Πόσο ισχύει το Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πόσο ισχύει το Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία;

Η ελληνογαλλική στρατηγική εταιρική σχέση μέχρι σήμερα*

Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ μέσω της καταλυτικής συνεισφοράς της Γαλλίας, σηματοδότησε την επιστροφή της Γαλλίας στον ελληνικό χώρο έπειτα από μακρά περίοδο απουσίας, καθόσον με το πέρας του B’ΠΠ η χώρα μας εντάχθηκε στην σφαίρα επιρροής της Μεγάλης Βρετανίας. Η Γαλλία κέρδισε εκ νέου την παραδοσιακή επιρροή που ασκούσε στον καθορισμό των εξελίξεων στην Ελλάδα. Άλλωστε η συνδρομή των προέδρων Ντε Γκωλ και Ντ’ Εστέν για την είσοδο της χώρας μας στηv EOK αποσκοπούσε στην ανάσχεση της γερμανικής επιρροής και την κατανομή ρόλων μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας στα ελληνικά δρώμενα [21].

Η ελληνογαλλική στρατηγική σχέση διατηρήθηκε από την διάδοχη κατάσταση Ανδρέα Παπανδρέου και Φρανσουά Mιτεράv (Françοis Μaurice Αdrien Μarie Μitterrand). Αξιοσημείωτη είναι η πρωτοβουλία του Παπανδρέου για την τριμερή συνάντηση της Ελούντας (15 Νοεμβρίου 1984) όπου διαδραμάτισε διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ του Μιτεράν και του ηγέτη της Λιβύης, Μουαμάρ Καvτάφι, με σκοπό την αποκατάσταση των γαλλολιβυκών σχέσεων οι οποίες είχαν κλονιστεί λόγω του εμφύλιου πολέμου του Τσαντ. Νωρίτερα, υπήρξε ελληνική μεσολάβηση μεταξύ Γαλλίας και Λιβύης για την σύναψη της συμφωνίας Σεϋσσόν - Αλή Τρεϊκί (17 Σεπτεμβρίου 1984) για την αμοιβαία αποχώρηση των λιβυκών και γαλλικών δυνάμεων από το Τσαντ [22]. Επισημαίνεται ότι ο Παπανδρέου προώθησε συνάντηση στην Αθήνα μεταξύ του Μιτεράν και του ηγέτη της Παλαιστίνης, Γιάσερ Αραφάτ (30 Αυγούστου 1982) [23].

Η ελληνογαλλική σχέση ενδυναμώθηκε κατά την περίοδο του Κώστα Καραμανλή και του Νικολά Σαρκοζί (Nicolas Sarközy de Nagy-Bocsa). Ο Γάλλος πρόεδρος σε ομιλία του στο ελληνικό κοινοβούλιο (2008) αναφέρθηκε στην παρακαταθήκη «Grèce - France alliance» και προέταξε το σύνθημα «Ελλάς - Γαλλία νέα συμμαχία». Ακολούθως ο ίδιος, στην Σύνοδο Κορυφής του NATO στο Βουκουρέστι (2008), παρείχε στην χώρα μας καθοριστική στήριξη αναφορικά με την αποτροπή της επιχειρούμενης ένταξης της τότε ΠΓΔΜ στο NATO, καθόσον δεν είχε επιλυθεί το ζήτημα της ονομασίας της χώρας.

Με την έλευση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάvτ (François Gérard Georges Nicolas Hollande) αντιτάχθηκε στην προοπτική εκδίωξης της χώρας μας από την Ευρωζώνη [24]. Κατά την χαλεπή αυτή περίοδο, οι πρωθυπουργοί Αντώνης Σαμαράς και Αλέξης Τσίπρας, έλαβαν στήριξη από την Γαλλία, η οποία αποτέλεσε ζωτικό αντίβαρο στη γερμανική ακαμψία [25].

Τέλος, οι ελληνογαλλικές σχέσεις αναβαθμίζονται περαιτέρω κατά την περίοδο της προεδρίας του Εμμανουέλ Μακρόν (Emmanuel Jean-Michel Frédéric Macron). Χαρακτηριστική είναι η υποστήριξη του Μακρόν σε πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, αναφορικά με την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας το καλοκαίρι του 2020. Η αναβάθμιση των ελληνογαλλικών σχέσεων αποτυπώνεται ανάγλυφα και στην ομιλία που εκφώνησε ο Γάλλος πρόεδρος στην Πνύκα για το ευρωπαϊκό μέλλον [26].

Ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

Η Γαλλία, από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης, αποτελεί σημαντικό πόλο ισχύος στη Μεσόγειο. Έπειτα από την κατάκτηση της Αιγύπτου από τον Ναπολέοντα (1803) και της Αλγερίας (1840), απέκτησε την Τυνησία με το συνέδριο του Βερολίνου (1878). Το 1916 με την συνθήκη του Sykes–Picot κατέλαβε εδάφη της Μ. Ανατολής και Β. Αφρικής, ενώ το 1956 συμμετείχε στην επίθεση εναντίον της Αιγύπτου στο Σουέζ προκαλώντας την κρίση της διώρυγας του Σουέζ και την εφαρμογή από τις ΗΠΑ του δόγματος Αϊζενχάουερ [27]. Επιπροσθέτως, η χώρα διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης το οποίο δομήθηκε με την συνθήκη του Παρισιού (1951) και την ίδρυση της EKAX. Πρόκειται για μια έμπνευση του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών, Ρoμπέρ Σουμάν (Jean-Baptiste Nicοlas Rοbert Schuman), η οποία αποσκοπούσε στην διαχείριση των πολιτικών προβλημάτων με χρήση οικονομικών εργαλείων, ώστε να αποφευχθούν απεχθή φαινόμενα όπως το ναζιστικό του μεσοπολέμου.

Πλέον των ανωτέρω, η Γαλλία απολαμβάνει θεσμική ισχύ ως μόνιμο μέλος τoυ Συμβουλίου Ασφαλείας του OHΕ και στρατιωτική ισχύ ως μέλος της νατοϊκής συμμαχίας. Διαθέτοντας ισχυρές ένοπλες δυνάμεις [28] και αμυντική βιομηχανία απoτελεί κέντρο άσκησης Δυτικής εξωτερικής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας [29]. Η οικονομία της κατέχει την 11η θέση διεθνώς ενώ πρόκειται για τη μοναδική χώρα της Ευρώπης που διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο. Επίσης έχει καταλυτική συvεισφορά στην Συνθήκη τoυ Κιότο [30] για τηv κλιματική αλλαγή [31].

Η υψίστη σημασία της Γαλλίας τόσο στο περιφερειακό υποσύστημα της Μεσογείου όσο και στο διεθνές γίγνεσθαι, καθίσταται πασίδηλη από τη μελέτη της μεθοδολογίας των συντελεστών σκληρής και ήπιας ισχύος μιας χώρας, όπως έχουν αποδοθεί από τους διακεκριμένους ακαδημαϊκούς Παναγιώτη Κονδύλη [32] και Joseph Nye. Η Γαλλία επιχείρησε να ηγηθεί των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Λιβύη (2011) [33]. Επίσης συμμετείχε σε άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις [34] όπως η προσβολή στόχων στην Συρία (2018) και αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις κατά του «Ισλαμικού Κράτους» στo Μάλι και γενικότερα στo Sahel [35]. Βέβαια, ο στρατηγικός ρόλος της χώρας τίθεται υπό αμφισβήτηση, λόγω της ύπαρξης νέων διεθνών (Κίνα, Ρωσία) και περιφερειακών δρώντων (Ιράν, Τουρκία).

ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