Ρήγμα στην διεθνή ενεργειακή αγορά

Βέβαια, ο ΙΕΑ, που σπανίως δρα αυτοβούλως, στην προκειμένη περίπτωση φαίνεται ότι είχε την πλήρη υποστήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν και του Βερολίνου, με το δεύτερο να υποστηρίζει την βίαιη και απόλυτη αλλαγή του οικονομικού-ενεργειακού μοντέλου μέσω της ανάδειξης σε παγκόσμια κλίμακα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), του υδρογόνου, των συστημάτων αποθήκευσης και των power electronics, δηλαδή τεχνολογιών που ευελπιστεί ότι θα ελέγχει απόλυτα σε λίγα χρόνια και μέσω αυτών θα εμπεδώσει περαιτέρω την οικονομική κυριαρχία του στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Μπορεί τελικά το παγκόσμιο ενεργειακό μίγμα να μην αλλάξει ακριβώς όπως προβλέπουν οι μοντελοποιοί του ΙΕΑ, με την απόλυτο περιθωριοποίηση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, όμως είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα υπάρξει αλλαγή κατεύθυνσης του διεθνούς ενεργειακού συστήματος, όπως ήδη διαφαίνεται, με επιταχυνόμενη την διεύρυνση της χρήσης ηλεκτρικών συστημάτων μέσω της μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ, της ηλεκτροκίνησης και των smart grids.

Η Ελλάδα καθότι είναι μια σχετικά μικρή σε μέγεθος χώρα μπορεί πιο εύκολα να προσαρμόσει το ενεργειακό της σύστημα και ήδη προχωρά με γρήγορους σχετικά ρυθμούς στην πλήρη απολιγνιτοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής της, ενώ μέσω επιδοτήσεων (βλέπε ΕΤΜΕΑΡ) επιδιώκει τεράστια διείσδυση των ΑΠΕ (στο 65% του ηλεκτρικού μείγματος) μέχρι το 2030. Βέβαια, και όπως εξηγούμε σε σχόλιό μας στο energia.gr [2], το πρόβλημα της χώρας μας θα εξακολουθήσει να είναι η ενεργειακή της ασφάλεια, που μόνο μέσω της εγχώριας παραγωγής φυσικού αερίου μπορεί να εξασφαλισθεί ικανοποιητικά. Υπό αυτή την έννοια, η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον να θέλει να αναπτύξει (και όχι να τα εγκαταλείψει) τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που διαθέτει στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, καθότι αποτελούν πραγματική ελπίδα οικονομικής και κοινωνικής αναβάθμισης.

Εδώ, η κυβέρνηση, όπως ακριβώς έπραξε εκείνη της Ιαπωνίας, θα πρέπει να εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις τόσο στον ΙΕΑ όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να εξηγήσει ότι αδυνατεί να αναπτύξει περαιτέρω τις ΑΠΕ και την μεγάλης κλίμακας ηλεκτροκίνηση που ανέξοδα υπόσχεται (και η οποία πολύ σύντομα θα απαιτεί σημαντικό μέρος του ηλεκτρικού φορτίου) χωρίς την συνδρομή του φυσικού αερίου και την παροχή επαρκούς φορτίου βάσης, που μόνο το φυσικό αέριο μπορεί να εξασφαλίσει με οικονομικά ανταγωνιστικούς όρους. Σε διαφορετική περίπτωση η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να καταφύγει σε μαζικές εισαγωγές ηλεκτρισμού (ήδη καλύπτει κατά μέσο όρο το 15% της ηλεκτρικής ζήτησης με εισαγωγές), ενώ η δυνατότητα ανάπτυξης συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας σε πραγματικά μεγάλη κλίμακα έχουν υψηλό, αν όχι απαγορευτικό, κόστος και μετατίθεται για μετά το 2030.

Χώρες παραγωγοί που προμηθεύουν την Ελλάδα με αέριο (πχ. Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν, Κατάρ, Αλγερία) δεν πρόκειται αίφνης -αλλά ούτε σε 10 χρόνια από σήμερα- να σταματήσουν να παράγουν και να εξάγουν φυσικό αέριο ανταποκρινόμενες στα κελεύσματα του ΙΕΑ και στις εσχατολογικές δοξασίες περί μη αναστρέψιμης κλιματικής αλλαγής. Οι χώρες αυτές εξάλλου έχουν μακροπρόθεσμες συμβάσεις με πολλά κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, και είναι αποφασισμένα να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους ως προς τις παραδόσεις καυσίμων.

Τέλος, λόγω της γεωγραφικής θέσης και του εκτενούς δικτύου αγωγών και τέρμιναλ LNG που αναπτύσσονται εντός της χώρας (ήδη προγραμματίζονται δύο πλωτά FSRU τέρμιναλ για LNG) και των πολλαπλών διασυνδέσεων με τα γειτονικά κράτη, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να επιθυμεί την χρήση φυσικού αερίου για τα επόμενα χρόνια. Για αυτό η χώρα μας πρέπει να επιμείνει στην πρόθεσή της να αναπτύξει τα κοιτάσματα που έχουν εντοπισθεί σε γεωλογικούς σχηματισμούς νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, και περιέχονται στις δύο μεγάλες παραχωρήσεις που έχουν κατοχυρωθεί στη κοινοπραξία Total-ExxοnMobil- ΕΛΠΕ. Δυστυχώς, όμως, η κυβέρνηση (βλέπε δηλώσεις ΥΠΕΞ, Ν. Δένδια [3]) αντιτίθεται στην αξιοποίηση των εν λόγω κοιτασμάτων για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και προσήλωσης στην «πράσινη» ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, προκύπτει το ερώτημα αν η Ελλάδα, με μια προβληματική οικονομία και με τεράστιο δημόσιο χρέος, έχει την πολυτέλεια να αρνείται επενδύσεις και τεχνογνωσία που μπορούν να την βγάλουν από το σημερινό οικονομικό αδιέξοδο.

Σύνδεσμοι:
[1] https://iea.blob.core.windows.net/assets/4482cac7-edd6-4c03-b6a2-8e79792...
[2] https://www.energia.gr/article/177908/poreia-sto-agnosto-horis-thn-asfal...
[3] https://newpost.gr/politiki/608125150cf5389e7f5e8999/nikos-dendias-den-s...

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.