Η ζωή σε μια κινεζική Ασία

Η Μόσχα ήταν εξίσου απασχολημένη στην Ανατολική Ευρώπη. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σοβιετική Ένωση εγκατέστησε κομμουνιστικά κόμματα στις κυβερνήσεις των γειτόνων της, όπου η πρόοδος εξαρτάτο από τη νομιμοφροσύνη προς τη Μόσχα. Υπό τον Στάλιν, η σοβιετική μυστική αστυνομία παρενόχλησε, βασάνισε και δολοφόνησε ηγέτες της αντιπολίτευσης. Μετά τον Στάλιν, οι Σοβιετικοί στηρίχτηκαν σε λεπτότερες τακτικές, όπως η προσέλκυση ξένων ελίτ για να εκπαιδευτούν σε κομμουνιστικά κομματικά σχολεία και η δημιουργία δικτύων με σοβιετικούς και περιφερειακούς πολιτικούς. Μέσω του Δόγματος Brezhnev, η Μόσχα διεκδίκησε την εξουσία να παρεμβαίνει στην πολιτική των γειτόνων της προκειμένου να υπερασπιστεί τον σοσιαλισμό από εχθρικές δυνάμεις.

Ο Trump και ο Xi συναντώνται στη Μεγάλη Αίθουσα του Λαού στο Πεκίνο, τον Νοέμβριο του 2017. DAMIR SAGOLJ / REUTERS
-------------------------------------------------------------

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΣΚΛΗΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΙΑ ΙΣΧΥ

Η Κίνα σήμερα επιδιώκει να αυξήσει την επιρροή της στην Ανατολική Ασία και πέραν αυτής μέσω εκτεταμένων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποτελούν κεντρικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας. Οι κρατικοί οργανισμοί μέσων μαζικής ενημέρωσης Xinhua και China Global Television Network έχουν γραφεία σε όλο τον κόσμο. Τα στούντιο του Χόλιγουντ αναζητούν τακτικά κινεζική χρηματοδότηση για τα σχέδιά τους, καθώς και δικαιώματα διανομής στην τεράστια αγορά της Κίνας. Προσεκτικά για να μην προσβάλλουν το ΚΚΚ, τα στούντιο έχουν ξεκινήσει προληπτικά να αυτολογοκρίνουν το περιεχόμενό τους. Η αυτολογοκρισία έχει επίσης αρχίσει να μολύνει τον εκδοτικό κλάδο. Για να αποκτήσουν πρόσβαση στην τεράστια αγορά της Κίνας, οι εκδότες καλούνται όλο και περισσότερο να λογοκρίνουν βιβλία και άρθρα που περιέχουν συγκεκριμένες λέξεις ή φράσεις (για παράδειγμα, «Ταϊβάν», «Θιβέτ» και «Πολιτιστική Επανάσταση»). Εξέχοντες εκδοτικοί οίκοι, συμπεριλαμβανομένου του Springer Nature -του μεγαλύτερου εκδότη ακαδημαϊκών βιβλίων στον κόσμο- έχουν υποκύψει στις απαιτήσεις του Πεκίνου και έχουν όλο και περισσότερο αυτολογοκριθεί.

Το Πεκίνο προωθεί επίσης την κινεζική επιρροή στην εκπαίδευση. Η Κίνα έχει γίνει ο τρίτος πιο δημοφιλής προορισμός για ξένες σπουδές στον κόσμο, καλωσορίζοντας περισσότερους από 440.000 φοιτητές από περισσότερες από 200 χώρες το 2016. Πολλοί φοιτητές λαμβάνουν υποστήριξη από την κινεζική κυβέρνηση. Στο εξωτερικό, σε 142 χώρες, το Πεκίνο δημιούργησε περισσότερα από 500 «Ινστιτούτα Κομφούκιος» για την προώθηση της κινεζικής γλώσσας και του πολιτισμού. Μια μελέτη της Εθνικής Ένωσης Μελετητών (National Association of Scholars) που εδρεύει στις ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι τα Ινστιτούτα Confucius είναι αναμφισβήτητα αδιαφανή για τις διασυνδέσεις τους με το ΚΚΚ. Οι δάσκαλοί τους πρέπει να τηρούν τους περιορισμούς του ΚΚΚ για την ελευθερία του λόγου και πιέζονται να «αποφεύγουν ευαίσθητα θέματα», όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Θιβέτ και η Ταϊβάν.

