Ο Modi σπρώχνει την Ινδία προς την εξέγερση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο Modi σπρώχνει την Ινδία προς την εξέγερση

Ένας νέος νόμος ανατρέπει το πώς ορίζεται να είσαι Ινδός
Περίληψη: 

Η Ινδία έγινε μάρτυρας της μεγαλύτερης έκρηξης φοιτητικών διαδηλώσεων από την περίοδο του δικτατορικού «καθεστώτος έκτακτης ανάγκης» στην δεκαετία του 1970 υπό την πρωθυπουργό Indira Gandhi. Οι διαδηλώσεις έχουν κλονίσει κυριολεκτικά κάθε σημαντικό πανεπιστήμιο.

Ο PRATAP BHANU MEHTA είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ashoka.

Την περασμένη εβδομάδα, Ινδοί πλημμύρισαν τους δρόμους σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την χώρα για να διαμαρτυρηθούν για έναν αμφισβητούμενο νέο νόμο περί ιθαγένειας. Κατέβηκαν μαζικά σε πορείες παρά την επιβολή αποικιοκρατικής εποχής απαγορευτικών εντολών για να αποτρέψουν τις δημόσιες συγκεντρώσεις. Η αναταραχή ξεκίνησε σε δεκάδες πανεπιστήμια σε ολόκληρη την Ινδία, προκαλώντας βίαιη καταστολή από την κυβέρνηση και την κράτηση χιλιάδων [ανθρώπων]. Αλλά οι διαδηλώσεις εξακολουθούν να εξαπλώνονται για να προκαλέσουν ένα από τα μεγαλύτερα κινήματα διαμαρτυρίας της Ινδίας που έχει να δει η χώρα εδώ και αρκετές δεκαετίες. Αν και κατέφυγε στο κλείσιμο των υπηρεσιών Internet και κινητής τηλεφωνίας σε αρκετές περιοχές (συμπεριλαμβανομένου του Νέου Δελχί), η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να περιορίσει την τεράστια κλίμακα των διαμαρτυριών.

23122019-1.jpg

Διαδήλωση εναντίον του νέου νόμου περί ιθαγένειας στο Νέο Δελχί της Ινδίας, τον Δεκέμβριο του 2019. Javed Dar / Xinhua / Eyevine / Redux
---------------------------------------------------------

Από την επανεκλογή της τον Μάιο, η ινδουιστική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Narendra Modi έχει επιδιώξει μια πιο αυστηρή και διχαστική σειρά πολιτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της αποστέρησης του Κασμίρ από το ημιαυτόνομο καθεστώς του. Η κυβέρνηση Modi έχει επίσης γίνει πιο αυταρχική, γεγονός που οδήγησε ακόμη και την κανονικά λιγόλογη επιχειρηματική κοινότητα της Ινδίας να διαμαρτυρηθεί για μια οξύθυμη και τοξική ατμόσφαιρα που τροφοδοτείται στην χώρα. Ωστόσο, η φαινομενικά καλοπροαίρετη Πράξη Τροποποίησης Ιθαγένειας (Citizenship Amendment Act) [1], που εγκρίθηκε από το ινδικό κοινοβούλιο στις 11 Δεκεμβρίου, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Σύμφωνα με τον νέο νόμο, τα μέλη των μειονοτικών ομάδων -Ινδουιστές, Σιχ, Βουδιστές, Τζαϊνιστές, Χριστιανοί και Πάρσοι- από το Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές, και το Πακιστάν, οι οποίοι ήρθαν στην Ινδία παρανόμως, θα κερδίσουν μια ταχεία πορεία προς την ινδική υπηκοότητα. Αλλά μέσω αυτής της απλής πρόβλεψης, η κυβέρνηση έχει επίσης επαναπροσδιορίσει την ινδική εθνική ταυτότητα με θρησκευτικούς όρους και δημιούργησε μια κρίση για το κοσμικό σύνταγμα της Ινδίας. Σε συνδυασμό με την προτεινόμενη εθνική επέκταση του Εθνικού Μητρώου Πολίτη -μια επισκόπηση για το καθεστώς υπηκοότητας όλων των ατόμων στην Ινδία που μέχρι σήμερα έχει εφαρμοστεί μόνο στο κρατίδιο Assam- ο νόμος για την ιθαγένεια έχει δημιουργήσει μια διαδεδομένη αίσθηση φόβου. Με την σειρά τους, οι επακόλουθες διαδηλώσεις προκάλεσαν την πιο ισχυρή πρόκληση μέχρι σήμερα για την κυβέρνηση του κόμματος Bharatiya Janata (BJP) του Modi.

ΕΠΑΝΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΝΔΙΑ

Ο νόμος περί τροποποίησης της ιθαγένειας αποτελεί πρόκληση για τον κοσμικό χαρακτήρα της Ινδίας. Ναι, οι ομάδες που κατονομάζονται στην πράξη πρέπει να έχουν την δυνατότητα να γίνουν πολιτογραφημένοι πολίτες. Και, ναι, κάθε χώρα μπορεί να επιλέξει να δώσει προτεραιότητα στο ποιούς πρόσφυγες ή λαθρομετανάστες θα πολιτογραφήσει με βάση διάφορους παράγοντες: Την αξιολόγηση του κινδύνου, τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου, τους ιστορικούς δεσμούς και τις πρακτικές πραγματικότητες της μετανάστευσης. Ωστόσο, για πρώτη φορά μετά την υιοθέτηση του συντάγματος της Ινδίας το 1949, το Κοινοβούλιο έχει συνδέσει ρητά την θρησκευτική ταυτότητα με την ιδιότητα του πολίτη.

Η κυβέρνηση επιμένει ότι αυτές οι μειονότητες διατρέχουν κίνδυνο στο Αφγανιστάν, το Μπαγκλαντές, και το Πακιστάν και είναι επίσης απίθανο να βρουν καταφύγιο αλλού. Αλλά αυτό είναι ένα επιχείρημα δυο φορές κακόπιστο. Πρώτον, παραβλέπει τις μουσουλμανικές ομάδες που διώκονται σε αυτές τις χώρες, όπως ο Ahmadi στο Πακιστάν [2]. Δεύτερον, στον νόμο κατονομάζονται μόνο οι χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία, εξαιρώντας άλλες πιθανές πηγές προσφύγων και παράνομων μεταναστών, όπως η γειτονική Μυανμάρ και η Σρι Λάνκα. Ο νόμος αποκλείει, για παράδειγμα, τους Rohingya από τη μελλοντική ιθαγένεια. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι, κατ' αρχήν, οι ομάδες που δεν καλύπτονται από την πράξη μπορούν πάντοτε να καταθέσουν αίτηση στο πλαίσιο υφιστάμενων μηχανισμών πολιτογράφησης. Αλλά αυτό το επιχείρημα είναι δίκοπο μαχαίρι. Γιατί να μην έχουν τα μέλη όλων των διωγμένων ομάδων πρόσβαση στον ίδιο νομικό μηχανισμό; Υπό το φως αυτών των εκτιμήσεων, υπάρχει μόνο ένα συμπέρασμα που μπορεί να συναχθεί. Ο σκοπός του νέου νόμου δεν είναι μόνο να προστατεύσει τις κατονομασθείσες ομάδες˙ είναι να αποκλειστούν οι Μουσουλμάνοι από την ίση αντιμετώπιση. Αυτό καθιστά την πράξη δυνητικά αντισυνταγματική.

Η πράξη επαναπροσδιορίζει επίσης την ινδική εθνική ταυτότητα, μετακινώντας την χώρα έντονα προς την κατεύθυνση να γίνει εθνοκρατία. Το 1947, οι Βρετανοί χώρισαν την αποικιακή Ινδία σε δύο ανεξάρτητες χώρες: Το Πακιστάν, το οποίο θεωρήθηκε ως η πατρίδα για τους Μουσουλμάνους της υποηπείρου, και η Ινδία, ένα κοσμικό και πλουραλιστικό κράτος. Η Ινδία είναι μόνο ένα ινδουιστικό έθνος με την ευτελή έννοια ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της είναι ταξινομημένοι ως Ινδουιστές. Έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμό Μουσουλμάνων στον κόσμο και σημαντική παρουσία σχεδόν όλων των άλλων θρησκειών. Ποτέ δεν έχει καθορίσει την ταυτότητά της με όρους θρησκείας ή εθνότητας.

Αλλά οι ινδουιστές εθνικιστές ήθελαν από καιρό να επανορίσουν την Ινδία ως πατρίδα των Ινδουιστών, αγκαλιάζοντας μια ιδέα εθνότητας παρόμοια με το ισραηλινό πρότυπο. Ο νόμος της ιθαγένειας, με το να αποκλείει τους Μουσουλμάνους, κάνει ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Η ημιτελής επιχείρηση του διαχωρισμού που θέλουν να ολοκληρώσουν οι ινδουιστές εθνικιστές δεν συνεπάγεται απλώς την χορήγηση καταφυγίου σε μειονότητες από γειτονικές χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία, αλλά σηματοδοτεί στους Μουσουλμάνους στο εσωτερικό της Ινδίας ότι δεν έχουν ίση αξίωση να ανήκουν εκεί.

ΕΝΑ ΜΗΤΡΩΟ ΠΟΛΙΤΩΝ