Πώς να σταματήσει η κατάρρευση της Λιβύης | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς να σταματήσει η κατάρρευση της Λιβύης

Αντιμετωπίζοντας τους πολέμαρχους, τους ξένους μεσολαβητές και την οικονομική κακουχία

Αυτές οι αποτυχίες αφήνουν την Ουάσινγκτον ως τον μόνο Δυτικό δρώντα με επαρκή επιρροή για να οδηγήσει την Λιβύη προς την ειρήνη και την σταθερότητα. Προς τον σκοπό αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υιοθετήσουν μια σταθερή αλλά λεπτή στάση απέναντι στην Ρωσία. Αντί να αντιμάχονται με τη Μόσχα για την Λιβύη, οι Αμερικανοί υπεύθυνοι για την χάραξη πολιτικής πρέπει να αναγνωρίσουν ότι η εμπλοκή της Ρωσίας στην Λιβύη είναι εν τέλει ευκαιριακή, καθοδηγούμενη εν μέρει λόγω της προοπτικής οικονομικής απόδοσης των πωλήσεων όπλων και των συμβάσεων για υποδομές και σε καμία περίπτωση συγκρίσιμη με τη μαζική εκστρατεία στην Συρία. Οι Ρώσοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν συνδέονται προσωπικά ή ιδεολογικά με τον Haftar, όπως [συνδέονται] με τον πρόεδρο της Συρίας, Bashar al-Assad, και διατηρούν ενεργό διπλωματικό κανάλι με την GNA [7]. Μπορούν να παρακινηθούν να υποστηρίξουν έναν συμβιβασμό -υπό τον όρο ότι οι μεσανατολικοί κύριοι παρεμβαίνοντες στην σύγκρουση της Λιβύης κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.

Ως εκ τούτου, η Ουάσινγκτον πρέπει να επικεντρώσει τις διπλωματικές της προσπάθειες στην Τουρκία και ειδικότερα στα ΗΑΕ. Ο Trump έχει ήδη προειδοποιήσει τον Ερντογάν [8] ενάντια σε μια παρέμβαση σε τηλεφωνική επικοινωνία στις αρχές Ιανουαρίου. Αλλά η διοίκηση δεν ήταν εξίσου επικριτική για τον πιο πεισματικό και επακόλουθο επεμβαίνοντα στην Λιβύη: Τα ΗΑΕ. Η στρατιωτική εμπλοκή των Εμιράτων στην Λιβύη προηγήθηκε της τουρκικής βοήθειας προς την GNA και την επισκιάζει σε κλίμακα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διεξήγαγαν πολλά περισσότερα χτυπήματα με drone από όσα η Τουρκία, διατηρώντας μάλιστα και μια μυστική αεροπορική βάση [9] στην χώρα. Ωστόσο, η διοίκηση του Trump ήταν απρόθυμη να βγάλει τους Εμιρατινούς από την σύγκρουση, επειδή πολλοί ιθύνοντες των ΗΠΑ θεωρούν τα ΗΑΕ αξιόπιστο φίλο που βρίσκεται στα πρόθυρα να παραδώσει μια ενωμένη και ασφαλή Λιβύη υπό τον Haftar. Δυστυχώς, η εκτίμηση αυτή θα ήταν λάθος, ακόμη και αν υποτεθεί ότι ο Haftar είναι ο σταθεροποιητής όπως ισχυρίζεται. Με ή χωρίς την στήριξη της Ρωσίας και των Εμιράτων, ο Χαφτάρ αντιμετωπίζει σκληρό έργο μέσα στις πυκνές αστικές περιοχές της Τρίπολης προτού μπορέσει να κερδίσει τον έλεγχο της πόλης. Ορισμένες πολιτοφυλακές στην πρωτεύουσα μπορεί να σταματήσουν να πολεμούν τον Χαφτάρ ή να μεταστραφούν συμπαρατασσόμενες μαζί του, αλλά οι θύλακες που του αντιτάσσονται συνεχώς θα πολεμήσουν μέχρι θανάτου. Το ανθρωπιστικό κόστος για τον ήδη πολιορκημένο άμαχο πληθυσμό της Τρίπολης θα είναι καταστροφικό.

