Μένοντας έξω από την Συρία

Η Ρωσία ελπίζει ότι η Δύση θα προσφέρει τελικά βοήθεια για την ανασυγκρότηση των τμημάτων της Συρίας όπου κυριαρχεί ο Άσαντ. Αλλά τα πρόσφατα ανθρωπιστικά προγράμματα του ΟΗΕ έχουν αποδείξει ότι μια τέτοια προσπάθεια θα ήταν ανόητη. Επειδή οι εξωτερικοί πόροι έπρεπε να ρεύσουν μέσω της συριακής κυβέρνησης, σημαντικά τμήματα της βοήθειας του ΟΗΕ έχουν καταλήξει στις τσέπες ανθρώπων της κυβέρνησης ή έρευσαν μόνο σε ευνοούμενες ομάδες που υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Εν πάση περιπτώσει, οι κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της συριακής κυβέρνησης θα καταστήσουν νομικά αδύνατο ένα τέτοιο πρόγραμμα βοήθειας για το προσεχές μέλλον. Ορισμένοι αναλυτές, συμπεριλαμβανομένου του ειδικού για την Συρία, Joshua Landis, ισχυρίστηκαν ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να καταργηθούν γιατί τιμωρούν κυρίως τον συριακό λαό και όχι την κυβέρνηση. Αυτά τα επιχειρήματα χάνουν το βασικό νόημα: Ο λαός της Συρίας θα υποστεί επίσημη διαφθορά, βιαιότητα και οικονομική κακοδιαχείριση, ανεξάρτητα από το τι κάνουν η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της. Το μόνο ερώτημα είναι εάν πρέπει να σπαταληθούν αμερικανικοί πόροι για την συριακή κυβέρνηση.

Ομοίως, είναι αδύνατο να εξασφαλιστεί ακόμη και ο ελάχιστος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών κανόνων ή της καλής διακυβέρνησης στην Συρία. Ο Άσαντ και οι εκπρόσωποί του έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι η κυβέρνηση θα επαναβεβαιώσει τον πλήρη έλεγχο του συνόλου της Συρίας. Το εννοούν. Η μπααθιστική ιδεολογία που διαπνέει το συριακό κράτος απορρίπτει την αποκέντρωση, και η Συρία στερείται εξειδικευμένων διοικητών επαρχιών και πόλεων. Η εμπειρία του Ιράκ από την διαφθορά, την κακοδιαχείριση και τις πολιτικές διαμάχες δείχνει πόσο δύσκολη μπορεί να είναι η αποκέντρωση ενός μπααθικού κράτους, ακόμη και με ένα βαθμό βούλησης και πετρελαϊκού πλούτου που η Συρία δεν έχει. Ο Assad προτιμά να ζει με ένα αποδυναμωμένο αλλά βίαιο συγκεντρωτικό κράτος παρά να προσπαθήσει να εισαγάγει πραγματική μεταρρύθμιση, μια επιλογή που έκανε πριν από χρόνια.

Σύροι πρόσφυγες περπατούν κατά μήκος ενός δρόμου στο στρατόπεδο προσφύγων Nizip, κοντά στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας στην επαρχία Γκαζιαντέπ, στην Τουρκία, τον Νοέμβριο του 2016. UMIT BEKTAS / REUTERS
----------------------------------------------------------------------------------

Υπάρχει ένας τομέας όπου η βοήθεια των ΗΠΑ θα μπορούσε να κάνει καλό: Βοηθώντας τους Σύρους πρόσφυγες στην Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο και την Τουρκία. Οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών, οι οποίες βρίσκονται ήδη υπό υπερβολική πίεση, πιθανώς θα επιτρέψουν στην αμερικανική κυβέρνηση και στις συνεργαζόμενες οργανώσεις των ΗΠΑ να λειτουργήσουν με περισσότερη αυτονομία από ό, τι θα μπορούσαν στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Συρίας περιοχές. Μια ανανεωμένη προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών για συγκέντρωση κεφαλαίων θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη σε μια περίοδο αυξανόμενης κόπωσης των δωρητών και εξασθένησης των πόρων του ΟΗΕ, οι οποίες οδήγησαν σε περικοπές στα σιτηρέσια σε κάποιους προσφυγικούς καταυλισμούς. Λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές δυσκολίες στην Συρία και το κυβερνητικό πρόγραμμα εθνοκάθαρσης -το καθεστώς έχει καταλάβει ολόκληρες γειτονιές σε πόλεις όπως η Δαμασκός και η Χομς από τις ενοχλητικές κοινότητες στις οποίες ρίζωνε η αντιπολίτευση- πολλοί πρόσφυγες είναι απίθανο να επιστρέψουν στην πατρίδα τους στο εγγύς μέλλον. Η παροχή βοήθειας σε εκείνους τους πρόσφυγες ώστε να διατηρήσουν μια αξιοπρέπεια, θα μείωνε την ελκυστικότητα των εξτρεμιστών και εν μέρει θα ανακούφιζε μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση. Μια τέτοια ισχνή πολιτική θα αποτελούσε μια λυπηρή απάντηση σε μια εξέγερση που απαιτούσε στην αρχή της μόνο βασική λογοδοσία από την κυβέρνηση και την αναγνώριση της αξιοπρέπειας των Σύρων ως ανθρώπων. Αλλά προς το παρόν, είναι το καλύτερο που μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.

*Το άρθρο ατό δημοσιεύθηκε στο τεύχος 51 (Απριλίου-Μαΐου 2018) του Foreign Affairs The Hellenic Edition.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2017-10-16/keeping-out-syria

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ: