Πώς θα συμμορφωθεί η Βενεζουέλα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς θα συμμορφωθεί η Βενεζουέλα

Τι μπορεί να κάνει ο Trump

Αλλά οι κυρώσεις αυτές φαίνεται ότι είχαν μικρή, αν είχαν καθόλου, επίδραση. Ο Rangel προχώρησε για να υπηρετήσει για λίγο ως υπουργός Άμυνας της Βενεζουέλας και είναι σήμερα ο κυβερνήτης της επαρχίας Trujillo. Ο Rodríguez Chacin, ο οποίος διαχειρίστηκε την σχέση του καθεστώτος Τσάβες με το FARC, είναι σήμερα ο κυβερνήτης της επαρχίας Guárico. Ο Carvajal, ο οποίος συνελήφθη το 2014 από τις Αρχές της Αρούμπα, κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ, αργότερα αφέθηκε ελεύθερος επειδή είχε ασυλία -ήταν ο πρόξενος στην Αρούμπα εκείνη την εποχή.

Κατά τα επόμενα έτη, η OFAC θέσπισε κυρώσεις εναντίον μιας σειράς άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων. Και υπήρξαν περισσότερες αποκαλύψεις από τότε που ο Leamsy Salazar, ο πρώην επικεφαλής της ομάδας ασφαλείας του προέδρου Τσάβες, κατέφυγε στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιανουάριο του 2015 [16], για να συνεργαστεί με τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς στην διερεύνηση των πολύχρονων δεσμών μεταξύ της κυβέρνησης της Βενεζουέλας και των συνδικάτων ναρκωτικών. Ανάμεσα στα άτομα που έχει ενοχοποιήσει ο Salazar είναι ο Diosdado Cabello, ο πρώην πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης από το κυβερνών πολιτικό κόμμα της Βενεζουέλας και πρώην αξιωματικός του στρατού ο οποίος φέρεται να ηγείται ενός καρτέλ ναρκωτικών -το καρτέλ των Suns- που κατά κύριο λόγο αποτελείται από νυν και πρώην αξιωματικούς του στρατού. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποκαλύψει σχέσεις μεταξύ εμπόρων ναρκωτικών και του υπουργικού συμβουλίου του Maduro και μελών της οικογένειάς του.

Την 1η Αυγούστου 2016 το Περιφερειακό Δικαστήριο των ΗΠΑ για την Ανατολική Περιφέρεια της Νέας Υόρκης αποσφράγισε ένα κατηγορητήριο περί διακίνησης κοκαΐνης εναντίον δύο Βενεζουελάνων πρώην αξιωματούχων της Υπηρεσίας κατά των ναρκωτικών, τον στρατηγό Néstor Luis Reverol και τον Edylberto José Molina, τότε στρατιωτικό ακόλουθο της Βενεζουέλας στην Γερμανία. Ο Molina έκτοτε φέρεται να έχει επιστρέψει στην Βενεζουέλα. Και ο Maduro έχει ορίσει τον Reverol ως υπουργό Εσωτερικών της Βενεζουέλας, μια θέση που επιβλέπει τις αστυνομικές δυνάμεις της χώρας. Τρεις μήνες αργότερα, ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο της πόλης της Νέας Υόρκης καταδίκασε δύο ανήψια της Πρώτης Κυρίας της Βενεζουέλας, Σίλια Φλόρες, για συνωμοσία για την μεταφορά 800 κιλών κοκαΐνης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι δύο άνδρες είναι σήμερα εν αναμονή της ποινής, ενώ ο Maduro έχει κατηγορήσει την καταδίκη τους ως «ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ».

