Κάνουν οι Ταλιμπάν υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρήσουν;

Στη Ντόχα, στα τέλη Ιανουαρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Αφγανοί Ταλιμπάν συμφώνησαν καταρχήν το περίγραμμα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Σύμφωνα με τους όρους της, οι Ταλιμπάν θα εγγυώνται ότι η περιοχή του Αφγανιστάν δεν θα χρησιμοποιηθεί ποτέ από τρομοκράτες. Η διαβεβαίωση είναι ζωτικής σημασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ενώ ορισμένοι σχολιαστές [1] διακήρυξαν την υπόσχεση των Ταλιμπάν ως σημαντική εξέλιξη, οι αναλυτές [2] σημείωσαν ότι η ομάδα έκανε παρόμοιες διαβεβαιώσεις στο παρελθόν και απέτυχε να τις τηρήσει. Παραμένουν ερωτηματικά σχετικά με το εάν οι Ταλιμπάν είναι πραγματικά πρόθυμοι να διαχωριστούν από την Αλ Κάιντα -την ίδια την προοπτική από την οποία η ομάδα έκανε πίσω το 2001, γεγονός που παρακίνησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισβάλουν.

Αμερικανοί στρατιώτες σε αποστολή στο Αφγανιστάν, τον Ιανουάριο του 2019. U.S. ARMY / REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Το τρομοκρατικό τοπίο στη Νότια και Κεντρική Ασία εκτείνεται πολύ πέρα από την Αλ Κάιντα. Οι Ταλιμπάν πολεμούν την θυγατρική του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή, το Ισλαμικό Κράτος στην Khorasan (ISK) [3], προκαλώντας σοβαρές απώλειες χωρίς να καταφέρουν να εξαλείψουν αυτόν τον αντίπαλο. Από το 2002, η υπό την ηγεσία των Ταλιμπάν εξέγερση στο Αφγανιστάν αποτέλεσε μια ενοποιητική αιτία για τις μαχητικές οργανώσεις στην περιοχή. Στο Αφγανιστάν λειτουργούν τουλάχιστον 18 τρομοκρατικές ομάδες. Οι Ταλιμπάν ασκούν κάποια επιρροή στις δραστηριότητες των 14 από αυτές, παρέχοντας την εισαγωγή τους στην εξέγερση με αντάλλαγμα ανθρώπινο δυναμικό και εξειδίκευση. Αυτές οι ομάδες θα περιμένουν μια αποζημίωση σε περίπτωση νίκης των Ταλιμπάν και θα προσπαθήσουν πιθανώς να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το αφγανικό έδαφος ως βάση για τρομοκρατικές δραστηριότητες. Εάν οι Ταλιμπάν αποδειχθούν απρόθυμοι ή ανίκανοι να τις αποτρέψουν, η χώρα να γίνει «ελεύθερη» για μαχητικούς οργανώσεις μετά την απόσυρση των ΗΠΑ, και οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και το Πακιστάν, η Ινδία και τα κράτη της Κεντρικής Ασίας, θα απειληθούν.

Η ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

Από την σκοπιά των Ηνωμένων Πολιτειών, η πιο σημαντική σχέση των Ταλιμπάν είναι με την Αλ Κάιντα, η οποία εξακολουθεί να δίνει προτεραιότητα στο να χτυπήσει το έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι Ταλιμπάν δεν έχουν περιορίσει ποτέ με επιτυχία τις δραστηριότητες της Αλ Κάιντα. Αντιθέτως, παρέδωσαν στην ομάδα ένα ασφαλές καταφύγιο στο Αφγανιστάν, ενώ η ηγεσία της σχεδίαζε και εκτέλεσε επιθέσεις εναντίον των πρεσβειών των ΗΠΑ στην Κένυα και την Τανζανία το 1998˙ του [πολεμικό πλοίο] USS Cole στην Υεμένη το 2000˙ και του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου και του Πενταγώνου το 2001. Η ηγεσία της Αλ Κάιντα δεν ζήτησε από τους Ταλιμπάν άδεια για την διεξαγωγή αυτών των επιθέσεων˙ στην πραγματικότητα, η Αλ Κάιντα τις διεξήγαγε σε άμεση αντίθεση με τις εντολές των Ταλιμπάν να απέχει από διεθνείς επιθέσεις. Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου οδήγησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισβάλουν στο Αφγανιστάν και να απομακρύνουν τους Ταλιμπάν από την εξουσία. Ωστόσο, οι Ταλιμπάν αρνήθηκαν [4] να σπάσουν τους δεσμούς τους με την Αλ Κάιντα και παρέμειναν ανίκανοι να αποτρέψουν την αδίστακτη συμπεριφορά της.

