Το πραξικόπημα του Μάλι θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει το Sahel

Η εφαρμογή της συμφωνίας επίσης μειονεκτεί λόγω του γεγονότος ότι η διαδικασία είναι εγγενώς αποκλειστική και όχι συμπεριληπτική. Ενώ το σύμφωνο απαιτεί υποστήριξη από την «κοινωνία των πολιτών, ιδίως τις γυναίκες και τους νέους, τα μέσα ενημέρωσης, και τις παραδοσιακές και θρησκευτικές Αρχές», δεν παρέχει κανένα μέσο για να συμμετάσχουν. Η κοινωνία των πολιτών έχει αποκλειστεί από την εφαρμογή της, η οποία πραγματοποιείται σε μεγάλο βαθμό στην πρωτεύουσα Μπαμάκο. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολιτικές προτεραιότητες, ιδίως η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της ανασφάλειας, αλλά και οι διατάξεις της συμφωνίας περί οικονομικής ανάπτυξης και δικαιοσύνης, σχεδόν παραμελούνται πλήρως. Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός Μαλιανών έχει θεωρήσει την συμφωνία ως ένα σχέδιο αυτοεξυπηρέτησης των πολιτικών ελίτ.

Οι διεθνείς προσπάθειες για την διευκόλυνση της εφαρμογής σε μεγάλο βαθμό απέτυχαν να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια. Οι υπογράφοντες τονίζουν ότι η δέσμευση της διεθνούς κοινότητας, τόσο η πολιτική όσο και η οικονομική, τους έπεισε το 2015 ότι αυτή η συμφωνία θα ήταν διαφορετική από τις αποτυχημένες συμφωνίες του παρελθόντος. Ωστόσο, η διπλωματική δέσμευση, με επικεφαλής την Αλγερία ως επικεφαλής της διεθνούς ομάδας διαμεσολάβησης, ήταν ασυνεπής, χαρακτηριζόμενη από αντιφατικές αξιολογήσεις σχετικά με την πρόοδο και ταλαντευόμενη μεταξύ μιας μη παρεμβατικής προσέγγισης εστιασμένης στον ενδομαλιανό διάλογο και σε υψηλού επιπέδου, ευκαιριακές παρεμβάσεις που προσπαθούν να ξεπεράσουν τα κρίσιμα αδιέξοδα. Όταν εμφανίστηκαν σημαντικά εμπόδια, η διεθνής κοινότητα απέτυχε να εντυπώσει στους υπογράφοντες την επείγουσα ανάγκη να βρουν ουσιαστικές λύσεις ή να προτείνει συνέπειες εάν δεν το κάνουν.

ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΟΔΟ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ

Η τρέχουσα πολιτική κρίση του Μάλι, ερχόμενη αμέσως μετά την πενταετή επέτειο της συμφωνίας, αυξάνει σίγουρα τον κίνδυνο ενός κενού εξουσίας που θα μπορούσε να διαλύσει περαιτέρω την χώρα, αλλά προσφέρει επίσης μια ευκαιρία για αλλαγή πορείας. Είναι σημαντικό τα συμβαλλόμενα μέρη να κατανοήσουν από κοινού το τι συνιστά επαρκή εφαρμογή. Όπως προβλέπει η ίδια η συμφωνία, η δημιουργία μιας τέτοιας συναίνεσης θα απαιτήσει εντατική διευκόλυνση από τον διεθνή παράγοντα. Η τάση της διεθνούς κοινότητας ως τώρα να αντιμετωπίζει την ειρηνευτική συμφωνία ως ζήτημα που έχει αφεθεί σε μεγάλο βαθμό να εκτελέσουν οι μαλιανοί υπογράφοντες, και να εστιάζει στην περιφερειακή τρομοκρατική απειλή που επικεντρώνεται στο Μάλι, δεν έχει λειτουργήσει. Η διεθνής δέσμευση θα πρέπει να συνδέσει αποτελεσματικότερα την διμερή και πολυμερή πολιτική, στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη με συγκεκριμένα βήματα της κυβέρνησης και των Κινημάτων.

