Κρατώντας την Ευρώπη ασφαλή

Το να επενδυθούν περισσότερα στην ψηφιακή ευφυΐα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Οι επαγγελματίες των πληροφοριών κατανοούν την αξία της χύδην πρόσβασης στις επικοινωνίες στο Internet (μεταξύ της Συρίας και της Ευρώπης, για παράδειγμα), όντες σε θέση να «χακάρουν» τις συσκευές που χρησιμοποιούνται από τρομοκράτες και εγκληματίες, και χρησιμοποιώντας τεχνικές άντλησης δεδομένων για τον εντοπισμό υπόπτων. Το 2010, για παράδειγμα, οι βρετανικές Αρχές ματαίωσαν τα σχέδια μιας ομάδας τζιχαντιστών να βομβαρδίσουν το Χρηματιστήριο του Λονδίνου μέσω της αποκάλυψης των ηλεκτρονικών τους επικοινωνιών. Αλλά οι αποκαλύψεις για τα προγράμματα ηλεκτρονικής παρακολούθησης της αμερικανικής και της βρετανικής κυβέρνησης από τον πρώην συμβασιούχο της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (National Security Agency, NSA), Έντουαρντ Σνόουντεν, έχουν μειώσει την εμπιστοσύνη του κοινού στην χρήση τέτοιων τεχνικών. Είναι απαραίτητο να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη σε ολόκληρη την Ευρώπη όσον αφορά την χρήση των μεθόδων αυτών, υπό αυστηρές νομικές εγγυήσεις και με ανεξάρτητη εποπτεία. Οι ηγέτες θα πρέπει να αναγνωρίσουν τον σημαντικό ρόλο που παίζουν οι μυστικές υπηρεσίες και να υπερασπιστούν τις μεθόδους τους ως ουσιώδεις για την δημόσια ασφάλεια. Για να πάρουν μαζί τους τα μικρότερα κράτη, οι μεγαλύτερες δυνάμεις όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία θα πρέπει να τα προσεγγίσουν προσφέροντας υποστήριξη και εκπαίδευση. Το Club de Berne, ένα όργανο εκτός ΕΕ όπου οι επικεφαλής των εσωτερικών μυστικών υπηρεσιών των χωρών της ΕΕ, της Νορβηγίας και της Ελβετίας συνεδριάζουν τακτικά και επιβλέπουν το Counter Terrorist Group, το οποίο συνδέεται με την ΕΕ, θα ήταν ένα καλό φόρουμ για τον συντονισμό αυτών των προσπαθειών.

ΑΚΕΦΙΕΣ ΤΟΥ BREXIT;

Η ψήφος του Ηνωμένου Βασιλείου για να αποχωρήσει από την ΕΕ, ή αλλιώς το Brexit [14], εισήγαγε μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρώπη τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η μεγαλύτερη δύναμη της Ευρώπης σχετικά με τις πληροφορίες και έχει από καιρό επωφεληθεί από την στενή συνεργασία του με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με την συλλογή πληροφοριών και στοιχείων ασφαλείας. Παραμένει στην αιχμή των ψηφιακών πληροφοριών -έχει περίπου 5.500 ανθρώπους που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα, σε σύγκριση με τους 2.800 της Γαλλίας και τους 1.000 της Γερμανίας. Αυτή την στιγμή, το Ηνωμένο Βασίλειο απολαμβάνει εξαιρετικές διμερείς και πολυμερείς σχέσεις με τις άλλες ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών. Αυτό θα πρέπει να συνεχιστεί, αλλά οι πολιτικοί θα πρέπει να επιδείξουν ψυχραιμία για να εξασφαλίσουν ότι οι ανάγκες ασφαλείας της Ευρώπης στο σύνολό της τοποθετείται πάνω από τα πολιτικά συμφέροντα των μεμονωμένων ηγετών της.

Οι πολιτικοί πρέπει να είναι έτοιμοι να συνεργαστούν σε διεθνές επίπεδο μέσω άτυπων δικτύων, αντί να σπαταλούν χρόνο οραματιζόμενοι νέα θεσμικά όργανα της ΕΕ, όπως μια ευρωπαϊκή CIA ή FBI. Για παράδειγμα, ένα αποτελεσματικό διεθνές δίκτυο θα μπορούσε να αναπτυχθεί μεταξύ των αντιτρομοκρατικών κέντρων, ειδικά για να μοιραστεί εκτιμήσεις απειλών (κατά προτίμηση με βάση ένα συμφωνημένο σύνολο επιπέδων προειδοποίησης). Οι διάφοροι Ευρωπαίοι συντονιστές των εθνικών πληροφοριών, σε συνεργασία με τον Αμερικανό διευθυντή των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα άλλο τέτοιο δίκτυο. Και το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει ένας σημαντικός παίκτης στο Club de Berne. Οι επαγγελματίες πληροφοριών και ασφάλειας σε όλη την Ευρώπη ελπίζουν ειλικρινά ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει πλήρως δεσμευμένο, ακόμη και καθώς δικαιολογημένα λυπούνται για την ευρύτερη αναστάτωση που θα προκαλέσει το Brexit.

Η ΕΕ έχει κάνει πολλά για την προώθηση της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας με παράλληλη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Το κοινό ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης επιταχύνει την έκδοση υπόπτων μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, ένας μηχανισμός που το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησε για να επιστρέψει έναν ύποπτο τρομοκράτη στην Ιταλία ώστε να προσαχθεί σε δίκη μετά το δεύτερο κύμα της απόπειρας επιθέσεων στο Λονδίνο το 2005. Η Europol παρέχει μια πολύτιμη οδό μέσω της οποίας η κάθε αστυνομία μπορεί να έρχεται σε επαφή με μια άλλη. Το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν II επιτρέπει στην αστυνομία να μοιράζεται πληροφορίες για υπόπτους, καθώς και οι διευθετήσεις ανταλλαγής πληροφοριών Σένγκεν ΙΙΙ παρέχουν ένα δίκτυο για την ανταλλαγή DNA, δακτυλικών αποτυπωμάτων και βάσεων δεδομένων οχημάτων (το Ηνωμένο Βασίλειο είχε πρόσφατα ενταχθεί σε αυτό το δίκτυο αλλά μετά το Brexit θα πρέπει να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία). Οι πολιτικοί θα πρέπει τώρα να θεσπίσουν ρυθμίσεις για να εξασφαλίσουν την συνέχιση της συνεργασίας σε θέματα επιβολής του νόμου μόλις το Ηνωμένο Βασίλειο αποσυρθεί από την ΕΕ.

Η στενή συνεργασία Βρετανίας-ΕΕ δεν θα πρέπει να γίνει εμπόδιο στην δημιουργία ενός ευρύτερου δικτύου κρατών, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, για την βελτίωση της συλλογής πληροφοριών για τις τρομοκρατικές και εγκληματικές οργανώσεις εντός και εκτός των συνόρων της Ευρώπης. Αλλά θα χρειαστεί καλή πολιτική ικανότητα από όλες τις πλευρές για να πλοηγηθούν οι σκληρές διαπραγματεύσεις περί τη νέα σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ, ενώ θα δημιουργούνται πιο ισχυρά, αμοιβαία επωφελή δίκτυα για την ανταλλαγή πληροφοριών και την συνεργασία ασφάλειας σε ολόκληρη την Ευρώπη και πέραν αυτής.

Οι ευρωπαϊκές χώρες άργησαν να ανταποκριθούν στην ανάδυση του ISIS. Αλλά έχουν τώρα την ευκαιρία να παρακάμψουν παλιές προκαταλήψεις, να επανεξετάσουν τις αντιτρομοκρατικές στρατηγικές τους, και να επενδύσουν σε σύγχρονες μεθόδους νοημοσύνης. Ακόμη και εκείνα τα κράτη που υπερηφανεύονται δικαιολογημένα σχετικά με την αστυνομία τους και την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση και να αναλύουν πληροφορίες, μπορούν να μάθουν από τα πρόσφατα γεγονότα.