Για να αποφευχθεί αυτό το αποτέλεσμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στα ΗΑΕ για να σταματήσουν την στρατιωτική τους παρέμβαση και να φέρουν τον Haftar πίσω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η Ουάσινγκτον θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα διπλωματικά εργαλεία που έχει στην διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών συνομιλιών και των δημόσιων ακροάσεων σχετικά με την παραβίαση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ από τους Εμιρατινούς και τις συνεισφορές τους σε θανάτους Λίβυων πολιτών. Μόλις σταματήσουν οι ξένες αεροπορικές επιδρομές, η Ουάσινγκτον θα πρέπει να καλέσει τα ΗΑΕ και την Τουρκία να συμμετάσχουν σε μια ανανεωμένη πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ που θα οικοδομήσει [10] μια νέα μεταβατική κυβέρνηση. Το εύρος και η σύνθεση αυτών των συνομιλιών θα πρέπει να αποφασιστούν από Λίβυους από τους αντιμαχόμενες παρατάξεις, αλλά θα πρέπει να συμπεριλάβουν έναν οδικό χάρτη για εκλογές και ένα σχέδιο ανασύστασης των κατακερματισμένων θεσμών ασφαλείας της Λιβύης (ένα κρίσιμο στοιχείο που έλειπε από προηγούμενες συνομιλίες).

Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για την στήριξη των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στην Λιβύη. Η σύγκρουση της Λιβύης οφείλεται, εν μέρει, στις διαμαρτυρίες σχετικά με την άνιση κατανομή του πετρελαϊκού πλούτου στην πρωτεύουσα και στα δυτικά της χώρας. Ο Χαφτάρ και οι ξένοι υποστηρικτές του, ιδιαίτερα οι Εμιρατινοί, αποδίδουν αυτήν την ανισότητα στην υποτιθέμενη λαβή των ισλαμιστών στην κεντρική τράπεζα της χώρας που εδρεύει στην Τρίπολη, η οποία όπως ισχυρίζεται έχει σαν αποτέλεσμα δημόσια κονδύλια να διοχετεύονται σε ισλαμικές ελίτ και πολιτοφυλακές. Αυτά τα παράπονα εξηγούν εν μέρει την ελκυστικότητα της υπόσχεσης του Haftar να κατανείμει τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας πιο ομοιόμορφα. Επιπλέον, το ιστορικό της διακυβέρνησης του Haftar στην ανατολή δείχνει ότι είναι απίθανο να τηρήσει αυτήν την υπόσχεση μεταρρύθμισης. Πράγματι, πολλές ομάδες υπέρ του Haftar είναι εξίσου διεφθαρμένες και αρπακτικές [11], όπως οι πολιτοφυλακές τις οποίες επιδιώκουν να εξαλείψουν. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομία που βασίζεται στο πετρέλαιο θα παραμείνει πηγή σύγκρουσης, ακόμη και αν οι σημερινές ελίτ στην Τρίπολη ανατραπούν. Ως εκ τούτου, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αποφύγουν να εστιάσουν τις προσπάθειες οικονομικής μεταρρύθμισης αποκλειστικά στους θεσμούς της Τρίπολης σε μια προσπάθεια να μειώσουν τους φόβους των Εμιρατινών περί ισλαμικού ελέγχου. Αντ' αυτού, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να είναι δίκαιες στην προσέγγισή τους ως προς την οικονομική διαφθορά, ελέγχοντας εξονυχιστικά την πρωτεύουσα της Λιβύης, αλλά και τα ανατολικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα [που βρίσκονται] υπό την κάλυψη του Haftar.