Η ζωή σε μια κινεζική Ασία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η ζωή σε μια κινεζική Ασία

Πώς θα έμοιαζε η περιφερειακή ηγεμονία της Κίνας

Μεταγενέστεροι ηγεμόνες κυριαρχούσαν στις περιφέρειές τους και μέσω στρατιωτικής ισχύος. Ξεκινώντας στα τέλη του 19ου αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να χτίζουν αυτό που θα γινόταν ο εξέχων στρατός του δυτικού ημισφαιρίου. Την περίοδο αυτή, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκτησαν έδαφος μέσω πολυάριθμων πολέμων κατά του Μεξικού και της Ισπανίας. Κατά τις επόμενες δεκαετίες (συχνά για την προώθηση των εμπορικών συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών), οι δυνάμεις των ΗΠΑ εισέβαλαν σε χώρες της Λατινικής Αμερικής περισσότερες από 20 φορές, συνήθως στην Δομινικανή Δημοκρατία, την Αϊτή, το Μεξικό και τη Νικαράγουα. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν επανειλημμένα στρατιωτική δύναμη για την αντιμετώπιση των αριστερών κινημάτων στην Λατινική Αμερική: Απέκλεισαν την Κούβα το 1962, έστειλαν στρατεύματα στην Δομινικανή Δημοκρατία το 1965, ναρκοθέτησαν τα λιμάνια της Νικαράγουας στην δεκαετία του 1980 και εισέβαλαν στην Γρενάδα το 1983 και τον Παναμά το 1989.

Η Ιαπωνία δημιούργησε και διατήρησε την αυτοκρατορία της μέσω της στρατιωτικής ισχύος. Ο στρατιωτικός εκσυγχρονισμός του 19ου αιώνα έδωσε εκπληκτικές νίκες επί της Κίνας και της Ρωσίας. Μέσω αυτών και άλλων στρατιωτικών εκστρατειών, η Ιαπωνία κατέλαβε εδάφη όπως την Κορέα και την Ταϊβάν και απέσπασε αποικιακές κτήσεις από την Γαλλία, την Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ιαπωνικός στρατός τότε διοίκησε την αυτοκρατορία, καταπολεμώντας αντεξεγέρσεις και καταστέλλοντας κινήματα ανεξαρτησίας.

Στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σοβιετική Ένωση κυριάρχησε στην σφαίρα επιρροής της με τον ισχυρότερο στρατό της περιοχής. Τοποθέτησε στρατεύματα στην Τσεχοσλοβακία, την Ανατολική Γερμανία, την Ουγγαρία και την Πολωνία. Το Κρεμλίνο, για να διαμορφώσει την περιοχή σύμφωνα με τις προτιμήσεις του, ήταν πρόθυμο να χρησιμοποιήσει βία. Έστειλε σοβιετικά στρατεύματα για να καταπνίξει τις εξεγέρσεις στην Ουγγαρία το 1956 και την Τσεχοσλοβακία το 1968.

Αυτοί οι ηγεμόνες δεν ανέχονταν την παρουσία αντίπαλων μεγάλων δυνάμεων στις περιοχές τους. Ομοίως, η Κίνα στρέφεται σήμερα κατά της παρουσίας των ΗΠΑ στην Ασία και εργάζεται ζωηρά για να την υπονομεύσει. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι αλλά και [διάφορα κινεζικά] «white papers» στον τομέα της άμυνας επικρίνουν τις συμμαχίες των ΗΠΑ ως ξεπερασμένες και αποσταθεροποιητικές. Ο ίδιος ο Xi, κάνοντας έκκληση για μια νέα «ασιατική αρχιτεκτονική ασφαλείας», υποστήριξε ότι οι σχέσεις αυτές δεν ανταποκρίνονται στις πολύπλοκες ανάγκες της περιοχής. Εν τω μεταξύ, το Πεκίνο, με το να καλλιεργεί στενούς δεσμούς με την Σεούλ και με το να ενθαρρύνει την στροφή των Φιλιππίνων προς την Κίνα, προσπάθησε να αποσπάσει συμμάχους των ΗΠΑ.

ΦΙΛΟΠΕΡΙΕΡΓΟΣ ΓΕΙΤΟΝΑΣ

Το Πεκίνο παρεμβαίνει επίσης στην εγχώρια πολιτική άλλων χωρών [8]. Αναφερόμενοι συγκεκριμένα στην Κίνα, αξιωματούχοι των καναδικών μυστικών υπηρεσιών έχουν προειδοποιήσει για ξένους πράκτορες οι οποίοι ενδέχεται να υπηρετούν ως επαρχιακοί υπουργοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Και το 2016, ξέσπασε ένα σκάνδαλο στην Αυστραλία, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο Sam Dastyari, ένας γερουσιαστής που είχε υπερασπιστεί τις κινεζικές εδαφικές διεκδικήσεις στην θάλασσα της Νότιας Κίνας, είχε οικονομικούς δεσμούς με μια κινεζική επιχείρηση, προκαλώντας τελικά νέους νόμους που απαγόρευσαν τις πολιτικές δωρεές.

Ιστορικά, οι περιφερειακοί ηγεμόνες παρενέβησαν εκτενώς στην εγχώρια πολιτική για να στηρίξουν φιλικές κυβερνήσεις και να υπονομεύσουν τα κόμματα και τους ηγέτες που θεωρούνταν εχθρικοί. Μέσα στο σύστημα φόρων υποτελείας της Κίνας, ο αυτοκράτορας ανέθετε την διοίκηση υποταγμένων κρατών σε τοπικούς ηγέτες, μια προσέγγιση γνωστή ως «χρήση βαρβάρων για να κυβερνήσουν βάρβαρους». Αλλά η τοπική ανεξαρτησία έφτανε μόνο μέχρις εκεί. Όπως είπε ο πολιτικός του 16ου αιώνα, Chang Chu-cheng, για τους υποτελείς: «Ακριβώς όπως και τα σκυλιά, αν κουνούν τις ουρές τους, θα τους πετάξουν κόκκαλα˙ αν γαβγίζουν άγρια, θα τα χτυπήσουν με ραβδιά˙ αφού τα χτυπήσουν, αν υποκύψουν ξανά, τότε θα τους ξαναπετάξουν κόκκαλα˙ μετά τα κόκκαλα, αν γαβγίσουν ξανά, τότε περισσότερο ξύλο».

Η Ιαπωνία παρομοίως παρενέβη στην εγχώρια πολιτική κατά την αυτοκρατορική ακμή της. Στις Φιλιππίνες, για παράδειγμα, κατάργησε όλα τα πολιτικά κόμματα εκτός από τα φιλο-ιαπωνικά. Αλλού, ανέθεσε τον έλεγχο σε φιλικούς τοπικούς ηγέτες και αστυνομικούς, και εκπαίδευσε τους ηγέτες τους σε ινστιτούτα στην Ιαπωνία. Αν οι αξιωματούχοι στην Κίνα, την Κορέα και τη Μαντζουρία δεν συνεργάζονταν, το Τόκιο βασιζόταν σε μια ιαπωνική παραστρατιωτική οργάνωση που εκφόβιζε, εκβίαζε και δολοφονούσε τοπικούς ηγέτες.
Από την πλευρά τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακατεύτηκαν αμέτρητες φορές στην λατινοαμερικανική πολιτική. Από το Πόρισμα Roosevelt μέχρι το Δόγμα Monroe, η Ουάσιγκτον διεκδίκησε το δικαίωμα να παρεμβαίνει στις υποθέσεις των γειτόνων της. Βασίστηκε σε συγκεκαλυμμένες και δημόσιες, βίαιες και μη βίαιες μεθόδους για την υποστήριξη αντικομμουνιστικών ηγετών και για την υπονόμευση ή απομάκρυνση αριστερών [ηγετών]. Ο Αμερικανός διπλωμάτης Robert Olds, εξήγησε την προσέγγιση με ωμό τρόπο το 1927: «Η Κεντρική Αμερική καταλάβαινε πάντοτε ότι οι κυβερνήσεις που αναγνωρίζουμε και υποστηρίζουμε παραμένουν στην εξουσία, ενώ εκείνες που δεν αναγνωρίζουμε και στηρίζουμε πέφτουν». Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο στρατός των ΗΠΑ και η CIA, χρηματοδότησαν, εξόπλισαν και εκπαίδευσαν αντικομμουνιστικές δυνάμεις σε ολόκληρη την Λατινική Αμερική, σε ιδρύματα όπως το U.S. Army School of the Americas in Panama. Οι στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ προσπάθησαν να απομακρύνουν τις αριστερές κυβερνήσεις στην Κούβα, τον Ισημερινό, το Ελ Σαλβαδόρ και τη Νικαράγουα. Η Ουάσινγκτον υποστήριξε επίσης τα πραξικοπήματα στην Γουατεμάλα το 1954 και την Χιλή το 1973.