Ο El Aissami, ο οποίος ήταν γνωστός ως υποκείμενος έρευνας των ΗΠΑ, όταν διορίστηκε αντιπρόεδρος τον Ιανουάριο, είναι ο πιο υψηλόβαθμος Βενεζουελάνος επίσημος που έχει κατηγορηθεί για διακίνηση ναρκωτικών μέχρι τώρα. Σύμφωνα με την OFAC [17], ο El Aissami, στις προηγούμενες θέσεις του ως υπουργός Εσωτερικών (2008-12) και ως κυβερνήτης της επαρχίας Αράγκουα (2012-17), φέρεται να επέβλεψε ή εν μέρει να του ανήκαν, αποστολές ναρκωτικών άνω των 1.000 κιλών που προορίζονταν για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Και όμως, ο El Aissami έχει αναλάβει ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του άμεσου δημοσιονομικού ελέγχου όλων των υπουργείων και της εξουσίας να λαμβάνει αποφάσεις επί των κλιμακίων των φόρων εισοδήματος και συναλλαγών. Κατά συνέπεια, το Economist Intelligence Unit έχει σκεφτεί ότι ο El Aissami έχει καταστεί ο προτιμώμενος διάδοχος του Maduro [18], αν ο πρόεδρος, ο οποίος αντιμετωπίζει ποσοστό αποδοκιμασίας 80% [19], επιλέξει να μην κατέβει στις προεδρικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος. Όμως, παραμένει το ερώτημα αν αυτές οι εκλογές θα είναι ελεύθερες και δίκαιες, ή ακόμη κι αν θα γίνουν.

Σε αυτό το σημείο, φαίνεται απίθανο ότι οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν. Η διοίκηση Maduro έχει γεμίσει τις ανώτατες βαθμίδες της κυβέρνησης με άτομα που έχουν πολλά να χάσουν σε οποιαδήποτε πολιτική μετάβαση που θα ευνοεί την αντιπολίτευση. Δείτε την κατάσταση του El Aissami και του Reverol, των δύο πιο ισχυρών ανθρώπων στην Βενεζουέλα μετά τον Maduro, που βρίσκονται σε μια θέση όπου η μετάβαση θα μπορούσε να τους οδηγήσει σε ενδεχόμενη δίωξη και σε φυλάκισή τους. Μια άλλη πιθανότητα -ένα στρατιωτικό πραξικόπημα- επίσης φαίνεται απίθανο δεδομένου ότι ο Maduro έχει σε μεγάλο βαθμό ενσωματώσει τον στρατό, ήδη προσβληθέντα από ομάδες όπως το Καρτέλ των Suns, στην κυβέρνηση. Η ευθύνη του στρατού για την διαχείριση του εφοδιασμού της Βενεζουέλας με τρόφιμα έχει οδηγήσει σε μυριάδες ευκαιρίες για κερδοσκοπία μαύρης αγοράς [20], καθώς και αφθονία κινήτρων για αντίσταση σε συμβιβασμό με την αντιπολίτευση και την πάταξη μιας λαϊκής εξέγερσης. Πράγματι, το ένα τρίτο του υπουργικού συμβουλίου του Maduro είναι σε ενεργό υπηρεσία ή συνταξιούχοι αξιωματικοί του στρατού, ενώ 12 από τους 23 κυβερνήτες της Βενεζουέλας είναι πρώην αξιωματικοί του στρατού.

Ως εκ τούτου, οι κυρώσεις των ΗΠΑ σε Βενεζουελάνους ηγέτες για διακίνηση ναρκωτικών δεν έχουν καταφέρει να πείσουν το καθεστώς Maduro να αλλάξει την συμπεριφορά του. Το κλειδί για την κυβέρνηση Τραμπ είναι να μην υποτιμήσει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης των «τσαβιστών» να επιβιώσουν και την δύναμη που οι υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν στην διάθεσή τους για να προστατεύσουν το καθεστώς τους, ανεξάρτητα από την ξένη καταδίκη.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΤΡΑΜΠ

Η διοίκηση Trump, οι σύμμαχοί της στην Λατινική Αμερική, και η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας αντιμετωπίζουν σήμερα την πρόκληση να βρουν το πώς θα πιέσουν για μια ειρηνική μετάβαση της εξουσίας. Ένας τρόπος είναι να βάλουν μια σφήνα μεταξύ των σκληροπυρηνικών μελών της κυβέρνησης της Βενεζουέλας και των μετριοπαθών που δεν θέλουν η χώρα τους να γίνει ένας περιφερειακός ή παγκόσμιος παρίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η συνάντηση του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑS) για τη Βενεζουέλα την περασμένη εβδομάδα, μπορεί να παρέχει ένα άνοιγμα.