Η τουρκική παρεμβατικότητα στην Θράκη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η τουρκική παρεμβατικότητα στην Θράκη

Από την ισλαμοδημοκρατία στον νεο-οθωμανικό αναθεωρητισμό

Είναι πλέον αναγκαιότητα η χάραξη μια ενιαίας και διαχρονικής, διακομματικής και συνεπούς Εθνικής Στρατηγικής, αν θέλουμε να προλάβουμε τις εξελίξεις και να μην τις ακολουθήσουμε ως ουραγοί.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Επιδίωξη της τουρκικής διπλωματίας είναι η στήριξη της μειονοτικής επιχειρηματικότητας με τρόπους, όμως, που συχνά στρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό και χειραγωγούν τους μειονοτικούς επαγγελματίες-επιχειρηματίες ελέγχοντάς τους.

Η πρόσβαση σε φθηνό χρήμα που συνήθως προέρχεται από την γείτονα, η υποστήριξή τους με προϊόντα ή προνομιακές συνεργασίες (εισαγωγές-εξαγωγές) με την μεγάλη τουρκική αγορά, η καλλιεργούμενη νοοτροπία της μειονότητας να αγοράζει κατά κανόνα από μειονοτικές επιχειρήσεις αλλά και των Χριστιανών να τις προτιμούν λόγω καλύτερων, ίσως επιδοτούμενων, τιμών που διασφαλίζονται έμμεσα, οδηγεί μαθηματικά σε ένα αποτέλεσμα: Τα ελευθέρια επαγγέλματα περιέρχονται στα χέρια των Μουσουλμάνων, ενώ η πλειοψηφία των Χριστιανών που σταδιακά διαμορφώνεται, αποτελείται από δημοσίους υπαλλήλους, συνταξιούχους και θνησιγενείς αγρότες που πουλούν τον κλήρο τους και φεύγουν από την Θράκη.

Αντιπροσωπευτικές προσπάθειες παρέμβασης ήταν αυτές που επιχειρήθηκαν τα τελευταία χρόνια από την τουρκική τράπεζα Zirat Bank της Κομοτηνής και τις αθέατες επιχορηγήσεις του τουρκικού μηχανισμού, καθώς και η έντονη δραστηριοποίηση του Λεβέντ Σαδήκ, γιου του αειμνήστου ανεξάρτητου βουλευτή και ιδρυτή του Παντουρκιστικού Μειονοτικού Κόμματος DEP, Αχ. Σαδήκ. Ο τελευταίος επιχείρησε με την στήριξη της γείτονος, άλλες φορές με επιτυχία και άλλες όχι, να εδραιώσει δεσπόζουσα θέση στην εξαγωγική αγορά της Ελλάδας και φυσικά της Θράκης στις μονοκαλλιέργειες του καπνού, του βάμβακος και του κερασιού.

Στο μέτρο που αυτή η δραστηριότητα έχει αμιγώς επιχειρηματικά χαρακτηριστικά, όχι μόνο δεν είναι αθέμιτη αλλά είναι και ευπρόσδεκτη. Όταν, όμως, αποκτά πολιτικο-παρεμβατικά χαρακτηριστικά, δημιουργεί προβληματισμό και ανησυχία τόσο σε επίπεδο αγοράς όσο και σε επίπεδο εθνικής πολιτικής.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η κορύφωση της νέας τουρκικής παρεμβατικότητας αντικατοπτρίζεται κυρίως στο χώρο της πολιτικής. Μετά την θεσμοθέτηση του πλαφόν 3% στον εκλογικό νόμο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1990, οι ανεξάρτητοι συνδυασμοί Σαδήκ και Φαήκογλου στην Θράκη μένοντας εκτός Βουλής, μετεξέλιξαν το Κόμμα DEP σε ΜΚΟ, συντηρώντας το όμως λειτουργικά. Οι εκπρόσωποι της μειονότητας επανεντάχθηκαν στα παραδοσιακά κόμματα, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της συνεργασίας και της ομαλότητας. Αυτό άλλαξε αμέσως μετά την εκδήλωση της κρίσης το 2010.

Στις ευρωεκλογές του 2014, το DEP επανεμφανίζεται ως ανεξάρτητο κόμμα, αποσπώντας την πρώτη θέση στο Νομό Ροδόπης με 41,68%, την πρώτη θέση στο Νομό Ξάνθης με 25,89% περίπου και την τρίτη στην Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας και Θράκης με περίπου 12,23%.

Παράλληλα, κατέρχονται ανεξάρτητοι αμιγώς μειονοτικοί συνδυασμοί και σε κάποιους μικτούς δήμους, όπως η Κομοτηνή και ο Ίασμος Ροδόπης. Γίνεται μια γενική πρόβα για να διαπιστωθεί η αριθμητική-δημογραφική-εκλογική δύναμη της μειονότητας, καθώς και να μετρηθεί η δυνατότητα χειραγώγησής της από τους τουρκικούς μηχανισμούς ενόψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, με την οργανωμένη κατανομή ψήφων, προετοιμάζονται οι ακόλουθοι στόχοι που είχε θέσει η Τουρκία στην Θράκη, οι οποίοι επιτυγχάνονται στις επαναληπτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, όταν δεν υπάρχει πλέον ο σταυρός προτίμησης, αλλά η λίστα:

-Εκλέγεται ο μέγιστος δυνατός αριθμός μειονοτικών βουλευτών (4: Ένας στην Ξάνθη και τρεις στην Ροδόπη).

-Εκλέγονται συνολικά 3 κυβερνητικοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, από τους οποίους εξαρτάται πλέον η «δεδηλωμένη» των 153 εδρών της ελληνικής κυβέρνησης.

-Στον πιο ευαίσθητο Νομό της Θράκης, τον Ν. Ροδόπης, καταστρέφεται η δίκαιη και ισόρροπη εκπροσώπηση των σύνοικων στοιχείων, Χριστιανών και Μουσουλμάνων, διότι εκλέγονται και στις τρεις έδρες μόνο Μουσουλμάνοι βουλευτές και κανένας Χριστιανός. Το γεγονός αυτό επιδρά ψυχολογικά απολύτως αρνητικά στην τοπική κοινωνία, η οποία εμφανίζει έντονα χαρακτηριστικά δημογραφικής απογύμνωση συνολικά, αλλά κυρίως στο χριστιανικό στοιχείο, με συνέπεια την σταδιακή ανατροπή των πληθυσμιακών ισορροπιών. Η πληθυσμιακή κυριαρχία του μουσουλμανικού στοιχείου τονίζεται με ιδιαίτερη έμφαση δημόσια, από τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης, Χακάν Τσαβούσογλου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Θράκη. Μίλησε για «150.000 Τούρκους» (ενώ η μουσουλμανική μειονότητα είναι επίσημα 120.000 άτομα, με μόνο τους μισούς περίπου τουρκικής καταγωγής) και αναφέρθηκε στη « μητέρα πατρίδα που θα τους προστατέψει», εννοώντας την Τουρκία.

Η ΝΕΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η πληθυσμιακή, οικονομική και πολιτική κυριαρχία της μειονότητας στην Θράκη, παράλληλα με την συστηματική επιδίωξη της γείτονος, υπερβαίνοντας την Συνθήκη της Λοζάνης, ώστε να επιτύχει κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου τον νέο «συλλογικό προσδιορισμό της Θρησκευτικής Μουσουλμανικής Μειονότητας, ως Εθνικής Τουρκικής Μειονότητας, ίσως αργότερα και Κοινότητας», δηλώνει την σαφή πρόθεση της τουρκικής διπλωματίας να διευρύνει μονομερώς την ελληνο-τουρκική ατζέντα, θέτοντας θέματα Θράκης και να εκβιάσει την Δύση, ότι δε θα διστάσει να μεταφέρει την ένταση στην αυλή της ΕΕ, αν αμφισβητηθούν τα ανατολικά σύνορά της με τη δημιουργία κουρδικού κράτους.

Το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και σταδιακά η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται ότι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τους κινδύνους από την διάσπαση του Ενιαίου Συμμαχικού Χώρου που δημιουργούσε στην περιοχή η ομαλοποίηση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας. Δεν είναι, όμως, σαφές αν τα αντανακλαστικά τους θα αποδειχθούν τόσο γρήγορα.