Το διαζύγιο του Brexit γίνεται πιο μπερδεμένο

Το Brexit δημιούργησε επίσης ερωτήματα σχετικά με το μελλοντικό καθεστώς της Σκωτίας, της οποίας οι δεσμοί με την Αγγλία χρονολογούνται από την ένωση των βασιλείων το 1603 και των κοινοβουλίων το 1707. Το κοινοβούλιο της Σκωτίας ιδρύθηκε το 1999 ως μέρος της προσπάθειας του πρωθυπουργού, Τόνι Μπλερ, να αποκεντρώσει την εξουσία σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Η κυβέρνηση, της οποίας ηγείται το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας από το 2011, πραγματοποίησε δημοψήφισμα τον Σεπτέμβριο του 2014 για το κατά πόσον η Σκωτία πρέπει να γίνει ανεξάρτητη χώρα. Με ποσοστό συμμετοχής άνω του 84%, οι Σκωτσέζοι ψήφισαν [13] με διαφορά 55,3 έναντι 44,7% υπέρ του να παραμείνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Στο δημοψήφισμα του Brexit δύο χρόνια αργότερα, το 62% των ψηφοφόρων στην Σκωτία (συμπεριλαμβανομένων των πλειοψηφιών σε όλες τις επαρχίες) προτιμούσαν να παραμείνουν στην ΕΕ. Η πρώτη υπουργός, Nicola Sturgeon, ζήτησε σύντομα ένα δεύτερο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, επικαλούμενη [14] την «σημαντική και ουσιαστική αλλαγή των συνθηκών» που το εκλογικό μανιφέστο του κόμματός της έλεγε ότι θα μπορούσε να προκαλέσει αίτημα για άλλο ένα δημοψήφισμα. Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό, οι δημοσκοπήσεις [15] δεν έχουν δείξει μια σημαντική αύξηση της υποστήριξης για την ανεξαρτησία. Κατ’ αρχήν, οι Σκωτσέζοι έχουν κουραστεί να ψηφίζουν: Από το 2014 έως το 2017, ψήφισαν σε δύο δημοψηφίσματα, δύο βρετανικές εκλογές, εκλογές για το σκωτικό κοινοβούλιο και σε τοπικές εκλογές. Έμαθαν ότι τα δημοψηφίσματα δεν επιλύουν οριστικά τα πολιτικά ζητήματα. Οι διαπραγματεύσεις του μπερδεμένου Brexit αποθάρρυναν περαιτέρω τους ψηφοφόρους: Αν χρειάζεται τόσο πολύ [προσπάθεια] για να διαλυθεί μια 40χρονη ένωση, το ξήλωμα δεσμών 300 ετών θα είναι πολύ πιο δύσκολο. Η συζήτηση για την Βόρεια Ιρλανδία κατέδειξε ότι μια ανεξάρτητη Σκωτία στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρειαζόταν σύνορα με μια μετα-Brexit Αγγλία.

ΕΝΑ ΑΒΕΒΑΙΟ ΜΕΛΛΟΝ

Το πώς, το πότε και ακόμη και το εάν το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την ΕΕ παραμένει ασαφές. Υποθέτοντας ότι θα αποχωρήσει όντως, η φύση της αποχώρησής του θα διαμορφώσει τις μελλοντικές σχέσεις του με την Ευρώπη. Οι παρατεταμένες και αμφισβητούμενες διαπραγματεύσεις έχουν ήδη μειώσει την εμπιστοσύνη μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, βλάπτουν την φήμη του Ηνωμένου Βασιλείου σε ολόκληρη την ήπειρο και τροφοδοτούν την αντιπάθεια κατά των υπέρμαχων του Brexit εγχωρίως. Η καλή θέληση μεταξύ του Λονδίνου και του Δουβλίνου, που τροφοδοτείται από δεκαετίες επιτυχούς διαχείρισης της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Βόρεια Ιρλανδία, μειώνεται επίσης.

Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει χωρίς συμφωνία, δεν θα υπάρξει σύμφωνο διαζυγίου, καμία μεταβατική περίοδος, και καμία προστασία για τα ιρλανδικά σύνορα. Ο χωρισμός θα είναι καθαρός, υπό την έννοια ότι δεν θα ισχύσει κανένας από τους παλαιούς περιορισμούς. Αλλά θα είναι επίσης χαοτικός, καθώς οι πλευρές θα αναγκαστούν να αναπτύξουν αποσπασματικούς μηχανισμούς για τα πάντα, από τα τελωνεία και τους δασμούς μέχρι τα δικαιώματα των πολιτών και την ανταλλαγή πληροφοριών [των μυστικών υπηρεσιών].

Εάν υπάρξει μακρά παράταση μέχρι την ημερομηνία εξόδου του, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να βρει μια διέξοδο από το σημερινό αδιέξοδο. Αν και Βρετανοί ψηφοφόροι, δημοσιογράφοι και ακόμη και η πρωθυπουργός έχουν σωρεύσει χλεύη στο βρισκόμενο εν αδιεξόδω Κοινοβούλιο, οι πολωμένοι βουλευτές αντιπροσωπεύουν μια διαιρεμένη χώρα. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση [16] μετά την δεύτερη ήττα της συμφωνίας της Μέι αποκάλυψε δημόσια δυσαρέσκεια σχετικά με την συμφωνία της καθώς και μια αύξηση της υποστήριξης για πολλές αντιφατικές θέσεις: Καμία συμφωνία, ένα δεύτερο δημοψήφισμα, και παραμονή στην ΕΕ. Αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναγκαστεί να εκλέξει εκπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο ως προϋπόθεση για μια μεγαλύτερη παράταση, το εκλογικό σώμα του μπορεί να επιλέξει βουλευτές που θα αντικατοπτρίζουν την οργή των υπέρμαχων του Brexit ή που θα παρεμποδίζουν τις δημοσιονομικές συζητήσεις της ΕΕ και τις εκκρεμούσες μεταρρυθμίσεις.

Ακόμη και αν το Ηνωμένο Βασίλειο συμφωνήσει τελικά με μια συμφωνία που θα ολοκληρώνει το διαζύγιο, οι πλευρές πρέπει στην συνέχεια να ξεκινήσουν την επίπονη διαδικασία καθορισμού της μελλοντικής τους σχέσης. Είκοσι ένας μήνες έχουν προϋπολογιστεί για αυτή την διαδικασία, αλλά θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ περισσότερο -ιδιαίτερα λόγω της συνεχιζόμενης εγχώριας διαμάχης. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχει περιορισμένη μόχλευση στις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, δεδομένου του πόσο κοντά βρίσκεται και του πόσα συμφέροντα μοιράζεται με την Ευρώπη, η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται με το «πρώην» της για ζητήματα ασφάλειας, καθώς και για οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές υποθέσεις. Παντρεμένοι, διαζευγμένοι ή ανίκανοι να χωρίσουν, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους για πολλά ακόμη χρόνια, τελικά.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2019-03-27/brexit-breakup...