Πόσο ισχύει το Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πόσο ισχύει το Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία;

Η ελληνογαλλική στρατηγική εταιρική σχέση μέχρι σήμερα*

Μια σημαντική γαλλική πρωτοβουλία είναι η «Ένωση για τη Μεσόγειο - Union pour la Méditerranée» η οποία ιδρύθηκε το 2008 από τον Νικoλά Σαρκoζύ και αποτελεί μετεξέλιξη της «Ευρωμεσογειακής Εταιρικής Σχέσης» που δομήθηκε με την διαδικασία της Βαρκελώνης (1995). Αφορά στην συνεργασία των ευρωπαϊκών χωρών με αραβικές χώρες της Μεσογείου και το Ισραήλ, τους «Μεσογειακούς Εταίρους». Αποσκοπεί στην ανάπτυξη και βιωσιμότητα της ευρύτερης περιοχής και δομείται στους πυλώνες πολιτικής-ασφάλειας, οικονομίας και κοινωνίας των πολιτών-πολιτισμού. Η εν λόγω εξαιρετικά φιλόδοξη πρωτοβουλία προσέκρουσε σε πολλά προσκόμματα, καθώς αφορά στην συνεργασία μεταξύ χωρών με περιορισμένες διακρατικές σχέσεις. Το σημαντικότερο πρόσκομμα είναι η προβληματική αρχιτεκτονική ασφάλειας της Μεσογείου, η οποία δεν εγγυάται ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα [36]. Εν προκειμένω, στην αρχική στασιμότητα της ειρηνευτικής διαδικασίας για την επίλυση του Παλαιστινιακού προβλήματος, προστέθηκαν ακολούθως οι αραβικές εξεγέρσεις (2011) και ο πόλεμος της Συρίας.

Μια άλλη υψίστης σημασίας γαλλική πρωτοβουλία, η οποία επέφερε την ενίσχυση της αρχιτεκτονικής ασφαλείας της Μεσογείου, ήταν η συμφωνία για την αντιμετώπιση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος (Jοint Cοmprehensiνe Plan οf Actiοn - JCPΟΑ, 14 Ιoυλίoυ 2015). Η πρωτοβουλία υποστηρίχθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία δρώντας από κοινού ως EU-3. Αρχικά οι τρεις χώρες διαπραγματεύθηκαν με το Ιράν και στην συνέχεια η EU-3 έπεισε τις λοιπές χώρες της P5+1 να εισέλθουν στις διαπραγματεύσεις. Το Ιράν τελούσε σε διεθνή απομόνωση, έχοντας ενταχθεί από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους Jr., στον «άξονα του κακού – axis of evil». Η σημαντική αυτή συμφωνία επέφερε την σύγκλιση και ενδυνάμωση των διατλαντικών σχέσεων καθώς και την ενίσχυση της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Επιπροσθέτως, η συμφωνία συνιστά μια δράση της EU-3 ως παγκόσμιου δρώντα σε ένα μονοπολικό διεθνές περιβάλλον ηγεμονίας των ΗΠA. Αποτελεί επίσης μια επαναπροσέγγιση με τον μουσουλμανικό κόσμο στη μετά την 9/11 εποχή, όπου παρατηρείται έξαρση εκδήλωσης τρομοκρατικών φαινομένων και θρησκευτικού φονταμενταλισμού [37].

Η Γαλλία έχει αναλάβει και άλλες πρωτοβουλίες στη Μεσόγειο σε περιφερειακό επίπεδο, οδηγώντας σε πολυμερείς δράσεις, στην δημιουργία νέων θεσμών και νέων συσχετισμών δυνάμεων. Απτό παράδειγμα αποτελεί η πρωτοβουλία «Five plus Five (5+5) Dialogue οn Migration in the Western Mediterranean» που δημιουργήθηκε το 1990 αναφορικά με την συνέργεια μεταξύ μεσογειακών χωρών της ΕΕ και χωρών του αραβικού Μαγκρέμπ. Αναφέρεται στα πεδία της διαχείρισης φυσικών πόρων, του πολιτικού διαλόγου, του εμπορίου, της μεταναστευτικής πολιτικής και της οικονομίας [38].

Εν τω μεταξύ, έχουν αναπτυχθεί και πρωτοβουλίες από την ελληνική πλευρά, όπως η «Ομάδα της Ελιάς» που συστάθηκε το 2006 και αποτελείται από Υπουργούς Εξωτερικών των μεσογειακών χωρών της ΕΕ καθώς και από διπλωμάτες των λοιπών μεσογειακών χωρών. Στην πρωτοβουλία παρείχε ένθερμη υποστήριξη ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Μπλαζί (Philippe Douste–Blazy). Η ομάδα πραγματεύεται ζητήματα ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, ενεργειακής ασφάλειας και μετανάστευσης. Μια άλλη ελληνική πρωτοβουλία είναι η «Med7» η οποία αναλήφθηκε το 2016 από τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Πρόκειται για μια ετήσια σύνοδο στην οποία συμμετέχουν οι ηγέτες των μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι λεγόμενες χώρες του Νότου: Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Μάλτα και Πορτογαλία. Η «Med7» πραγματεύεται ζητήματα ασφάλειας, μετανάστευσης, απασχόλησης και ανάπτυξης [39].

Στο πεδίο των οικονομικών ελληνογαλλικών σχέσεων, οι δύο χώρες από την εποχή που έλαβαν την βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ [40] μέχρι και σήμερα, έχουν πραγματοποιήσει πολλές εμπορικές συμφωνίες και επενδύσεις αμοιβαίου οφέλους. Απτό παράδειγμα αποτελεί η μεγάλη γαλλική επένδυση της εταιρίας αλουμινίου Pechiney (1960), το εργοστασιακό συγκρότημα της οποίας εγκαταστάθηκε στα Άσπρα Σπίτια του νομού Βοιωτίας. Η Pechiney υπήρξε η τέταρτη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής προϊόντων αλουμινίου στην Ευρώπη και ένα από τα ελάχιστα πλήρως καθετοποιημένα εργοστάσια στο πεδίο της παραγωγής αλουμινίου.

Στο πεδίο των αμυντικών εξοπλισμών, πλέον των δεκαοκτώ μαχητικών αεροσκαφών Rafale, συζητείται η απόκτηση από την χώρα μας υπερσύγχρονων γαλλικών φρεγατών Belharra, στρατηγικών πυρομαχικών Scalp Naval, καθώς και η αναβάθμιση υφιστάμενων μαχητικών αεροσκαφών Mirage-2000 [41]. Βέβαια στο χώρο των εξοπλισμών, από το 1967 –οπότε οι ΗΠΑ εφάρμοσαν εμπάργκο εξοπλισμών λόγω της δικτατορίας- έως σήμερα, έγιναν πολλές συμπράξεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων με την Γαλλία, με έμφαση στα άρματα μάχης ΑΜΧ-30, τεθωρακισμένα οχήματα μάχης AMX-lOP, εκτοξευτές κατευθυνόμενων βλημάτων Milan, και συστήματα Exocet [42]. Η πρωταρχική βέβαια σύμπραξη ήταν η λεγόμενη «αγορά του αιώνα» το 1988, για την προμήθεια 40 μαχητικών αεροσκαφών τρίτης γενιάς Mirage-2000.

22072021-3.jpg

Το γαλλικό μαχητικό αεροσκάφος Rafale θα αποτελέσει ουσιαστικό στοιχείο αναβάθμισης της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας από τον Ιούλιο του 2021. Πηγή: Dassault Aviation
--------------------------------------------------------