Η διεθνής δέσμευση για την διαδικασία αποστράτευσης πρέπει να επικεντρωθεί στα βασικά ζητήματα: στον αριθμό των πρώην ανταρτών που θα συμπεριληφθούν στις εθνικές δυνάμεις ασφαλείας˙ στον βαθμό τους και τους τομείς όπου είχαν αναπτυχθεί˙ στο χρονοδιάγραμμα για την πλήρη αποστράτευση των πολιτοφυλακών της CMA και της Πλατφόρμας˙ στις διατάξεις για όσους επιλέγουν να εισέλθουν στην πολιτική ζωή ή θεωρούνται μη επιλέξιμοι για την διαδικασία˙ και στην φύση των υποεθνικών φορέων ασφάλειας, όπως η αναμενόμενη βόρεια περιφερειακή αστυνομική δύναμη. Ένα επίκεντρο αυτής της προσπάθειας θα μπορούσε να είναι οι τακτικές συνομιλίες μεταξύ των στρατών των υπογραφόντων, επικουρούμενοι από στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ. Ένας ειδικά διορισμένος διαμεσολαβητής για αυτήν την προσπάθεια θα έδινε [στην συμφωνία] τις καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Κανένας υφιστάμενος μηχανισμός στην διαδικασία εφαρμογής δεν επιτρέπει με συνέπεια τις υψηλού επιπέδου στρατιωτικές προσωπικότητες των υπογραφόντων να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη και διάλογο σχετικά με κοινούς στόχους ασφάλειας.

Τέλος, η διεθνής κοινότητα πρέπει να αυξήσει την δέσμευσή της στις διατάξεις της συμφωνίας περί την πολιτική μεταρρύθμιση -και να δει αποτελεσματική αποκέντρωση μέσω αυτής- ενώ θα πιέζει επίσης τους υπογράφοντες να διασφαλίσουν ότι περισσότεροι Μαλιανοί, που εκπροσωπούν μια ευρύτερη πτυχή της κοινωνίας του Μάλι, συμμετέχουν στην διαδικασία εφαρμογής. Οι ρίζες της εξέγερσης του 2012 έγκεινται στην απογοήτευση μέρους του βόρειου πληθυσμού από την μαλιανή εθνική πολιτική ζωή, και οι μεταρρυθμίσεις ασφαλείας από μόνες τους δεν θα αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα. Το να γίνει η διαδικασία περισσότερο δημόσιο κτήμα –κάτι που επιτυγχάνεται με την άμεση συμμετοχή περισσότερων πολιτών στο έργο της υλοποίησης και με την οργάνωση περισσότερων ανταλλαγών μεταξύ και μέσω των μερών, της διεθνούς ομάδας διαμεσολάβησης και των πολιτών του Μάλι- θα μπορούσε να δώσει στην συμφωνία νέα ζωή και στο Μάλι μια νέα αρχή.

Εν μέσω των πολλαπλών κρίσεων της χώρας -και δεδομένης της έλλειψης προόδου στην εφαρμογή- η Συμφωνία του Αλγερίου άρχισε να βγαίνει αργά έξω από το διεθνές ραντάρ. Δεν θα πρέπει. Η συμφωνία παρέχει το καλύτερο διαθέσιμο πλαίσιο για την αντιμετώπιση της σύγκρουσης στο βόρειο Μάλι και των ευρύτερων παραπόνων σχετικά με την διακυβέρνηση που έχουν συμβάλει στην τροφοδότηση της βίας εδώ και χρόνια. Η επιτυχία είναι ακόμα πιθανή˙ το διακύβευμα είναι η βιώσιμη ειρήνη στο Μάλι. Απαιτείται επειγόντως επικεντρωμένη δράση από τους διεθνείς συμμάχους του Μάλι ώστε να αποφευχθεί μια ακόμη ευρύτερη και ακόμη πιο σοβαρή κρίση για το Μάλι και την περιοχή του Σαχέλ συνολικά.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Source URL: https://www.foreignaffairs.com/articles/africa/2020-08-27/malis-coup-cou...

Σύνδεσμοι: