Φίλοι με οφέλη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Φίλοι με οφέλη

Τι σημαίνει για την στρατηγική των ΗΠΑ το να βασίζεται σε τοπικούς συνεργάτες

Αυτά και άλλα προβλήματα παρουσιάζονται επίσης σε άλλες «με, μαζί, μέσω» αλληλεπιδράσεις. Στον Νίγηρα, τα στρατεύματα των ΗΠΑ έχουν συνεργαστεί με τις τοπικές δυνάμεις για να καταπολεμήσουν τις συγκλίνουσες απειλές των ISIS, al Qaeda και Boko Haram. Αλλά ο θάνατος τεσσάρων Αμερικανών στρατιωτών εκεί το 2017 έχει αποδείξει ότι ακόμα και οι λεγόμενες αποστολές «εκπαίδευσης, συμβουλών και βοηθείας» μπορούν να οδηγήσουν σε απώλειες των ΗΠΑ. Επιπλέον, οι στρατιωτικές νίκες από μόνες τους αποδείχθηκαν ανίκανες να μετριάσουν την ανάπτυξη του εξτρεμισμού, η οποία απορρέει από «τοπικά παράπονα, διαφθορά και αδύναμη διακυβέρνηση», σύμφωνα με τον Waldhauser. Υπενθυμίζοντας ότι οι απειλές για την ασφάλεια γενικώς αντικατοπτρίζουν τα σοβαρά ζητήματα διακυβέρνησης, είναι ζωτικής σημασίας να αποφευχθεί μια ωραιοποιημένη άποψη περί του «με, μαζί, μέσω».

Η σύμπραξη των ΗΠΑ με τις ένοπλες δυνάμεις του Λιβάνου αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα του πώς οι αποφάσεις που έχουν στρατιωτικό νόημα μπορούν να επιδεινώσουν, ή απλά να αποτύχουν να αντιμετωπίσουν, βασικές πολιτικές προκλήσεις. Για πάνω από μια δεκαετία, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκταμιεύσει περίπου 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια για εκπαίδευση και εξοπλισμό για τον στρατό του Λιβάνου. Ο στρατός του Λιβάνου πολέμησε κατά τα τελευταία χρόνια το ISIS και άλλους Σουνίτες ριζοσπάστες, αλλά το κάνει όλο και περισσότερο μαζί με την Χεζμπολάχ. Παρόλο που υπάρχει κάποια συζήτηση [33] σχετικά με την ακριβή σχέση του στρατού με την Χεζμπολάχ, το ευρύτερο δίλημμα είναι ότι αμφότεροι έχουν ένα συμφέρον να εξουδετερώσουν ορισμένες απειλές, όπως η Al Qaeda και οι θυγατρικές του ISIS. Η συνεργασία αυτή έχει εδραιώσει την Χεζμπολάχ ως κεντρικό πολιτικό παράγοντα στον Λίβανο, αποδυναμώνοντας έτσι το κράτος.

10052018-3.jpg

Μαχητές των SDF στην Raqqa, τον οκτωβριο του 2017. ERIK DE CASTRO / REUTERS
---------------------------------------------------------------

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΓΗΣΕΙ

Λαμβάνοντας υπόψη τις δηλώσεις που προέρχονται από την διοίκηση του Trump, το μοντέλο «με, μαζί, μέσω» φαίνεται να είναι το πρότυπο για τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ στο εγγύς μέχρι μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα. Πώς μπορούν οι Ηνωμένες Πολιτείες να το κάνουν να λειτουργήσει;

Πρώτον, η σταθερότητα και η σαφήνεια των ΗΠΑ στην καθοδήγηση των αποτελεσμάτων είναι καθοριστικής σημασίας. Όπως παρατήρησε ο Votel στην κατάθεσή του τον Μάρτιο [6], «Η περιορισμένη δέσμευση πόρων, εφαρμοσμένη σταθερά και με συνέπεια στο βάθος του χρόνου και με προβλέψιμο τρόπο, μπορεί να βοηθήσει τους εταίρους μας στο να διαχειριστούν αλλαγές, να προσαρμοστούν σε νέες απειλές και να οικοδομήσουν την δική τους ικανότητα για δράση». Πράγματι, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να μετριάσουν πολλούς κινδύνους της εξωτερικής ανάθεσης (outsourcing) με το να είναι ένας σταθερός, πειθαρχημένος και βαθιά δεσμευμένος χορηγός. Μπορούν να προκαλέσουν τους εταίρους ώστε να καταστούν πιο επιδέξιοι στο να ηγούνται σε επιχειρήσεις ασφαλείας, να αντιμετωπίζουν ενεργά αντιπάλους, και αναλαμβάνουν την ευθύνη για την προστασία των πληθυσμών τους. Η Ουάσινγκτον μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει τη μόχλευση της (και να συμμετάσχει σε άβολες συζητήσεις) για να ωθήσει τους ομολόγους της προς πιο συμμετοχικές, υπεύθυνες δομές διακυβέρνησης που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο περαιτέρω εξτρεμισμού. Αλλά μπορούν να το κάνουν αυτό μόνο εφόσον παραμένουν βαθιά εμπλεγμένες και πρόθυμες να θέσουν με τους εταίρους τους ευαίσθητα ζητήματα όπως η αποστολή, η συμπεριφορά και η οργανωτική δομή.

Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ενσωματώσουν τις συναλλακτικές συνεργασίες τους επί θεμάτων ασφάλειας σε μια ευρύτερη πολιτική στρατηγική. Οι στρατιωτικές συνεργασίες γεννούν περίπλοκες πολιτικές. Αντιστρόφως, τα πολύπλοκα προβλήματα διακυβέρνησης υποκρύπτουν τις περισσότερες προκλήσεις ασφάλειας που αντιμετωπίζουν οι συνεργάτες των ΗΠΑ. Στην καλύτερη περίπτωση, η στρατιωτική στήριξη που αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στα πολιτικά ζητήματα θα χρησιμεύσει ως βραχυπρόθεσμο μπάλωμα˙ στην χειρότερη, θα κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η διαχείριση αυτών των επιπλοκών απαιτεί επιδέξια διπλωματία, επίμονη διαφύλαξη των διεθνών σχέσεων, και περιεκτική πολιτική δέσμευση για να βοηθήσει τους εταίρους των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν τα τοπικά παράπονα.

Τρίτον, οι συνεργασίες τύπου «με, μαζί, μέσω» απαιτούν ρεαλισμό, επικοινωνία και μια συνεχή αξιολόγηση του βαθμού ικανοποίησης των προκαθορισμένων στόχων. Όταν αποφασίζουν να σχηματίσουν μια εταιρική σχέση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι από την αρχή σχετικά με τον σκοπό και την εμβέλειά της και τι θέλει ο εταίρος από αυτήν. Θα πρέπει να έχουν ένα σχέδιο για να μετριάσουν αυτές τις διαφορές, ει δυνατόν, και να αναγνωρίσουν πού μπορούν να είναι ασυμβίβαστες. Και όταν αλλάζουν οι συνθήκες, όπως το κάνουν αναπόφευκτα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να είναι σε θέση να αποφασίσουν πώς πρέπει να προσαρμόζεται μια συνεργασία για την ασφάλεια, ώστε να ανταποκρίνεται στους πολιτικούς στόχους της Ουάσινγκτον, και να επικοινωνείται με τους εταίρους αντίστοιχα.