Το ΚΚΚ διεισδύει επίσης στις πανεπιστημιακές σχολές στο εξωτερικό [9]. Το Πεκίνο στρατολογεί μέλη μιας κινεζικής διασποράς 60 εκατομμυρίων ατόμων: Σε πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, κινέζικα σωματεία φοιτητών και ακαδημαϊκών διαδηλώνουν προς υποστήριξη επισκεπτών Κινέζων ηγετών και διαμαρτύρονται για τον Δαλάι Λάμα και άλλους ομιλητές που το ΚΚΚ θεωρεί εχθρικούς. Το Πεκίνο επίσης παρακολουθεί και φιμώνει Κινέζους επικριτές στο εξωτερικό κινητοποιώντας την παρενόχληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και απειλώντας τις οικογένειές τους στην πατρίδα. Στην Αυστραλία, οι ανησυχίες για κινεζικές παρεμβολές και κατασκοπεία στα πανεπιστήμια οδήγησαν αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών να εκδώσουν προειδοποιήσεις για μια «ύπουλη απειλή» από ξένες κυβερνήσεις που επιδιώκουν να διαμορφώσουν την τοπική κοινή γνώμη.

Οι περιφερειακοί ηγεμόνες κατά το παρελθόν προήγαγαν ομοίως την επιρροή τους μέσω του πολιτισμού και της εκπαίδευσης και με το να επιλέγουν ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών. Όπως γράφει ο ειδικός της Κίνας Suisheng Zhao, «ο κινεζικός πολιτισμός θεωρήθηκε ως μια μεγάλη διαρκής δύναμη για να γεφυρώσει περιόδους διχασμού και να εγχύσει σε νέες κυβερνήσεις ... τις αξίες που υποστηρίζουν την παραδοσιακή κινεζική τάξη». Η Κίνα διέδωσε την γλώσσα, την λογοτεχνία, την φιλοσοφία του Κομφούκιου και τις γραφειοκρατικές παραδόσεις της στην Ιαπωνία, την Κορέα, το Βιετνάμ και άλλες χώρες. Οι Κινέζοι αυτοκράτορες ακολούθησαν επίσης τις συμβουλές ενός υπουργού της δυναστείας των Χαν, ο οποίος πρότεινε να υποτάσσονται οι βάρβαροι με «πέντε δολώματα»: Μεταξωτά ρούχα και άμαξες, πολυτελή τρόφιμα, διασκεδάσεις και θηλυκούς παραστάτες, επαύλεις με δούλους και αυτοκρατορικές χάρες, όπως συμπόσια και βραβεία.

Η ηγεμονία των ΗΠΑ στην Λατινική Αμερική βασιζόταν επίσης στην ήπια ισχύ. Το 1953, η αμερικανική κυβέρνηση δημιούργησε τον Οργανισμό Πληροφοριών των ΗΠΑ (U.S. Information Agency), ο οποίος, σύμφωνα με τον πρόεδρο Dwight Eisenhower, θα έδειχνε στις χώρες ότι οι αμερικανικοί στόχοι «είναι σε αρμονία με, και θα προωθήσουν, τις νόμιμες επιδιώξεις τους για ελευθερία, πρόοδο και ειρήνη». Οι τηλεοπτικοί σταθμοί ξεκίνησαν Λατινοαμερικανικά κανάλια που μετέδιδαν αμερικανικές ταινίες και προγράμματα. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δημιούργησε πρακτορεία ειδήσεων και ραδιοφωνικούς σταθμούς και διείσδυσε ή εκφόβισε τα μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης. Στην Χιλή και την Δομινικανή Δημοκρατία, για παράδειγμα, η CIA και η USIA προχώρησαν σε μια έντονη προπαγανδιστική προσπάθεια ενάντια σε ανεπιθύμητους πολιτικούς υποψηφίους, εξαπλώνοντας παραπληροφόρηση και φιμώνοντας τα μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης.