Το στοίχημα της Τουρκίας για θρησκευτική ηγεσία

Μετά τις αραβικές εξεγέρσεις, όμως, η Μέση Ανατολή έχει γίνει ίσως η περιοχή που είναι η πιο βαθιά σκεπτικιστική σχετικά με την τουρκική ηγεσία. Η καταστροφική εμπλοκή της Τουρκίας στην Συρία και η αυταρχική στροφή της υπό τον Ερντογάν, έχουν θρυμματίσει την εικόνα της στις γειτονικές χώρες. Επιπλέον, η Μουσουλμανική Αδελφότητα -στην οποία βασίζεται η Τουρκία για να επιτύχει τους στόχους της- θεωρείται τώρα από πολλούς Μουσουλμάνους ως μια αποτυχία, και χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση στην Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η εντατικοποίηση της εθνικιστικής ρητορικής της Τουρκίας και οι συχνές αναφορές στο οθωμανικό παρελθόν ταράζουν καθεστώτα όπως η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που βλέπουν μια αυτοκρατορική ατζέντα πίσω από την θρησκευτική διπλωματία της Τουρκίας.

Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης ανησυχήσει για τις δραστηριότητες της θρησκευτικής εξωστρέφειας της Τουρκίας. Μέσω της Diyanet, ο πρόεδρος Ερντογάν μπόρεσε να επεκτείνει την επιρροή του μεταξύ της τουρκικής διασποράς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Diyanet πληρώνει τους μισθούς των ιμάμηδων που αποστέλλονται από την Τουρκία και ελέγχει αυστηρά τα μηνύματα που εκπέμπουν. Τα εβδομαδιαία κηρύγματα της Παρασκευής είναι τα ίδια με αυτά που εκφωνούνται στην Τουρκία, τα οποία εκδίδονται από την έδρα της Diyanet στην Άγκυρα. Αυτό ήταν βαθύτατα ανησυχητικό για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η παρέμβαση της Τουρκίας στην θρησκευτική ζωή των μεταναστών αποτρέπει την επιτυχή ενσωμάτωσή τους.

ΕΞΑΓΟΝΤΑΣ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η θρησκευτική επέκταση της Τουρκίας έχει αποφέρει μικτά αποτελέσματα. Στην διαλυμένη από τον πόλεμο Σομαλία, τόσο η πολιτική ελίτ όσο και ο τοπικός πληθυσμός έχουν εκτιμήσει τις προσπάθειες της Τουρκίας, κάτι που έχει οικοδομήσει εμπιστοσύνη και προετοίμασε τον δρόμο για μελλοντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Στα Βαλκάνια, η επίκληση της οθωμανικής κληρονομιάς και η εμφάνιση της Τουρκίας ως προστάτιδας των Μουσουλμάνων προβλέψιμα έχει παίξει καλά με τις μουσουλμανικές κοινότητες και λιγότερο με τις μη μουσουλμανικές. Η Τουρκία βρήκε λίγους αποδέκτες στις τουρκικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο κοσμικές.

Τα ανοίγματά της στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη αντιμετωπίστηκαν με αυξανόμενο σκεπτικισμό. Τα εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα που κερδίζουν σε όλη την Ευρώπη είναι εχθρικά προς την θρησκευτική επέκταση της Τουρκίας. Στη Μέση Ανατολή, η ανάμιξη του Ισλάμ και του τουρκικού εθνικισμού θα συνεχίσει να προκαλεί δυσάρεστες αναμνήσεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εφόσον κυβερνάται από ένα κόμμα με ισλαμικές ρίζες, η Τουρκία θα συνεχίσει να διεξάγει μια εξωτερική πολιτική στην οποία η θρησκεία είναι αναπόσπαστη. Όμως, καθώς οι εθνικισμοί κερδίζουν έδαφος σε παγκόσμιο επίπεδο, το τουρκικό συγκεκριμένο είδος θρησκευτικής επέκτασης θα μπορούσε να γίνει πιο δύσκολο να πουλήσει.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2019-01-10/turkeys-bid-re...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2018-10-26/whats-stake-er...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2018-12-07/rise-isla...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-05-17/turkey-casts-d...
[4] https://newint.org/features/2018/04/01/turkey-somalia-humanitarian-aid

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition