως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει δικαιοδοσία επί των εμπορικών συναλλαγών). Η Βρετανία ελπίζει ότι, με ισχυρότερους δεσμούς, οι αγγλοσαξονικές χώρες θα καταλήξουν να θέτουν το παράδειγμα για το σύνολο του κόσμου. Εξέχοντα μέλη του στρατοπέδου υπέρ του Brexit έχουν πιέσει ξεκάθαρα για μια αναζωογονημένη Αγγλοσφαίρα. Και με το Brexit και την προεδρία Τραμπ να αλλάζουν την ισορροπία στην παγκόσμια πολιτική, θα αξίζει τον κόπο για τις άλλες αγγλόφωνες χώρες να διερευνήσουν όλες τις πιθανές επιλογές ώστε να επωφεληθούν από αυτήν τη νέα παγκόσμια τάξη.

Σίγουρα, η Αγγλοσφαίρα ποτέ δεν θα είναι μια Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ των αγγλόφωνων λαών. Στο κάτω-κάτω, θα είναι το υποπροϊόν μιας εποχής όταν τα κράτη θα προσπαθούν να ανακτήσουν την πλήρη κυριαρχία τους, συνεργαζόμενα όταν τα συμφέροντα συμπίπτουν, αλλά λειτουργώντας ανταγωνιστικά όταν αποκλίνουν. Τα θεσμικά όργανα της Αγγλοσφαίρας θα είναι ανοικτά και χωρίς αποκλεισμούς, επιτρέποντας σε κάθε έθνος να επιδιώκει τους περιφερειακούς του στόχους ανεξάρτητα. Έτσι, για παράδειγμα, η Αυστραλία θα είναι ελεύθερη να εργαστεί στις εμπορικές σχέσεις με τους Ασιάτες εταίρους της αφότου ο Trump καταργήσει την Trans Pacific Partnership (ΤΤΡ). Το Λονδίνο, εν τω μεταξύ, θα είναι ελεύθερο να δώσει προσοχή στις σχέσεις του με την Ευρώπη μετά την έξοδό του.

Η Βρετανο-αμερικανός ιστορικός Robert Conquest [17] έγραψε το 2000 ότι η αγγλο-αυστραλιανή πολιτική ένωση θα είναι «ασθενέστερη από ό, τι μια ομοσπονδία, αλλά ισχυρότερη από μια συμμαχία». Το πρώτο μέρος αυτής της δήλωσης είναι αδιαμφισβήτητο˙ τα μέλη της Αγγλοσφαίρας είναι, εξ ορισμού, υπέρ της εθνικής κυριαρχίας. Το δεύτερο είναι αμφισβητήσιμο. Η Αγγλοσφαίρα είναι απίθανο να γίνει μια παραδοσιακή συμμαχία (στην άμυνα, για παράδειγμα, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει η συμμαχία επιλογής για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο). Αντί για αυτό, θα είναι μια κοινότητα κρατών με προνομιακές σχέσεις σε διάφορους τομείς, τα οποία θα εργαστούν για να θέσουν την παγκόσμια ατζέντα.

Καναδικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Bernieres-sur-Mer στη Νορμανδία την D-Day, τον Ιούνιο του 1944. REUTERS
----------------------------------------------------------

Ο ΤΡΑΜΠ ΚΑΙ Η ΜΑΙΗ

Η ιδιαίτερη σχέση μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Λονδίνου θα είναι το κλειδί για να γίνει η Αγγλοσφαίρα ένα συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο. Στα χαρτιά, ο Trump είναι ο καλύτερος σύμμαχος που θα μπορούσε να ελπίζει η Βρετανίδα πρωθυπουργός Theresa May [18]. Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος εξήρε το Brexit και προβλέπει κι άλλες εξόδους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με το να μοχλεύσει προτιμησιακές διπλωματικές σχέσεις με την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο ελπίζει να εξασφαλίσει μια καλύτερη συμφωνία Brexit. Τα σύμβολα στην πολιτική έχουν σημασία˙ η προτομή του Τσώρτσιλ είναι τώρα πάλι στο Οβάλ Γραφείο, αφού αντικαταστάθηκε από τον Martin Luther King, Jr. κατά την διάρκεια της διοίκησης Ομπάμα.

Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ωστόσο, η May είναι εναντίον μιας προοδευτικής εξασθένισης των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, η οποία παραμένει ένας ουσιαστικός οικονομικός εταίρος για το Λονδίνο. Επιπλέον, μια μεσαίου μεγέθους ανοικτή οικονομία όπως αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου έχει κίνητρα για να πιέσει για αυξημένη πρόσβαση στις αγορές του εξωτερικού για τα προϊόντα της. Όλα αυτά συγκρούονται με την προστατευτική στάση του Τραμπ. Υπ’ αυτήν την έννοια, το Λονδίνο είναι πιο κοντά στο Βερολίνο από ό, τι στην Ουάσιγκτον.

Ωστόσο, δεδομένου ότι η Αγγλοσφαίρα εξυπηρετεί τα συμφέροντα και των δύο χωρών, οι κυβερνήσεις πιθανώς θα πετύχουν έναν συμβιβασμό σχετικά με το εμπόριο, την ασφάλεια και την άμυνα. Εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και χωρίς εναλλακτική λύση στον αγγλοσαξονικό κόσμο, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μετρά λίγο στην παγκόσμια αρένα. Την ίδια στιγμή, η Αγγλοσφαίρα θα μπορούσε να αλλάξει την γεωπολιτική ισορροπία υπέρ του Trump, προσελκύοντας χώρες όπως η Ινδία, το Ισραήλ, η Νότια Αφρική, η Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ, και άλλες πρώην βρετανικές αποικίες. Με την Κίνα και την Ρωσία όλο και πιο δυναμικές στην παγκόσμια σκηνή και με την Ευρωπαϊκή Ένωση βαθιά μπλεγμένη σε εσωτερικές κρίσεις, η διατήρηση στενών δεσμών με μια ενωμένη και ευημερούσα περιοχή όπως η Αγγλοσφαίρα θα είναι ελκυστική τόσο από άποψη οικονομική όσο και ασφαλείας.

Εκτός από την ιδιαίτερη σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών, στο σύνολο της Αγγλοσφαίρας υπάρχει μια δυναμική πίσω από την ενίσχυση των διμερών σχέσεων. Στο πρόσφατο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον, ακόμη και ο Τζάστιν Τρουντό, ο πρωθυπουργός του Καναδά, του οποίου το πολιτικό στυλ είναι πολύ διαφορετικό από του Τραμπ, δήλωσε ότι «κανείς γείτονας σε ολόκληρο τον κόσμο δεν συνδέεται τόσο θεμελιωδώς όσο εμείς». Τόσο η Καμπέρα όσο και η Wellington εργάζονται σκληρά για να σφυρηλατήσουν μια ισχυρή σχέση με το μετα-Brexit Λονδίνο. Και παρά το ελάχιστα φιλικό πρώτο τηλεφώνημα μεταξύ του Trump και του πρωθυπουργού της Αυστραλίας, Malcolm Turnbull, ο Λευκός Οίκος τόνισε «την διαρκή ισχύ και την εγγύτητα της σχέσης ΗΠΑ-Αυστραλίας».