Μένοντας έξω από την Συρία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μένοντας έξω από την Συρία

Η λιγότερο κακή επιλογή για τις ΗΠΑ*

Δεν θα υπάρξει έλλειψη φαινομενικά εύλογων αιτιών για παρέμβαση. Όταν η συριακή κυβέρνηση και οι κουρδικές δυνάμεις αναπόφευκτα παλέψουν για την κουρδική αυτοδιοίκηση στην Ροζάβα ή αν η κυβέρνηση της Συρίας επιτεθεί στις δυνάμεις των SDF στο ανατολικό Deir ez-Zor, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να μπουν στον πειρασμό να παρέμβουν για λογαριασμό παλαιών συμμάχων. Αυτό θα ήταν λάθος. Κανένας σημαντικός δρων στον πόλεμο της ανατολικής Συρίας -ούτε η Ιορδανία, ούτε οι Ιρακινοί Κούρδοι, ούτε η ιρακινή κυβέρνηση στην Βαγδάτη- θα βοηθούσαν στην υπεράσπιση των Σύρων Κούρδων ή ακόμα και των μαχητών των SDF στο Deir ez-Zor. Η τουρκική κυβέρνηση θα χαιρετήσει την καταστολή του Assad στους Σύρους Κούρδους και πιθανόν θα εμπόδιζε οποιαδήποτε βοήθεια των ΗΠΑ θα περνούσε από την Τουρκία. Η Ρωσία είναι ευαίσθητη στην Δυτική παρέμβαση εναντίον αυταρχικών κυβερνήσεων και έχει, εν πάση περιπτώσει, περιορισμένη μόχλευση. Το Ιράν, αντιμέτωπο με τον δικό του ανήσυχο κουρδικό πληθυσμό, θα υποστήριζε τον Assad. Επιπλέον, δεν υπάρχει πολιτική βούληση στις Ηνωμένες Πολιτείες για λογαριασμό των συριακών κουρδικών συμφερόντων ή των Σύρων Αράβων φυλετικών μαχητών στο Deir ez-Zor, και η ανατολική Συρία ποτέ δεν ήταν σημαντική για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ουάσιγκτον και στην Ιερουσαλήμ είναι επίσης ανήσυχοι για την στρατιωτική θέση του Ιράν στην Συρία, κοντά στα Υψίπεδα του Γκολάν, από την οποία θα μπορούσε να απειλήσει το Ισραήλ. Αυτό αποτελεί θεμιτή ανησυχία: Η Harakat Hezbollah al-Nujaba, μια από τους μεγαλύτερες ιρανικές μαχητικές ομάδες στην Συρία, έχει ήδη υποσχεθεί ότι η επόμενη μάχη θα είναι η απελευθέρωση των υψωμάτων του Γκολάν. Ωστόσο, η Συρία δεν είναι ο τόπος για να γίνει αντίσταση στον ιρανικό επεκτατισμό. Οι αεροπορικές επιδρομές δεν θα αναγκάσουν τις ιρανικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν την Συρία και οι επιδρομές από το έδαφος απλώς θα αναγκάσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να υπερασπιστούν τα εδάφη απέναντι σε συνεχείς τακτικές ανορθόδοξου πολέμου από το Ιράν και την Συρία. Η ιστορία δείχνει ότι οι κυβερνήσεις του Ιράν και της Συρίας θα μπορούσαν να στρατολογήσουν και τζιχαντιστές για να πολεμήσουν εναντίον των δυνάμεων των ΗΠΑ. Και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να περιμένουν λίγη βοήθεια από την Τουρκία σε οποιαδήποτε σύγκρουση με το Ιράν. Η βοήθεια των ΗΠΑ προς τις κουρδικές ομάδες στην Συρία έχει δημιουργήσει τις δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Τεχεράνης˙ τον Αύγουστο, ο αρχηγός του ιρανικού στρατού επισκέφθηκε την Άγκυρα για πρώτη φορά από το 1979. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει πόσο χρόνο θα πάρει ένας πόλεμος για τον περιορισμό της ιρανικής επιρροής στην Συρία ή πώς θα μοιάζει η νίκη που θα επιτευχθεί.

Ως αποτέλεσμα, πολλοί πολιτικοί στην Ουάσινγκτον και την Ιερουσαλήμ ελπίζουν ότι η Ρωσία θα περιορίσει την επιρροή του Ιράν, προλαμβάνοντας την ανάγκη άμεσης στρατιωτικής αντιπαράθεσης. Αυτές οι ελπίδες είναι λανθασμένες. Η Ρωσία δεν θα θέσει σε κίνδυνο τις πολιτικές και επιχειρηματικές σχέσεις της με το Ιράν, οι οποίες περιλαμβάνουν κοινά συμφέροντα στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. Η Ουάσινγκτον και η Ιερουσαλήμ πρέπει να αναγνωρίσουν ότι και οι δύο έκαναν την επιλογή τους εδώ και χρόνια. Έχοντας δεχθεί ότι ο Άσαντ θα παραμείνει στην εξουσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει επίσης να αποδεχθούν ένα νέο Ιράν το οποίο θα έχει επιρροή.

Ευτυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να ζήσουν με τη μεγαλύτερη ιρανική επιρροή στην Συρία. Η παρουσία του Ιράν θα περιπλέξει την ισραηλινή ασφάλεια, αλλά δεν θα απειλήσει την ύπαρξη της χώρας. Θα ήταν χειρότερο οι τζιχαντιστές να ξανακερδίσουν έδαφος της Συρίας και να το χρησιμοποιήσουν ως βάση για εξαγωγή της τρομοκρατίας. Αυτός είναι ένας πραγματικός κίνδυνος, καθώς νέες τζιχαντιστικές ομάδες έχουν εμφανιστεί επανειλημμένα από τα κατάλοιπα παλαιών. Το 2011, για παράδειγμα, το μέτωπο Al-Nusra προέκυψε από την «Αλ Κάιντα στο Ιράκ». Η Αλ-Νούσρα έμαθε από την προκάτοχό της: Ήταν λιγότερο βάναυση και κατέληξε σε πολλές συμμαχίες με μη τζιχαντιστικές ομάδες μέχρι να μπορέσει να «γυρίσει το χαρτί» στους πρώην συμμάχους της και να τους καταστρέψει έναν προς έναν. Εάν μια νέα έκδοση της Αλ Κάιντα αναδυθεί στην Συρία, θα έχει μάθει από το Μέτωπο al-Nusra και το ISIS, και πιθανότατα θα είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί και να συγκρατηθεί από όσο οι προκάτοχοί της.

Ο καλύτερος τρόπος να αποτραπεί η εξτρεμιστική στρατολόγηση στις λίγες περιοχές που εξακολουθούν να ελέγχονται από την αντίσταση, θα ήταν να ξεκινήσει εκ νέου η τοπική οικονομία. Οι οικονομικές απογοητεύσεις μεταξύ των κατοίκων των φτωχών προαστίων γύρω από το Χαλέπι, την Δαμασκό και την Χομς βοήθησαν να κινητοποιηθεί η αρχική εξέγερση του 2011. Και σύμφωνα με δημοσκόπηση που διεξήγαγε η Burson-Marsteller, μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων, το 2017, το 25% των νέων στη Μέση Ανατολή θεώρησαν την παροχή καλύτερης εκπαίδευσης και θέσεων εργασίας ως τα καλύτερα μέσα αντίστασης στο ISIS˙ μόνο το 13% πιστεύει ότι η λύση ήταν η στρατιωτική δράση. Αυτή την στιγμή, όμως, η οικονομική ανάπτυξη είναι μια μακρινή προοπτική. Μόνο όταν σταματήσουν οι μάχες θα μπορέσουν οι επιχειρήσεις να ξανανοίξουν και οι διοικήσεις θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν βασικές υπηρεσίες όπως καθαρό νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, νοσοκομεία και σχολεία. Η ρωσική διπλωματική στρατηγική για την δημιουργία ζωνών αποκλιμάκωσης μπορεί να επιτρέψει την καλύτερη τοπική διακυβέρνηση και την οικονομική ανάκαμψη στις ζώνες αυτές, εάν η συριακή κυβέρνηση τις σεβαστεί. Συνεπώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να στηρίξουν την ρωσική προσέγγιση με την προϋπόθεση ότι η οικονομική βοήθεια θα διαρκέσει μόνο εάν τηρηθούν οι εκεχειρίες.