Από το 2001, η Αλ Κάιντα συνέχισε να απολαμβάνει καταφύγιο στους Ταλιμπάν. Συγκεκριμένα, η Αλ Κάιντα βρήκε καταφύγιο στο Βόρειο Βαζιριστάν στις Ομοσπονδιακά Διοικούμενες Φυλετικές Περιοχές (Federally Administered Tribal Areas, FATA), υπό την προστασία του δικτύου Haqqani, μιας φράξιας εντός των Ταλιμπάν. Μέχρι το 2014, όταν μια στρατιωτική επίθεση του Πακιστάν διέλυσε πολλές μαχητικές ομάδες που δραστηριοποιούνταν σε αυτή την περιοχή, τα περισσότερα από τα μεγάλα σχέδια της Αλ Κάιντα και οι επιθέσεις εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης προήλθαν από τις φυλετικές περιοχές, ιδιαίτερα το Βόρειο Βαζιριστάν. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι Ταλιμπάν ή το δίκτυο Haqqani βοήθησαν σε αυτές τις επιθέσεις ή ότι γνώριζαν καν γι’ αυτές, αλλά επίσης ούτε ότι τις εμπόδισαν.

Ένας άλλος από τους συμμάχους των Αφγανών Ταλιμπάν, οι Πακιστανοί Ταλιμπάν [5], έχουν μια vendetta εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τους θανάτους τριών ηγετών τους. Το 2010, αυτή η ομάδα έβαλε βόμβα στην Times Square. Οι Πακιστανοί Ταλιμπάν είναι μια ιδιαίτερα αποκεντρωμένη ομάδα-ομπρέλα που προσπαθεί να εκδιώξει τις πακιστανικές δυνάμεις από τις φυλετικές περιοχές, να ανατρέψει την πακιστανική κυβέρνηση, να εξαλείψει τους Σιίτες Μουσουλμάνους από το Πακιστάν και να ωθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες έξω από το Αφγανιστάν. Από την στιγμή που ο πακιστανικός στρατός ανάγκασε πολλούς από τους πράκτορές τους να περάσουν τα σύνορα μετά τις επιχειρήσεις στο Νότιο Βαζιριστάν το 2009 και στο Βόρειο Βαζιριστάν το 2014, οι Πακιστανοί Ταλιμπάν επιχειρούσαν σε μεγάλο βαθμό από το Αφγανιστάν. Και ενώ η ατζέντα τους είναι πιο τοπική από ό, τι της Αλ Κάιντα, πιθανώς θα εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες για να επιτεθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες, εάν και όποτε προκύψουν.

Οι Ταλιμπάν δεν έχουν επιδείξει πραγματική βούληση να παρεμποδίσουν ενεργά τις επιχειρήσεις των δύο ομάδων που είναι πιο πιθανό να επιτεθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ακόμα κι αν το ήθελαν, πιθανόν να μην έχουν την ικανότητα. Εάν οι Ταλιμπάν εξακολουθούν να επιτρέπουν στην κάθε ομάδα να δραστηριοποιείται σε έδαφος υπό τον έλεγχό τους -όπως είναι πιθανό να κάνουν- αυτό θα παραβιάσει σοβαρά την τήρηση της δέσμευσής τους να αποτρέψουν τις διεθνείς επιθέσεις που προέρχονται από το Αφγανιστάν.

Η ΑΠΕΙΛΗ ΓΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